Όλοι ξέρουμε ότι πρέπει να βάζουμε αντηλιακό όταν
βγαίνουμε στον ήλιο, αλλά πόσοι ξέρουν να το χρησιμοποιούν σωστά; Όχι πολλοί,
σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν γίνει έως σήμερα.
Μία από τις πιο πρόσφατες πραγματοποιήθηκε στη
Μινεσότα και δημοσιεύθηκε το 2017 στο περιοδικό Journal of the American Academy
of Dermatology. Οι ερευνητές παρακολούθησαν επί 93 ώρες 2.187 εθελοντές,
καταγράφοντας τη συχνότητα και τον τρόπο χρήσης του αντηλιακού.
Όπως διαπίστωσαν, μόνο ο ένας στους τρεις (το 33%)
άλειφαν με αντηλιακό όλα τα εκτεθειμένα σημεία του δέρματος. Επιπλέον, μόνο το
38% ακολουθούσαν και τους υπόλοιπους κανόνες ηλιοπροστασίας, δηλαδή φορούσαν
προστατευτικά ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου.
Εξίσου ανησυχητικό ήταν το εύρημα ότι ακόμα και απ’
όσους χρησιμοποιούσαν αντηλιακό, η πλειονότητα μείωναν σημαντικά τη χρήση τις
μέρες με συννεφιά.
«Παρότι έχουν γίνει εκτεταμένες ενημερωτικές
εκστρατείες, ο περισσότερος κόσμος εξακολουθεί να έχει λανθασμένες αντιλήψεις
για τα αντηλιακά», λέει ο κ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος
(Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). «Πολλοί, π.χ., ακόμα πιστεύουν ότι
αντηλιακό πρέπει να βάζουν μόνο στα εκτεθειμένα σημεία του σώματος. Η αλήθεια,
όμως, είναι πως αυτό ισχύει μόνο όταν φοράει κάποιος ρούχα από ύφασμα με ειδικά
αντηλιακά φίλτρα. Τα κοινά ρούχα απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του
ηλίου όσο και ένα αντηλιακό με δείκτη προστασίας SPF κάτω από 10, που είναι
ανεπαρκές. Πιο απορροφητικά είναι τα σκούρα υφάσματα με σφιχτή πλέξη, τα οποία
δεν “φεγγίζουν” καθόλου στον ήλιο. Για μεγαλύτερη σιγουριά, λοιπόν, πρέπει να
απλώνουμε αντηλιακό σε όλο το σώμα. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για όσους
είναι υψηλού κινδύνου για ηλιακό έγκαυμα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν όσοι
έχουν λευκό δέρμα που καίγεται εύκολα και μαυρίζει δύσκολα, γαλάζια μάτια και/ή
ξανθά ή κόκκινα μαλλιά».
Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα λάθη που κάνουμε με τα
αντηλιακά, με πρώτο ότι δεν χρησιμοποιούμε τη σωστή ποσότητα. «Αναλόγως με το
μέγεθος του σώματος, σε κάθε επάλειψη πρέπει να χρησιμοποιούμε περίπου 30
γραμμάρια αντηλιακού», συνεχίζει ο Δρ. Μιχελάκης. «Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί
σε μια γεμάτη χούφτα, αλλά ελάχιστοι άνθρωποι την χρησιμοποιούν σε κάθε
επάλειψη».
Επιπλέον, ακόμα κι αν το αντηλιακό σας είναι
ανθεκτικό στο νερό (water-resistant), πρέπει οπωσδήποτε να επαναλαμβάνετε την
επάλειψη μετά το κολύμπι ή όταν ιδρώσετε πολύ. Αν δεν κολυμπήσετε, πρέπει να
την επαναλαμβάνετε κάθε 2-3 ώρες έκθεσης στον ήλιο. Αν όμως το αντηλιακό σας
δεν είναι ανθεκτικό στο νερό, πρέπει να την επαναλαμβάνετε κάθε 2 ώρες. Να
θυμάστε επίσης ότι «δεν υπάρχουν εντελώς αδιάβροχα (waterproof) αντηλιακά»,
τονίζει ο ειδικός.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης να αλείφετε το σώμα σας
με αντηλιακό τουλάχιστον 20 λεπτά πριν βγείτε από το σπίτι. Γιατί; Διότι τα
φίλτρα που περιέχουν τα αντηλιακά και τα οποία εμποδίζουν την είσοδο της UV
βαθιά στο δέρμα, χρειάζονται χρόνο για να απορροφηθούν και να δράσουν. Επομένως
η πρώτη επάλειψη της ημέρας πρέπει να γίνεται πολύ πριν εκτεθεί το δέρμα στον
ήλιο.
Κατά την επάλειψη απαραίτητο είναι να θυμηθείτε τα
αυτιά, τον αυχένα και το πάνω μέρος των άκρων των ποδιών σας (κουντεπιέ). Τα
σημεία αυτά συνήθως τα αμελούν τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες, αφήνοντάς τα
χωρίς αντηλιακό. Αν είστε γυναίκα, θυμηθείτε επίσης τον λαιμό σας. Αν είστε
άνδρας με λίγα ή χωρίς μαλλιά, μην ξεχάσετε το δέρμα του κρανίου σας.
Αν εξάλλου έχετε πρόγραμμα να πάτε για ηλιοθεραπεία
(πράγμα που είναι πολύ κακή ιδέα), μην ξεχάσετε να αλείψετε με αντηλιακό και τα
πέλματα των ποδιών σας. Είναι ένα σημείο του σώματος το οποίο σχεδόν ποτέ δεν
αλείφουμε με αντηλιακό, αλλά κινδυνεύει πολύ από τον ήλιο όταν κάνει κάποιος
ηλιοθεραπεία μπρούμυτα.
Ακόμα, όμως, κι αν καθίσετε σε σκιερό μέρος, μην
ξεχνάτε ότι η άμμος, η θάλασσα, τα τζάμια και οι άλλες λείες επιφάνειες
αντανακλούν την UV. Επομένως, πάλι χρειάζεστε αντηλιακό. Το ίδιο και όταν έχει
συννεφιά, διότι ποσοστό έως και 80% της UV διαπερνά τα σύννεφα και φθάνει στην
επιφάνεια της γης (γι’ αυτό τον λόγο χρειαζόμαστε αντηλιακό και τον χειμώνα).
Όσον αφορά τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, πρέπει να
αποφεύγουν την άμεση έκθεση στον ήλιο τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 2 ετών,
ενώ είναι απαραίτητο να λαμβάνουμε γι’ αυτά όλα τα μέτρα προστασίας από την UV.
Τα παλιά αντηλιακά
Ένα άλλο μεγάλο λάθος που κάνουμε με τα αντηλιακά
είναι πως χρησιμοποιούμε ό,τι βρούμε στο ντουλάπι μας, όσο παλιό κι αν είναι.
Αν και τα αντηλιακά είναι ανθεκτικά στον χρόνο, δεν παύουν να είναι προϊόντα με
ημερομηνία λήξεως.
Οι περισσότεροι κατασκευαστές λένε ότι τα αντηλιακά
τους κρατάνε 3 χρόνια από την ημερομηνία παραγωγής. Ωστόσο αυτό εξαρτάται από
τον τρόπο αποθήκευσης. Αν δεν τα εκθέσετε ποτέ στον ήλιο και στην υπερβολική
ζέστη, αλλά τα έχετε σε δροσερό και σκοτεινό χώρο, μπορεί να αντέξουν και 5
χρόνια. Επειδή, όμως, συνήθως τα παίρνουμε μαζί στην παραλία ή τα έχουμε στην
τσάντα ή στο αυτοκίνητο, τα συστατικά τους διασπώνται πολύ γρήγορα. Μελέτες
έχουν δείξει πως με αυτή την τακτική αντέχουν από 6 έως το πολύ 12 μήνες.
Για να αποφύγετε αυτόν τον κίνδυνο, ιδανικά να
φυλάτε το περυσινό αντηλιακό σας στο ψυγείο. Μην ξεχνάτε επίσης να το
ανακινείτε πολύ καλά, πριν από κάθε χρήση.
Πάντως, αν βάζετε την σωστή ποσότητα αντηλιακού, αν
κάνετε συχνές επαλείψεις και αν δεν το αμελείτε ούτε τον χειμώνα «δύσκολα θα
σας περισσεύει αντηλιακό από τη μία χρονιά στην άλλη, αφού θα πρέπει να
προμηθεύεστε νέο μπουκάλι συχνότερα από μία φορά τον μήνα», τονίζει ο Δρ.
Μιχελάκης.
Δείκτης προστασίας και ώρα
Όσον αφορά τον δείκτη προστασίας (SPF) που θα
επιλέξετε, πρέπει να είναι 30 ή υψηλότερος. Τα καλά αντηλιακά με SPF 30
απορροφούν το 97% της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV) του ήλιου, ενώ εκείνα με SPF
50 απορροφούν το 98%. Αρκεί, όμως, να χρησιμοποιείτε επαρκή ποσότητα και να μην
κάνετε ηλιοθεραπεία. «Όποιος μαυρίζει από τον ήλιο, έχει υποστεί δερματικές
βλάβες. Επομένως το μαύρισμα πρέπει να πάψει να αποτελεί στόχο των θερινών
διακοπών», υπογραμμίζει ο ειδικός.
Να προτιμάτε, τέλος, τα αντηλιακά που απορροφούν
τόσο την υπεριώδη ακτινοβολία (UVA) όσο και την υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB)
και να τα εφαρμόζετε όποια ώρα της ημέρας κι αν πρόκειται να βγείτε από το
σπίτι. Γιατί; Διότι η UVA, που ευθύνεται για τη φωτογήρανση (ρυτίδες, κηλίδες
κ.λπ.), είναι σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας ενώ η UVB, που σχετίζεται
με το μελάνωμα, έχει τη μέγιστη έντασή της το μεσημέρι και νωρίς το απόγευμα.
Επομένως χρειάζεστε προστασία από την UV από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου.
