«Έξυπνες» συσκευές και σακίδια «απειλούν» τον παιδικό σκελετό

Παιδιά του Δημοτικού και έφηβοι είναι σήμερα πολλές ώρες καθημερινά με το κινητό ή το τάμπλετ στο χέρι. Τι σημαίνει αυτό για το σώμα τους;

Η… κληρονομιά από την «επιδημία» σκυψίματος πάνω από τις λεγόμενες «έξυπνες» συσκευές είναι κυρτές σπονδυλικές στήλες, πόνοι στο κεφάλι, στον λαιμό, στον ώμο, στην πλάτη, στον αυχένα. Αλλά και στα δάχτυλα παρατηρείται πόνος και μούδιασμα, από το μανιώδες scrolling και τη γραφή μηνυμάτων και posts.

Η παρατεταμένη χρήση των smartphones επηρεάζει διάφορα μέρη του σώματος των παιδιών, όπως έδειξε έρευνα από το Πανεπιστήμιο Swansea. Συγκεκριμένα οι ερευνητές ανέφεραν μια μεγάλη αύξηση στον αριθμό των παιδιών που λαμβάνουν θεραπεία για πόνο στην πλάτη και στον λαιμό.

Η έρευνα της Βρετανικής Χειροπρακτικής Ένωσης κατά τη διάρκεια των ετών έχει βρει παρόμοιες τάσεις, και μάλιστα ήδη από το 2005, το 45% των παιδιών είχε υποστεί κάποιο είδος πόνου στην πλάτη μέχρι την ηλικία των 11 ετών.

Όπως μας εξηγεί ο Γιώργος Η. Γουδέβενος, φυσικοθεραπευτής, Dr manual medicine, επιστημονικός συνεργάτης Πανεπιστημίου Κρήτης, οι αυχενικές δυσλειτουργίες εξαιτίας του κινητού τείνουν να γίνουν επιδημία. Και τα «έξυπνα» κινητά είναι μικρά σε μέγεθος. Δεν είναι εργονομικά σχεδιασμένα για να κάνουν επαναλαμβανόμενες ενέργειες για παρατεταμένες  χρονικές περιόδους.

«Οι παθήσεις αυτές προκαλούνται, όταν τα παιδιά κάθονται με τα κεφάλια τους πεσμένα μπροστά, κοιτάζοντας τις κινητές συσκευές για αρκετές ώρες κάθε μέρα», λέει ο Dr Γουδέβενος.

«Αντί της κανονικής προς τα εμπρός καμπύλης, βλέπουμε μία προς τα πίσω καμπύλη, που μπορεί να εξελιχθεί σε εκφυλιστικές αλλοιώσεις (πρόωρες φθορές). Αν ισχύουν τα ευρήματα μελετών ότι τα παιδιά ασχολούνται με τις συσκευές τους πάνω από τρεις ώρες την ημέρα, μιλάμε για τουλάχιστον 1000 ώρες τον χρόνο περίσσειας πίεσης στη σπονδυλική στήλη».

Μηνύματα, φωτογραφίες και social media

Πρόσφατη αναφορά της Ofcom έδειξε ότι τα άτομα ηλικίας 12-15 ετών στέλνουν κατά μέσο όρο 193 μηνύματα την εβδομάδα. Τα δε κορίτσια γράφουν περισσότερο από τα αγόρια, περίπου 221 μηνύματα την εβδομάδα.

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής αναφέρει ότι τα παιδιά περνούν κατά μέσο όρο 7 ώρες την ημέρα μπροστά στις οθόνες.

«Εάν τα παιδιά συνηθίσουν στις κακές στάσεις που υιοθετούν, όταν χρησιμοποιούν χειροκίνητες συσκευές, αυτές μπορεί να γίνουν σταθερές ορθοσωμικές βλάβες, που θα είναι δύσκολο να διορθωθούν, όταν τα παιδιά ενηλικιωθούν», επισημαίνει ο κ. Γιώργος Η. Γουδέβενος.

Αυτές οι κακές στάσεις περιλαμβάνουν:

•        Το κεφάλι προς τα εμπρός ή τη «στάση του σκύλου»

•        Κυρτούς ώμους και κυφωτική πλάτη

•          Υπερλόρδωση στη μέση (η λεγόμενη και αντισταθμιστική λόρδωση), με αποτέλεσμα όλο το μυϊκό σύστημα της σπονδυλικής στήλης να βρίσκεται σε διαρκή ένταση και να υπάρχει πόνος, που μεσομακροπρόθεσμα εξελίσσεται σε πάθηση

«Όταν χρησιμοποιούμε ένα smartphone, υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από πολύπλοκες κινήσεις που γίνονται κάτω από το δέρμα. Οι μύες συρρικνώνονται, οι τένοντες συγκρούονται, και το αποτέλεσμα είναι οι αντίχειρες να κάμπτονται και να επεκτείνονται, ενώ «πετούν» πάνω από ένα πληκτρολόγιο. Ίσως τότε είναι η στιγμή να κάνουν τα παιδιά ένα διάλειμμα», λέει χαρακτηριστικά ο ειδικός.

Κρατώντας τη συσκευή στο επίπεδο των ματιών, ώστε να μην τεντώνουν τον λαιμό και την πλάτη τους, τα παιδιά θα αισθανθούν καλύτερα. Επιπλέον οι ειδικοί συμβουλεύουν τα παιδιά κάθε πρωί, πριν από τη χρήση του κινητού τηλεφώνου, να τεντώνουν τον λαιμό, την πλάτη, τους αντίχειρες και τα δάχτυλά τους.

Είναι, επίσης, σημαντικό να πίνουν άφθονο νερό, να τρώτε ισορροπημένα, να κοιμούνται αρκετές ώρες και, βέβαια, να ασκούνται, ει δυνατόν και κάθε μέρα.

Τα… βάρη του σχολείου

Την ίδια ώρα οι παραγεμισμένες σχολικές τσάντες, με βιβλία, τετράδια, ντοσιέ, ακόμη και με τάμπλετ ενίοτε, προκαλούν τραυματισμούς στον αυχένα, στην πλάτη, στους ώμους, στη μέση τους, ακόμη και στα γόνατα.

Είναι γνωστό ότι τα σακίδια δεν πρέπει να είναι πάνω από το 10 έως 15% του βάρους του παιδιού.

«Βέβαια δεν είναι μόνο πόσο βαρύ είναι ένα σακίδιο. Και ο τρόπος και η διάρκεια που το παιδί το φοράει είναι, επίσης, πολύ σημαντικά. Η κορυφή του σακιδίου δεν πρέπει να είναι χαμηλότερη από τους ώμους και η βάση του δεν πρέπει να κρέμεται πάνω από 5 εκατοστά κάτω από τη μέση τους.

Ο σκελετός των παιδιών είναι ακόμη σε φάση ανάπτυξης και θέλει προσοχή», προειδοποιεί ο φυσικοθεραπευτής, Dr manual medicine.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής τουλάχιστον 14.000 παιδιά κάθε χρόνο τραυματίζονται ποικιλοτρόπως από τις βαριές τσάντες που κουβαλάνε στο σχολείο, πράγμα που σημαίνει ότι πρόκειται για 80 παιδιά την ημέρα. 

Οι ειδικοί συστήνουν στους μαθητές:

-   Προτιμήστε τσάντα τύπου σακίδιο και φορέστε το στην πλάτη, για να εξισορροπείται το βάρος. Μην το κρεμάτε από τον έναν ώμο.    

-   Κάντε πολλές μικρές στάσεις, όταν το κουβαλάτε.  

-   Να κινείστε όσο περισσότερο μπορείτε. Να γυμνάζεστε, αλλά όχι υπερβολικά. Η υπερβολική άσκηση δεν κάνει καλό και ιδιαίτερα τα βάρη σε αυτές τις ηλικίες.