Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας: Ψήφισμα για πανηγύρια

 

Η ανακοίνωση της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας.

ΨΗΦΙΣΜΑ ΓΙΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ

Ξεκίνησε ήδη ο μεγάλος κύκλος των καλοκαιρινών πανηγυριών, που πραγματοποιείται κάθε χρόνο, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας από τους κατά τόπους συλλόγους και ενώσεις των αποδήμων.

Και στη γενέτειρα Ήπειρο σε όλα τα χωριά, συνήθως κατά τον εορτασμό της πολιούχου εκκλησίας, με κορύφωση τους, τις ημέρες του Δεκαπενταύγουστου. Τα πανηγύρια, για τους συλλόγους μας και τα χωριά, μας αποτελούν κορυφαίες ημέρες του χρόνου, ιδιαίτερα τα καλοκαιρινά, όταν σμίγουν όσοι κρατάνε ζωντανά τα χωριά όλο το χρόνο, με τους απόδημους, όσους φέτος καταφέρουν να βρεθούν στην ιδιαίτερη πατρίδα για λίγες μέρες, ξεπερνώντας το δυσβάσταχτο κόστος ζωής και μετακίνησης.

Τα πανηγύρια για τα χωριά μας, που δίνουν μάχη με τη χρόνια εγκατάλειψη, τη δημογραφική αποψίλωση, την εντεινόμενη ερήμωση, αποτελούν οάσεις και ανάσες ζωής.

Διαχρονικά αποτελούν τον προνομιακό στίβο της ζώσας παράδοσης του λαού μας, το κοινό τόπο της μεταλαμπάδευσής της από γενιά σε γενιά, τον κοινό χώρο αναβάπτισης και αναθάρρησης της ίδιας της κοινότητας, επιτελώντας ένα πολύτιμο, αναντικατάστατο λειτούργημα ευρύτερης σημασίας και αξίας.

Τα πανηγύρια για τους απόδημους Ηπειρώτες, και στην Ήπειρο, και στην αποδημία, ενδυναμώνουν την άρρηκτη σχέση τους με την πατρίδα, τη μνήμη, τη συνέχεια. Ο απόδημος Ηπειρώτης ξεδιψά τη νοσταλγία, την πεθυμιά και τον καημό στα πανηγύρια που έχουν κέραια θέση στη δράση των συλλόγων του. Οι Αδελφότητες των ξενιτεμένων Ηπειρωτών, πέρα από τα πανηγύρια που διοργανώνουν στην αποδημία, έχουν εδώ και πολλές δεκαετίες αναλάβει τη διοργάνωση των πανηγυριών στα χωριά τους, στηρίζοντας έτσι κι εκείνους που τα κρατάνε ζωντανά όλο το χρόνο. Τα περισσότερα πανηγύρια στα χωριά της Ηπείρου διοργανώνονται από τις Αδελφότητες, χάρη στην φιλοπατρία, τον εθελοντισμό, το μεράκι των μελών τους, ως αντίδωρο των ξενιτεμένων στο γενέθλιο τόπο ή την καταγωγική τους ρίζα, συνεχίζοντας μια σπουδαία πρακτική ζώσας παράδοσης που περνά από γενιά σε γενιά, συμβάλλοντας πολύτροπα σε τόπους, κοινότητες κι ανθρώπους.

Η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας παραστέκεται διαχρονικά στο έργο των μελών της, Αδελφοτήτων, Ενώσεων και Συλλόγων, των οποίων και αποτελεί την τριτοβάθμια, κορυφαία έκφραση. Προσπαθεί να αφουγκράζεται και να εκφράζει τις ανάγκες τους με τον πιο συνολικό και ουσιαστικό τρόπο, οι οποίες, σε σχέση και με τα πανηγύρια, είναι πολλές και επιτακτικές και, δυστυχώς, στις μέρες μας επικαιροποιούνται με αρνητικό τρόπο.

Το τελευταίο διάστημα μέσα από εξαντλητικούς ελέγχους, επιβολή προστίμων, αυτόφωρες διαδικασίες,  που πραγματοποιούνται σε πανηγύρια συλλόγων τόσο στην Ήπειρο αλλά και σε εκδηλώσεις που οργανώνονται από την αποδημία, επιχειρείται μία συστηματική προσπάθεια ουσιαστικά κατάργησης αυτών των κοινωνικών εκδηλώσεων.  Πρόκειται για τη δεύτερη χρονιά καλλιέργειας ενός κλίματος αποθάρρυνσης για τους διοργανωτές των πανηγυριών που αδυνατούν να συμμορφωθούν προς τας υποδείξεις του νέου νομοθετικού πλαισίου το οποίο αντιμετωπίζει τα πανηγύρια με στυγνούς επαγγελματικούς όρους, ως κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, αδυνατώντας να συμπεριλάβει πρόνοιες σε σχέση με τον ανεκτίμητο κοινωνικό και τοπικό τους ρόλο, την εθελοντική συμμετοχή στην επιτέλεσή τους. 

Η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας καλεί την κυβέρνηση και τις αρμόδιες υπηρεσίες στην άμεση αλλαγή του σχετικού νομοθετικού πλαισίου που χρήζει πολλών ουσιαστικών αλλαγών και έως τότε στην αναστολή ή έστω ελαστική εφαρμογή της παρούσας νομοθεσίας, για τη στήριξη των πανηγυριών του λαού μας, για σεβασμό και προστασία του ρόλου, της σημασίας, της πρακτικής τους.

Τα πρόστιμα και οι μηνυτήριες αναφορές τραυματίζουν ακόμη περισσότερο τις τοπικές κοινωνίες, τις μικρές κοινότητες, τους ίδιους τους τόπους ενώ αποθαρρύνουν το έργο και τη δράση των συλλογικών φορέων της αποδημίας που χρόνια τώρα στηρίζουν τα χωριά πολύπλευρα, σε πείσμα της πολύχρονης εγκατάλειψής τους από την επίσημη πολιτεία.

Αντί να επιδίδονται στην καλλιέργεια ενός κλίματος παραλυσίας, φόβου και παροπλισμού, ας γονιμοποιήσουν τον διοικητικό οίστρο τους με μέτρα στήριξης των χωριών που απειλούνται από άμεση ερήμωση και μελλοντική εξαφάνιση, με μέτρα στήριξης της επαφής των αποδήμων με τον γενέθλιο τόπο. 

Ζητάμε από την πολιτεία:

• Να επιτρέπει την διοργάνωση των πανηγυριών αυτών, από τα μέλη και τους εθελοντές των συλλόγων κάτι που εξασφαλίζει πέραν της συνέχισης της παράδοσης και του αυθεντικού λαϊκού εθίμου, την ευγενή άμυλα μεταξύ των μελών, τον εθελοντισμό και την οικονομική λειτουργία των συλλόγων.

• Να επιτρέπει για την μία φορά τον χρόνο που συνήθως πραγματοποιούνται τα πανηγύρια, την παράταση του ωραρίου κοινής ησυχίας λίγο πέραν των κανονικών ωραρίων

• Να επιτρέπει την εθελοντική ανάπτυξη ερασιτεχνικών μουσικών και χορευτικών τμημάτων

• Να επιτρέπει την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων και την διάθεση εδεσμάτων

• Να συνεχίσει να ισχύει ο νόμος 4873/2021 κωδικοποιημένος με τον 5187/2025 περί απαλλαγής ΦΠΑ για παροχή υπηρεσιών και παράδοση αγαθών από συλλόγους και ενώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα για τέσσερες εκδηλώσεις το χρόνο.

Η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας προσπαθεί πολύτροπα και έμπρακτα να αναδείξει την αξία και τη σημασία του Ηπειρώτικου Πανηγυριού.  Από το 2014 άνοιξε μεγάλο διάλογο με τα μέλη της για το Ηπειρώτικο Πανηγύρι σήμερα. Από το 2019 διοργανώνει μεγάλο Ηπειρώτικο Πανηγύρι στην καρδιά της πόλης, με μεγάλη και ιδιαίτερα ενθαρρυντική συμμετοχή νεολαίας, στο Πεδίο του Άρεως, την πρώτη Κυριακή κάθε Οκτωβρίου, φέτος στις 5 Οκτωβρίου. Η ΠΣΕ διαρκώς πασχίζει για την ανάδειξη του ηπειρώτικου πανηγυριού ως στίβου της ζώσας παράδοσης, μακριά από ό,τι επιβουλεύεται την εξέλιξή του, αλλοτριώνοντας και εμπορευματοποιώντας το χαρακτήρα του. Επισημαίνει σε όλα τα μέλη της, στις Αδελφότητες και τους Συλλόγους, το ιδιαίτερο καθήκον στη διαφύλαξη των πανηγυριών ως κοινοτική, εθιμική πρακτική συνυφασμένη με τη μνήμη και τη σχέση μας με τον ίδιο τον τόπο.

Γι αυτό, και υπενθυμίζουμε στα σωματεία μας ότι η αυστηρή τήρηση της λαϊκής παράδοσης, η μουσική και τα τραγούδια που ακούγονται πρέπει να είναι αυστηρά παραδοσιακά ώστε να εμπίπτουν στις εξαιρέσεις των διατάξεων του Ν.2121/93 για την Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα.

Ο αγώνας ενάντια σε ό,τι απειλεί την πραγματοποίηση των πανηγυριών, από τα πρόστιμα και τις μηνύσεις ως την αλλοτρίωση και την εμπορευματοποίηση, είναι κοινός και αδιαίρετος αγώνας για τη διαφύλαξη της ζώσας πολιτιστικής κληρονομιάς και για αυτό προτάσσεται ως άμεσος, αναγκαίος και καθολικός. Η ΠΣΕ καλεί όλα τα μέλη της, σε συνεργασία με τους άλλους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους και φορείς, σε επαγρύπνηση, διαδικτύωση, αλληλοστήριξη σε αυτό τον αγώνα για το σήμερα και το αύριο των πανηγυριών, το σήμερα και το αύριο της ζώσας παράδοσης.

Καλή αντάμωση στα ηπειρώτικα πανηγύρια!