Η ρήξη μηνίσκου είναι από τους πιο συχνούς
τραυματισμούς στο γόνατο, κυρίως στους αθλητές σε ερασιτεχνικό ή επαγγελματικό
επίπεδο. Συναντάται πιο συχνά στους αθλητές των ομαδικών αθλημάτων όπως το
μπάσκετ, το ποδόσφαιρο και το βόλεϊ.
Ανατομία
Οι μηνίσκοι είναι δύο σκληροί, ελαστικοί ανατομικοί
σχηματισμοί που αποτελούνται κυρίως από νερό και ίνες κολλαγόνου. Έχουν
πεταλοειδές σχήμα και παρεμβάλλονται
ανάμεσα στις αρθρικές επιφάνειες της κνήμης και του μηριαίου. Χρησιμεύουν
κυρίως στην απορρόφηση των φορτίων, στη βελτίωση της επαφής του μηριαίου οστού
με την κνήμη και στη σταθεροποίηση του γόνατος, κάνοντας την κίνησή του πιο
ομαλή.
Μηχανισμός Ρήξης
Η οξεία ρήξη μηνίσκου συμβαίνει συνήθως σε νέους
ασθενείς κατά τη διάρκεια μιας αθλητικής δραστηριότητας, αλλά μπορεί να συμβεί
και σε οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα όταν δρουν στροφικά και συμπιεστικά
φορτία τα οποία υπερβαίνουν την αντοχή του μηνίσκου. Ο μηχανισμός της ρήξης των
μηνίσκων είναι συνήθως η φόρτιση του λυγισμένου γόνατος με ταυτόχρονη στροφή.
Σε άτομα νεαρής ηλικίας, οι μηνίσκοι είναι
εύκαμπτοι και σε καλή κατάσταση. Για να υποστούν ρήξη, χρειάζεται ένας αρκετά
σοβαρός τραυματισμός. Σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, οι μηνίσκοι συχνά
παρουσιάζουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις, με αποτέλεσμα να είναι πιο ευάλωτοι και
να μπορούν να υποστούν ρήξη και με απλές κινήσεις όπως την απλή έγερση από ένα
βαθύ κάθισμα, όπως αναφέρει ο Αναστάσιος
Δεληγεώργης MD, MSc.,
Ορθοπαιδικός Χειρουργός-Αθλητίατρος, Επιμελητής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ.
Υπάρχουν διάφορα είδη ρήξης ανάλογα με το σχήμα, το
μέγεθος και την εντόπισή της. Οι συνήθεις ρήξεις περιλαμβάνουν τη «δίκην
ράμφους παπαγάλου», την επιμήκη, την εγκάρσια, τη «δίκην λαβής κάδου» και τις
μεικτές ρήξεις.
Συμπτώματα
Την ώρα του τραυματισμού ο αθλητής μπορεί να νιώσει
ή και να ακούσει ένα θόρυβο σαν κάτι να έσπασε. Κάποιες φορές είναι δυνατό να
συνεχίσει τη δραστηριότητά του αλλά προοδευτικά μπορεί να πρηστεί το γόνατο και
να γίνει δύσκαμπτο.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι:
• Πόνος
στην έσω ή έξω πλευρά του γόνατος (αντίστοιχα με το μηνίσκο που έχει σπάσει)
που επιδεινώνεται με το γόνατο λυγισμένο
(όπως στο βαθύ κάθισμα ή τις σκάλες)
• Οίδημα
και δυσκαμψία
• Μάγκωμα
ή εμπλοκή του γόνατος όταν υπάρχει τεμάχιο που έχει παρεκτοπισθεί
• Αίσθημα
αστάθειας του γόνατος
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό και την κλινική
εξέταση με ειδικές τεχνικές. Η μαγνητική τομογραφία χρησιμεύει για επιβεβαίωση
της διάγνωσης, τον αποκλεισμό άλλων βλαβών και το σχεδιασμό της θεραπείας.
Θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος της ρήξης, το
είδος της, την εντόπισή της, τα συμπτώματα που προκαλεί και την παρουσία άλλων
βλαβών, όπως εξηγεί ο κ. Δεληγεώργης.
Έτσι, μικρές, χρόνιες εκφυλιστικές ρήξεις με ήπια
συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπισθούν συντηρητικά με εξειδικευμένο πρόγραμμα
φυσιοθεραπείας και ενδυνάμωσης.
Όλες οι υπόλοιπες ρήξεις καθώς και αυτές στις
οποίες αποτυγχάνει η συντηρητική αγωγή, αντιμετωπίζονται με την ελάχιστα
επεμβατική μέθοδο της Αρθροσκόπησης
Η αρθροσκόπηση μηνίσκου είναι μία μέθοδος με την
οποία μέσα από δύο τομές μόλις λίγων χιλιοστών, με τη βοήθεια μίας μικρής
κάμερας (που συνδέεται με μία οθόνη) και ειδικών μικροεργαλείων, μπορούν να
επιδιορθωθούν διάφορες ενδοαρθρικές βλάβες.
Η αρθροσκοπική αντιμετώπιση εξαρτάται από την
εντόπιση και το είδος της ρήξης. Αν η ρήξη αφορά την περιφέρεια του μηνίσκου,
περιοχή η οποία φυσιολογικά έχει αιμάτωση, ο μηνίσκος μπορεί να συρραφεί κι
έτσι να διασωθεί. Όταν η ρήξη εντοπίζεται κεντρικότερα, στην περιοχή που δεν
υπάρχει φυσιολογική αιμάτωση, τότε αφαιρείται μόνο εκείνο το τμήμα που
δημιουργεί πρόβλημα (μερική μηνισκεκτομή), διατηρώντας έτσι το μεγαλύτερο μέρος
του μηνίσκου ακέραιο.
Η αρθροσκόπηση γόνατος μπορεί να γίνει είτε με
περιοχική είτε με ελαφριά γενική αναισθησία. Αυτό εξαρτάται από διάφορους
παράγοντες όπως την ηλικία, τα συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας, το κάπνισμα και
άλλα.
Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται από τις βλάβες
και μπορεί να διαρκέσει από 20 λεπτά έως και μία ώρα. Ο ασθενής εξέρχεται από
το νοσοκομείο την ίδια ημέρα.
Αποκατάσταση
Μετά την αρθροσκόπηση, ο ασθενής πρέπει να
ακολουθήσει ένα πρόγραμμα αποκατάστασης προκειμένου να επανέλθει πλήρως στις
δραστηριότητές του.
Ο χρόνος αποθεραπείας εξαρτάται από το είδος της
ρήξης και την αντιμετώπισή της, σύμφωνα με τον κ. Δεληγεώργη. Έτσι, όταν
πραγματοποιείται μερική μηνισκεκτομή, ο ασθενής επανέρχεται στις καθημερινές
του δραστηριότητες μέσα σε λίγες ημέρες μετά την αρθροσκόπηση και σε αθλητικές
δραστηριότητες σε 10-20 ημέρες. Στις περιπτώσεις εκείνες που γίνεται
αρθροσκοπική συρραφή, αρχικά χρειάζεται αποφόρτιση του σκέλους με χρήση
βακτηριών για 1 μήνα περίπου και η επάνοδος στις αθλητικές δραστηριότητες
μπορεί να γίνει προοδευτικά μετά από 3-4 μήνες.
