Βελονισμός: Βοηθάει στη διακοπή του καπνίσματος;

Ένας από τους αποτελεσματικούς τρόπους διακοπής του καπνίσματος έχει αποδειχθεί ο βελονισμός, ο οποίος βοηθά τους καπνιστές να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματα άγχους, έντασης, θυμού ή θλίψης, τους κύριους λόγους δηλαδή που επιδιώκουν συνειδητά ή ασυνείδητα να καταπολεμήσουν καπνίζοντας ένα τσιγάρο. 

Σε μια ανασκόπηση 14 διεθνών μελετών, οι ερευνητές, των οποίων τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο American Journal of Medicine, διαπίστωσαν ότι μερικές από αυτές έδειξαν ότι οι καπνιστές που υποβάλλονται σε βελονισμό έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να παραμείνουν απαλλαγμένοι από το κάπνισμα έξι μήνες έως ένα χρόνο αργότερα. Τα ευρήματα μιας παλαιότερης μελέτης, που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο του Όσλο της Νορβηγίας, έδειξαν ότι ο βελονισμός μειώνει σημαντικά την επιθυμία για κάπνισμα μέχρι και πέντε χρόνια μετά την αρχική θεραπεία. Τα άτομα της μελέτης ανέφεραν επίσης ότι τα τσιγάρα είχαν χειρότερη γεύση από ό,τι πριν από τη θεραπεία.

«Η διακοπή του καπνίσματος αποτελεί έναν δύσκολο στόχο, ωστόσο είναι από τα πιο πολύτιμα δώρα που μπορεί κάποιος να προσφέρει στον εαυτό του, δεδομένου ότι με κάθε εισπνοή,  πάνω από 4.000 χημικές ουσίες, εισέρχονται στον οργανισμό. Μεταξύ αυτών είναι το αρσενικό, το βενζόλιο, το κάδμιο, το κυάνιο, το μονοξείδιο του άνθρακα, η φορμαλδεΰδη και ο μόλυβδος, επιπλέον των τουλάχιστον 50 ουσιών που προκαλούν καρκίνο και των 400 τοξινών. Επιπτώσεις του καπνίσματος είναι η αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης απειλητικών για τη ζωή νόσων, όπως καρκίνου του πνεύμονα του στόματος, οισοφάγου και στομάχου, στεφανιαίας νόσου και χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, αλλά και άλλων καταστάσεων που έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία και μειώνουν την ποιότητα ζωής των καπνιστών. Η εξάρτηση από τις ουσίες αυτές βάζει τον καπνιστή σ’ ένα αδιάκοπο κύκλο εθισμού, καθιστώντας τη διακοπή της επιβλαβούς αυτής συνήθειας κοπιαστική και ψυχολογικά επώδυνη», μας εξηγεί ο κ. Γιώργος Κυρίτσης, υπεύθυνος του τμήματος Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης του Ιδιωτικού Πολυϊατρείου Ηλιούπολης.

Ο βελονισμός είναι μια μορφή αρχαίας κινεζικής θεραπείας που βασίζεται στην πεποίθηση ότι “κανάλια” σε όλο το σώμα, οι μεσημβρινοί, μεταφέρουν μια ενέργεια γνωστή ως «δύναμη ζωής». Οι βελονιστές πιστεύουν ότι μπορούν να μπλοκαριστούν και χρησιμοποιώντας βελόνες για την τόνωση ορισμένων σημείων κατά μήκος τους μπορεί να αποκατασταθεί η ροή της ενέργειας και να διορθωθούν οι ανισορροπίες. Όσον αφορά στο κάπνισμα, στην κινεζική ιατρική το συναίσθημα που σχετίζεται με τους πνεύμονες είναι η θλίψη. Αυτή ανακουφίζεται από την κίνηση των πνευμόνων σε κάθε ρουφηξιά καπνού. Όμως αυτή η ανακούφιση είναι πλασματική, ψεύτικη, καθώς σε σύντομο χρονικό διάστημα επανέρχεται το αρνητικό συναίσθημα, οπότε η αναζήτηση που επόμενου τσιγάρου είναι αναπόφευκτη, με συνέπεια την αδυναμία απεγκλωβισμού απ’ αυτήν την εξάρτηση.

«Ο εθισμός στην νικοτίνη, όπως και κάθε άλλος, δημιουργείται όταν ο εγκέφαλος καταγράφει ως ευχάριστη μια συγκεκριμένη εμπειρία και την αναζητά κατ’ εξακολούθηση. Όταν η νικοτίνη φτάνει, μέσω του αίματος, στον εγκέφαλο προκαλεί χαλάρωση όπως ακριβώς και βελονισμός, ο οποίος ρυθμίζει την ενέργεια που εκδηλώνεται με αρνητικά συναισθήματα και την απελευθερώνει, όπως συμβαίνει κι όταν ο άνθρωπος παίρνει βαθιές ανάσες για να ηρεμήσει. Με άλλα λόγια, ο βελονισμός έχει την ικανότητα να μειώνει την ακαταμάχητη επιθυμία για κάπνισμα, να μειώνει συμπτώματα στέρησης όπως άγχος και ευερεθιστότητα, και μ’ αυτόν τον τρόπο να βοηθά στη διακοπή αυτού φαύλου κύκλου», επισημαίνει ο κ. Κυρίτσης και προσθέτει «Τόσο ο κλασικός όσο και ο ωτοβελονισμός, κατά τον οποίο μικρές βελόνες τοποθετούνται στο αφτί,  μειώνει την επιθυμία για κάπνισμα. Όσοι υποβάλλονται σ’ αυτόν νιώθουν γενικά πιο ήρεμοι, με αποτέλεσμα είτε να διακόψουν αμέσως το  κάπνισμα είτε να καπνίζουν ολοένα και λιγότερο. Μάλιστα η ηρεμία αυτή αποτυπώνεται και στη βελτίωση της διάθεσης, αλλά και της ποιότητας και ποσότητας του ύπνου».

Ο βελονισμός επιλέγεται ως εναλλακτική λύση κυρίως από τους ανθρώπους που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να λάβουν φάρμακα που συνταγογραφούνται για τη διακοπή του καπνίσματος, δεδομένου ότι ο βελονισμός δεν έχει παρενέργειες όπως αυτά. Πραγματοποιείται με την εισαγωγή πολύ λεπτών βελόνων σε ορισμένα σημεία του σώματος. Αυτές οι βελόνες διεγείρουν τη ροή της  ενέργειας  σε όλο το σώμα, βοηθώντας στη ρύθμιση των φυσικών συστημάτων του. Ακόμα και άνθρωποι που νιώθουν άβολα με τις βελόνες, δεν έχουν πρόβλημα με τις αυτές που χρησιμοποιούνται στον βελονισμό, καθώς οι συγκεκριμένες δεν ξεπερνούν σε πάχος μια τρίχα και δεν εισέρχονται σε βάθος οπότε δεν προκαλούν πόνο.

Παρότι ενδείκνυται για την πλειονότητα των καπνιστών, υπάρχουν ορισμένες κατηγορίες ατόμων που δεν επιτρέπεται να υποβάλλονται σε βελονισμό. Συγκεκριμένα, η βαλβιδοπάθεια, οι δερματοπάθειες και οι μολύνσεις στο δέρμα, το λεμφοίδημα, ο μη ρυθμισμένος διαβήτης και η ασταθή επιληψία αποτελούν αντενδείξεις για βελονισμό. Επίσης, οι έγκυες γυναίκες πρέπει να ενημερώνουν τον βελονιστή τους για την κύηση.

Το διάστημα, ο αριθμός και η συχνότητα των θεραπειών ποικίλλει. Οι τυπικές θεραπείες διαρκούν από 20 ως 30 λεπτά, με τον ασθενή να προσέρχεται στο Κέντρο μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Ορισμένα συμπτώματα ανακουφίζονται μετά από την πρώτη θεραπεία, ενώ άλλα απαιτούν περισσότερες. Ένα πρόγραμμα διακοπής του καπνίσματος αποτελείται συχνά από 4-6 αρχικές συνεδρίες προγραμματισμένες τις πρώτες εβδομάδες ακολουθούμενες από μηνιαίες θεραπείες για τέσσερις έως έξι μήνες.

«Είναι γνωστό ότι βασική προϋπόθεση για αποτελεσματική θεραπεία είναι η αποδοχή του εθισμού και η συνειδητή προσωπική επιθυμία και απόφαση για διακοπή του καπνίσματος και όχι η συναίνεση στην επιθυμία κάποιου άλλου ή η επιβολή από κάποια κατάσταση ή άνθρωπο. Καμία μέθοδος διακοπής του καπνίσματος δεν μπορεί να απαλλάξει τον καπνιστή από τον εθισμό εάν ο ίδιος δεν το επιθυμεί ουσιαστικά. Ο βελονισμός δεν είναι πανάκεια. Είναι όμως αποτελεσματικός στη διευκόλυνση της διακοπής και διατήρησης της αποχής από το τσιγάρο», καταλήγει  ο κ. Κυρίτσης.