Οι λειτουργικές παθήσεις του πεπτικού είναι διαταραχές στις οποίες τα επίμονα συμπτώματα —όπως πόνος ή δυσφορία στην κοιλιά, φούσκωμα, καούρα, ναυτία, διάρροια ή δυσκοιλιότητα— δεν εξηγούνται από «ορατές» βλάβες στις εξετάσεις.
«Δεν πρόκειται για φλεγμονώδεις ή δομικές παθήσεις, αλλά για δυσλειτουργία στον τρόπο που λειτουργεί το κάθε όργανο, επεξεργάζεται τα ερεθίσματα και επικοινωνεί με τον εγκέφαλο.
Γι’ αυτό συχνά περιγράφονται ως διαταραχές αλληλεπίδρασης οισοφάγου, στομάχου, εντέρου – εγκεφάλου. Είναι ιδιαίτερα συχνές, επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και μπορούν να οδηγήσουν σε αποχή από δραστηριότητες, διαταραχές ύπνου και ψυχολογική επιβάρυνση», εξηγεί η κ. Νίνα Μαρκουτσάκη, Γαστρεντερολόγος, Διευθύντρια Ε΄ Γαστρεντερολογικής Κλινικής Επεμβατικής Ενδοσκόπησης Metropolitan General και συνεχίζει:
Γιατί εμφανίζονται;
Η αιτιολογία είναι πολυπαραγοντική. Ρόλο παίζουν τα κάτωθι:
· Διαταραχή κινητικότητας του πεπτικού, δηλαδή ταχύτερη ή βραδύτερη προώθηση του περιεχομένου.
· Σπλαχνική υπερευαισθησία, όπου οι υποδοχείς πόνου αντιδρούν έντονα σε ερεθίσματα που για άλλους είναι αδιάφορα.
· Μεταβολές στο μικροβίωμα, μικρού βαθμού φλεγμονή και αυξημένη διαπερατότητα του εντερικού φραγμού.
· Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, όπως άγχος, στρες ή κακή ποιότητα ύπνου, που τροποποιούν τον άξονα εγκεφάλου–εντέρου.
· Διατροφικά ερεθίσματα (π.χ. τρόφιμα πλούσια σε ζυμώσιμους υδατάνθρακες/FODMAPs) και, σε ορισμένους, ειδικές δυσανεξίες.
Συνήθως συνυπάρχουν περισσότεροι από ένας μηχανισμοί και αυτή η ετερογένεια εξηγεί γιατί κάθε ασθενής χρειάζεται εξατομικευμένη προσέγγιση.
Ποιες καταστάσεις περιλαμβάνουν;
1. Ευερέθιστο έντερο:
Πόνος στην κοιλιά που «δένεται» με την τουαλέτα, φούσκωμα και εναλλαγή διάρροιας–δυσκοιλιότητας.
