Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016

Απολογισμός 1ης ημέρας του επιστημονικού συνεδρίου για τη διαχείριση του αστικού νερού

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Κάθε αναμενόμενο ξεπέρασε η προσέλευση του κοινού στο Επιστημονικό Συνέδριο «Βιώσιμη Διαχείριση Αστικού Νερού-Ανταλλαγή Βέλτιστων Πρακτικών στην Ευρώπη», που ξεκίνησε σήμερα τις 2ήμερες εργασίες του στο «The HUB Events». Πιο συγκεκριμένα, πάνω από 300 σύνεδροι από όλη την Ελλάδα παρακολούθησαν την πρώτη ημέρα του Συνεδρίου, εκφράζοντας με τον πλέον έμπρακτο τρόπο το ενδιαφέρον τους για την αειφορία του πόρου, τις καλές πρακτικές και τις μεθοδολογίες διαχείρισης που μπορούν να συμβάλουν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με χαιρετισμούς του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ. Ιωάννη Τσιρώνη, του Ειδικού Γραμματέα Υδάτων κ. Ιάκωβου Γκανούλη, του Αναπληρωτή Αρχηγού Αποστολής εκ μέρους της πρεσβείας της Νορβηγίας κ. Roger Jorgensen, του Προέδρου του Ιδρύματος Μποδοσάκη κ. Δημητρίου Βλαστού, του Προέδρου του Δικτύου Ελληνικών Πράσινων Πόλεων και Δημάρχου Κοζάνης κ. Λευτέρη Ιωαννίδη, του Προέδρου Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ) και Δημάρχου Ρεθύμνης κ. Γιώργου Μαρινάκη, του Προέδρου της ΕΥΑΘ κ. Νικόλαου Παπαδάκη και του Προέδρου του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS κ. Ευάγγελου Κουκιάσα. Όλες οι τοποθετήσεις συνέκλιναν στην απερίφραστη αποδοχή του δημόσιου χαρακτήρα του Νερού και στην ανάγκη συνεργειών, εντατικοποίησης της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, ως απαραίτητων βημάτων προς μια πιο ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων. Η εισαγωγική ενότητα ολοκληρώθηκε με την ομιλία της Υπεύθυνης Διαχείρισης του Προγράμματος ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ κ. Χριστίνας Γαρουφαλιάς, η οποία παρουσίασε αναλυτικά τους στόχους της πρωτοβουλίας, τους βασικούς πυλώνες υλοποίησής της, καθώς και τα απότοκα αποτελέσματά της σε επίπεδο αριθμών αλλά και ουσίας.

Η συνέχεια δόθηκε με τη βιντεοσκοπημένη εισήγηση της κ. Margarete Auken, Μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - Μέλους της ομάδας των Πρασίνων / Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, η οποία σηματοδότησε και την έναρξη της θεματικής ενότητας που συντόνισε ο κ. Νίκος Χρυσόγελος με τίτλο Ευρωπαϊκές πολιτικές για τη διαχείριση των υδατικών πόρων. 
Η κ. Auken τόνισε ότι, αν και η πρόσβαση στο Νερό αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, στην ΕΕ πάνω από 1.000.000 πολίτες δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό και πάνω από 2.000.000 σε συστήματα αποχέτευσης. Επεσήμανε, επίσης, ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί καλούνται να ανταποκριθούν σε σημαντικό αριθμό ψηφισμάτων και πρωτοβουλιών της Κοινωνίας των Πολιτών -κάποιων προερχόμενων και από την Ελλάδα- που ζητούν με επίταση τη διαφύλαξη των υδατικών πόρων και την εξασφάλιση της καλής ποιότητάς τους, ενώ υπογράμμισε ότι το Νερό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να απολέσει το δημόσιο χαρακτήρα του και να γίνει εμπορεύσιμο είδος.

Τη σκυτάλη, εν συνεχεία, πήρε ο κ. Balazs Horvath, Επιστημονικός Συνεργάτης Πολιτικής για την Προστασία Υδάτων και Εδάφους στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος (ΕΕΒ), o οποίος αναφέρθηκε στο 2015 ως ένα σημαντικό ορόσημο για τη διαχείριση κατά λεκάνη απορροής ποταμού στην Ευρώπη, καθώς στη διάρκειά του θα έπρεπε να έχει επιτευχθεί η καλή κατάσταση όλων των Ευρωπαϊκών υδάτων, σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα (ΟΠΥ) 2000/60/ΕΚ., στόχο τον οποίο κάποια Κράτη-Μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, δεν κατάφεραν να επιτύχουν. Ο κ. Horvath τόνισε ότι, παρά την αδυναμία κάποιων χωρών να ευθυγραμμιστούν έστω και με τις βασικές κατευθύνσεις της, η Οδηγία Πλαίσιο αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο διαχείρισης του Νερού, που τη διασυνδέει με άλλους παραγωγικούς τομείς, αλλά και με τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των σχετικών αποφάσεων.

Ο κ. Ανδρέας Ανδρεαδάκης, Καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Σχολής Πολιτικών Μηχανικών, π. Ειδικός Γραμματέας Υδάτων στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, τόνισε ότι η ορθολογική και αποτελεσματική διαχείριση των υδατικών πόρων και η προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος, θα πρέπει να αποτελέσουν τομέα προτεραιότητας και για τη νέα περίοδο 2014-2020, με βασικούς άξονες τη συμμόρφωση με το Ευρωπαϊκό περιβαλλοντικό κεκτημένο, την προστασία της υγείας του πληθυσμού, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την ενημέρωση του κοινού για τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά του υδάτινου περιβάλλοντος, τη δυνατότητα δημιουργίας άμεσων θέσεων εργασίας και ενός ελκυστικού επενδυτικού κλίματος για έργα και δράσεις ανάπτυξης.

Στη συνέχεια, το βήμα δόθηκε στην κ. Line Barkved, Ερευνήτρια στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Έρευνας για το Νερό (NIVA), η οποία αναφέρθηκε στη σημασία της ενσωμάτωσης της διάστασης του κλίματος στην εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα. Μεταφέροντάς μας την εμπειρία της από τη Νορβηγία, στην οποία λόγω της κλιματικής αλλαγής αυξήθηκαν οι εντατικές βροχοπτώσεις και τα πλημμυρικά φαινόμενα, τόνισε ότι η βιώσιμη διαχείριση του νερού απαιτεί τη σύνθεση διαφορετικών βημάτων, με ταυτόχρονη εξέταση των αλληλεπιδράσεων από τις τοπικές «κλιματικές αλλαγές», την υδρολογία, τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στο περιβάλλον κ.λπ.

Η πρώτη ενότητα ολοκληρώθηκε με την τοποθέτηση του κ. Carl-EmilLarsen, Διευθύνοντα Συμβούλου της DANVA Danish Water and Wastewater Association, o οποίος εισέφερε κάποια καλά παραδείγματα υδατικής διαχείρισης από την πατρίδα του. Σύμφωνα με τον κ. Larsen, η διαχείριση των υγρών αποβλήτων στη Δανία εκτινάχθηκε τη δεκαετία του ’80 και σήμερα πάνω από το 90% του συνόλου των λυμάτων υφίσταται επεξεργασία σε 300 σύγχρονα εργοστάσια. Παράλληλα, οι περισσότερες μεγάλες πόλεις της χώρας έχουν υιοθετήσει ολιστικές λύσεις ενάντια στην κλιματική αλλαγή και έχουν αναπτυχθεί δομές προσαρμογής, όπως πάρκα, παιδικές χαρές κ.ά. που ενσωματώνονται στη διαχείριση των ομβρίων υδάτων.

Τη δεύτερη ενότητα, με θέμα Ορθές πρακτικές διακυβέρνησης, εγκαινίασε με την εισήγησή της η κ. Άννυ Μητροπούλου, συνεργάτης του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, η οποία επεσήμανε ότι καίτοι δεν υπάρχει ακριβής ορισμός της διαβούλευσης, τα πολλά παραδείγματα επιτυχούς εφαρμογής δημόσιας/ κοινωνικής διαβούλευσης διεθνώς, αλλά και εντός της ελληνικής επικράτειας, αποδεικνύουν ότι ο όρος αποκτά νόημα «βιωματικά», μέσα από την ίδια τη συμμετοχή, την ίδια τη διαδικασία. Η κ. Μητροπούλου υπογράμμισε ότι οι συμμετοχικές διαδικασίες, ενώ αποτελούν εν δυνάμει σημαντικά εργαλεία διαφάνειας, πληροφόρησης, μάθησης και λογοδοσίας, δεν έχουν διεισδύσει επαρκώς στην ελληνική κοινωνία, με αποτέλεσμα –ιδίως στο πεδίο της προστασίας του περιβάλλοντος-την αδυναμία χάραξης πολιτικών την παραπληροφόρηση, την αναπαραγωγή στερεοτύπων και τη διαιώνιση δυσπιστίας και παρεξηγήσεων.

«Αέρα» νορβηγικών συμμετοχικών διαδικασιών εισέφερε στο Συνέδριο ο κ. Sindre Langaas, Διευθυντής Έρευνας στο Τμήμα Νερό και Κοινωνία στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Έρευνας για το Νερό (NIVA), αναφερόμενος στην υιοθέτηση από το κοινό των υψηλών περιβαλλοντικών στόχων που θέτει ο Δήμος του Όσλο. Σύμφωνα με την εμπειρία του, η καλά οργανωμένη δημόσια συμμετοχή αποτελεί κομβικό παράγοντα στην υλοποίηση τέτοιων στρατηγικών και οφείλει να λαμβάνει υπόψιν τα ενδεχόμενα ρίσκα, αναλύοντας τους εκάστοτε συμμετέχοντες (stakeholders), προβάλλοντας κοινό όραμα ανάμεσά τους και προωθώντας ρεαλιστικές και πραγματοποιήσιμες προσδοκίες.

Ως ένα πολύ επιτυχημένο παράδειγμα δημόσια διαβούλευσης στην Ελλάδα, παρουσιάστηκε η πρωτοβουλία «Ας συζητήσουμε για το νερό!» από τη συνεργάτη του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS σε θέματα υδατικών πόρων κ. Κλειώ Μονοκρούσου. Μέσω της πρωτοβουλίας αυτής, διενεργήθηκε ουσιαστική διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς και πολίτες, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκε και δοκιμάστηκε ένα χρήσιμο επιχειρησιακό εργαλείο για τους φορείς χάραξης πολιτικής. Επιπλέον, η ίδια η διαδικασία διαβούλευσης πέτυχε να κινητοποιήσει φορείς και πολίτες προκειμένου να συμμετάσχουν στη συνδιαμόρφωση των πολιτικών για το νερό και, ως εκ τούτου, να ενεργοποιηθούν και να καταστούν συνυπεύθυνοι για τη βιώσιμη διαχείριση και προστασία του πόρου.

Η δεύτερη ενότητα, αλλά και οι εργασίες της πρώτης ημέρας του Συνεδρίου, ολοκληρώθηκαν με την παρουσίαση της Διευθύντριας του Hilton Associates κ. Vikki Hilton, η οποία αναφέρθηκε στις βέλτιστες μεθοδολογίες ενεργοποίησης των ενδιαφερόμενων μερών στο πλαίσιο μιας διαδικασίας διαβούλευσης. Η κ. Hilton υπογράμμισε ότι η ουσιαστική δέσμευση, που βασίζεται σε μια δομημένη διαδικασία σχεδιασμού, μπορεί να ενισχύσει ένα έργο και να συμβάλει στην επίτευξη καλών αποτελεσμάτων. Αντίθετα, ο εσπευσμένος και μινιμαλιστικός σχεδιασμός, μπορεί συχνά να οδηγήσει σε καθυστέρηση του έργου. Μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας της, η κ. Hilton, περνώντας από τη θεωρία στην πράξη, προχώρησε σε μια mini συμμετοχική δράση με το παρευρισκόμενο κοινό.

Μετά το πέρας των εισηγήσεων ακολούθησε ευρεία συζήτηση με τη συμμετοχή του κοινού.

Οι εργασίες του Συνεδρίου «Βιώσιμη Διαχείριση Αστικού Νερού - Ανταλλαγή Βέλτιστων Πρακτικών στην Ευρώπη» θα ολοκληρωθούν την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου, επικεντρώνοντας στις βέλτιστες πρακτικές και τα εργαλεία διαχείρισης του αστικού νερού και θα κλείσουν με την υλοποίηση Στρογγυλού Τραπεζιού με θέμα «Βιώσιμη Διαχείριση Αστικού Νερού και Τοπική Αυτοδιοίκηση: Προοπτικές και Προκλήσεις».

Το έργο χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία στο πλαίσιο του Προγράμματος «Είμαστε όλοι Πολίτες», το οποίο είναι μέρος του συνολικού Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του ΕΟΧ για την Ελλάδα, γνωστού ως EEAGrants. Διαχειριστής Επιχορήγησης του Προγράμματος είναι το Ίδρυμα Μποδοσάκη. Στόχος του Προγράμματος είναι η ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών στη χώρα μας και η ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Περισσότερες πληροφορίες:
Λουκία Καλαϊτζή, Υπεύθυνη Τύπου & Επικοινωνίας Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS


ΠΗΓΗ: press@medsos.gr