Οι μικροί ιδιοκτήτες οι “μεγάλοι” χαμένοι στην εκτός σχεδίου δόμηση

 

Σε γκρίζα ζώνη έχει μετατραπεί η εκτός σχεδίου δόμηση με μεγάλους χαμένους τους μικρούς αλλά και τους μεσαίους ιδιοκτήτες.

Οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί κινδυνεύουν με ακύρωση, προγραμματισμένες επενδύσεις τινάζονται στον αέρα, ολόκληρες περιουσίες χάνουν την αξία τους, ενώ στις πολεοδομίες επικρατεί μπάχαλο εξαιτίας της διαφορετικής ερμηνείας της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Αυτό υποστηρίζουν, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών Γιώργος Ρούσκας, ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς και η τοπογράφος-πολεοδόμος Γραμματή Μπακλατσή.

Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί οφείλεται σε πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ (176/2023) σχετικά με την εκτός σχεδίου δόμηση. Ειδικότερα, το ανώτατο δικαστήριο, ύστερα από μια καταγγελία για τη δόμηση οικοπέδου σε εκτός σχεδίου περιοχή στην Πάτμο, χωρίς πρόσβαση σε αναγνωρισμένη κοινόχρηστη οδό, αποφάσισε ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των 4 στρεμμάτων, αλλά απαιτείται, ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) για τη δόμηση ενός ακινήτου.

Στη συνέχεια η κυβέρνηση – μέσω του αρμόδιου υφυπουργού Περιβάλλοντος Νίκου Ταγαρά – υποσχέθηκε ότι θα φέρει στη Βουλή μεταβατική νομοθετική ρύθμιση πριν από το Πάσχα και το κλείσιμο της Βουλής. Ωστόσο λίγες ημέρες αργότερα ο ίδιος ανακοίνωσε πως δεν πρόκειται να κατατεθεί μεταβατική νομοθετική ρύθμιση στην παρούσα Βουλή, λέγοντας ότι «το θέμα της νομοθετικής ρύθμισης χρήζει περαιτέρω επεξεργασίας και διαβούλευσης», και άφησε το θέμα εκκρεμές…

Αγροτικοί δρόμοι

«Πλέον όλα τα γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε αγροτικούς δρόμους ή είναι τυφλά δεν δύναται να οικοδομηθούν γιατί οι δρόμοι αυτοί δεν θεωρούνται «αναγνωρισμένοι», ακόμα κι αν είναι στην κοινή χρήση επί δεκαετίες, ασφαλτοστρωμένοι και με όλα τα δίκτυα κοινής ωφελείας να διέρχονται μέσα τους. Επιπλέον, η «αναγνώρισή τους» είναι μια διαδικασία χρονοβόρα, δαπανηρή και σχεδόν… εξωπραγματική, γι’ αυτό και το 99% τέτοιων δρόμων δεν είναι αναγνωρισμένοι» επισημαίνει ο πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών Γιώργος Ρούσκας. «Κι αυτό σε αντίθεση με ρητές διατάξεις νόμων (ο τελευταίος είναι του 2003) που έδιναν τη δυνατότητα νόμιμης δόμησης ακόμα και στα τυφλά οικόπεδα που υφίσταντο έως την 31η Δεκεμβρίου 2003».

Οικοδομήσιμα γήπεδα

Έτσι, σήμερα μπορούν να οικοδομηθούν νόμιμα ελάχιστα μόνο γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε διεθνείς ή επαρχιακούς δρόμους ή γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε δημοτικούς ή κοινοτικούς δρόμους, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

 

Πλέον, η όποια λύση δοθεί θα χρειαστεί να ψηφιστεί μετά τις εκλογές, και θα είναι μεταβατική έως ότου ολοκληρωθεί ο καθορισμός των κοινόχρηστων δρόμων. Στο μεταξύ, μέχρι να σχηματιστεί η νέα κυβέρνηση, δεν είναι εξασφαλισμένη η οικοδομησιμότητα των γηπέδων άνω των τεσσάρων στρεμμάτων και εξακολουθούν να παραμένουν παγωμένες στην πλειονότητά τους οι αγοραπωλησίες των εκτός σχεδίου ακινήτων.

Αυτός είναι και ο λόγος που συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, τοπογράφοι μηχανικοί και η ΠΟΜΙΔΑ έχουν προγραμματίσει για σήμερα κοινή συνέντευξη Τύπου (στην αίθουσα εκδηλώσεων του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών – Πειραιώς -Αιγαίου και Δωδεκανήσου) προκειμένου να προβάλουν για άλλη μία φορά το πρόβλημα και να ζητήσουν να δεσμευθούν τα πολιτικά κόμματα για την άμεση νομοθετική επίλυσή του, και να υπάρχουν σαφείς και συγκεκριμένοι κανόνες.

Καταργούνται κεκτημένα

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς επισημαίνει πως «το διεθνώς αναγνωρισμένο ανθρώπινο δικαίωμα των πολιτών στην ιδιοκτησία τους παραβιάζεται βάναυσα και προκλητικά στη χώρα μας από κάθε εξουσία, όταν καταργούνται κεκτημένα δικαιώματα νόμιμης δόμησης, ακόμα και νόμιμα εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, και απαξιώνονται οι περιουσίες των πολιτών σε όλη τη χώρα χωρίς καμία απολύτως αποζημίωση».

Και συμπληρώνει: «Το χειρότερο όμως είναι η πλήρης αδιαφορία του συνόλου σχεδόν του πολιτικού κόσμου για το πρόβλημα, όπως αποτυπώνεται από την έλλειψη οποιασδήποτε αναφοράς για επίλυση του προβλήματος στα προεκλογικά προγράμματα των κομμάτων, που έτσι, ελαφρά τη καρδία, πετούν την περιουσία των πολιτών κυριολεκτικά στα σκουπίδια…».

Η ρύθμιση και το πρόβλημα

Μπάχαλο σε πολεοδομίες, μηχανικούς, συμβολαιογράφους και ιδιοκτήτες έχει δημιουργήσει η στάση της κυβέρνησης να μην προχωρήσει την τελευταία στιγμή στην κατάθεση μεταβατικής νομοθετικής ρύθμισης που θα έλυνε το πρόβλημα» αναφέρει η τοπογράφος-πολεοδόμος Γραμματή Μπακλατσή.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει, όπως υποστηρίζει η Γραμματή Μπακλατσή, πως ο καθένας ερμηνεύει την απόφαση κατά το δοκούν, με συνέπεια όσοι επαγγελματίες εφαρμόζουν κατά γράμμα την απόφαση του ΣτΕ να μην μπορούν να δουλέψουν και κάποιοι άλλοι να κερδοσκοπούν (!) Και ο νοών νοείτω…

Ειδικότερα, σύμφωνα με την ίδια, «οι πολεοδομίες ερμηνεύουν διαφορετικά την απόφαση του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση, αφού δεν υπάρχει επίσημη ενημέρωση από το ΥΠΕΝ. Οι περισσότερες σταμάτησαν να εκδίδουν οικοδομικές άδειες σε όλα τα ακίνητα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμών τα οποία δεν έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο.

Την ίδια ώρα, αρκετές άλλες – κυρίως σε νησιωτικές και παραθαλάσσιες περιοχές – συνεχίζουν κανονικά την έκδοση αδειών δόμησης, σε γήπεδα που έχουν ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τ.μ. και πρόσωπο σε αγροτικό δρόμο, δηλαδή μη αναγνωρισμένο ως κοινόχρηστο. Και κάποιες άλλες συνεχίζουν να εκδίδουν βεβαιώσεις, προεγκρίσεις και άδειες δόμησης για ακίνητα τα οποία στερούνται προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο που όμως δημιουργήθηκαν πριν από το 1985».