Διαχρονικό αίτημα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, όπως διατυπώνεται απ’ την ΔΕΕΕΜ ΟΜΟΝΟΙΑ, με την πτώση του κομουνιστικού καθεστώτος, παραμένει η διενέργεια μιας αξιόπιστης διαδικασίας, με βάση την αρχή του αυτοπροσδιορισμού και σύμφωνα με τα καλύτερα διεθνή πρότυπα, για την αποτύπωση της δημογραφίας και γεωγραφίας των μελών της.
Τούτο καθώς στην
πεντηκονταετή περίοδο του ανελεύθερου καθεστώτος και πριν αυτής έχουν ασκηθεί
πολιτικές «τεχνητής» συρρίκνωσης του πληθυσμιακού δυναμικού της ΕΕΜ – των άλλων
μειονοτήτων μη εξαιρουμένων – με ιδιαίτερη ένταση σε συγκεκριμένες περιοχές και
κοινωνικές ομάδες (συνιστώσες του γηγενούς Ελληνισμού) καθώς επίσης και
αυθαιρεσίες στα ληξιαρχικά βιβλία με στόχο την παγίωση των περιορισμένων
«μειονοτικών ζωνών» σύμφωνα με σχεδιασμούς του καθεστώτος.
Εξ άλλου το αίτημα αυτό συμμερίζονται και επιτακτικά προβάλουν διεθνείς οργανισμοί και κυβερνήσεις, που αφενός συνδράμουν την πολιτεία της Αλβανίας στον εκσυγχρονισμό της και ταύτιση με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα και ισχύοντα, και αφετέρου επιδιώκουν την εφαρμογή των καλύτερων πρακτικών στην προστασία και προαγωγή των μειονοτήτων με βάση την αρχή της ισοπολιτείας και ισονομίας.
Στην
σχετική διαδικασία Απογραφής Πληθυσμού και Κατοικιών το 2001 η ΔΕΕΕΜ ΟΜΟΝΟΙΑ
δεδομένου ότι δεν υιοθετήθηκε στο σχετικό ερωτηματολόγιο η περίληψη ερωτημάτων
για τη συλλογή στοιχείων που αφορούν στην εθνική ταυτότητα, μητρική γλώσσα και
θρήσκευμα των πολιτών, κάλεσε τα μέλη της ΕΕΜ να απέχουν της διαδικασίας. Τούτο
ακολούθησαν και άλλες μειονότητες – εθνικές, γλωσσικές ή πολιτισμικές στη χώρα
– και σκοπό είχε την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και ειδικά του διεθνούς
παράγοντα ως προς την αντιμετώπιση της ανάγκης και αιτήματος αυτού.
Στην
τακτική, μετά την παρέλευση δεκαετίας, επανάληψη της διαδικασίας Γενικής
Απογραφής Πληθυσμού και Κατοικιών CENSUS 2011, ενώ τυπικά και προς εκπλήρωση
όρου απ’ το Συμβούλιο της Ευρώπης και την ΕΕ για την χρηματοδότηση του
εγχειρήματος, ανακοινώθηκε η πρόθεση για τη συλλογή στοιχείων που αφορούν στα
προαναφερόμενα δεδομένα, στην πράξη τόσο δια του ερωτηματολογίου όσο και της
γενικότερης μεθοδολογίας απορρίπτονταν η αρχή του αυτοπροσδιορισμού.
Προβλέπονταν μάλιστα πρόστιμο ποινικοποίησης στην περίπτωση που διαπιστώνονταν
ότι η δήλωση του πολίτη δεν συμπίπτει με τα χαλκευμένα ληξιαρχικά στοιχεία.
Μέσα
ενημέρωσης και οργανώσεις του εθνικιστικού φάσματος επιδόθηκαν σε απαράδεκτη
καμπάνια ακραίας εθνικιστικής και ρατσιστικής αντιμετώπισης του ζητήματος
δημιουργώντας ασφυκτική ατμόσφαιρα.
Οι
λόγοι αυτοί οδήγησαν στην επανάληψη έκκλησης από πλευράς της ΔΕΕΕΜ ΟΜΟΝΟΙΑ ώστε
τα μέλη της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας να απέχουν της διαδικασίας.
Ακολούθησαν την ίδια γραμμή και οργανώσεις που εκπροσωπούν άλλες μειονότητες.
Θρησκευτικές
κοινότητες, της Ορθοδόξου Εκκλησίας προεξάρχουσας, στη συνέχεια απορρίπτουν τα
αποτελέσματα που ανακοίνωσε η Στατιστική Αρχή, θεωρώντας τα απαράδεκτα και
συλλεγμένα υπό διαβλητές συνθήκες.
Η
Επιτροπή Επίβλεψης της Εφαρμογής της Σύμβασης Πλαισίου του Συμβουλίου της
Ευρώπης για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων στην πορεία υιοθετεί πλήρως
τις αιτιάσεις και ενστάσεις τούτες. Απαιτεί και αξιώνει απ’ την Αλβανική
πολιτεία την άμεση διόρθωση της κατάστασης με προσήλωση στην αρχή του ελεύθερου
αυτοπροσδιορισμού. Έως τότε καλεί την Κυβέρνηση να μην λάβει υπόψη στη
διαμόρφωση πολιτικών για τις μειονότητες των στοιχείων αυτών.
Διαδικασία
καταγραφής του δυναμικού του γηγενούς Ελληνισμού στην επικράτεια της Αλβανίας
ανέλαβε παράλληλα η ΔΕΕΕΜ ΟΜΟΝΟΙΑ(οπου συμπληρώθηκαν 287000 δελτία,με
κατ’εκτίμηση συμμετοχής 85%). Με χρήση ειδικού ερωτηματολογίου, ηλεκτρονικής
πλατφόρμας και σεβασμό στους κανόνες προστασίας των προσωπικών δεδομένων, το
αποτέλεσμα της άτυπης αυτής διαδικασίας προσκομίζει αποτέλεσμα και εικόνα,
διαμετρικά αντίθετη με τα επίσημα ανάλογα στοιχεία της Κρατικής Αρχής
Στατιστικών.
*****
Τούτων
δοθέντων και καθώς η Κυβέρνηση θέσπισε απαιτούμενο ισχυρά από τις μειονότητες
της χώρας και το διεθνή παράγοντα ιδιαίτερα, ειδικό Νόμο για την προστασία των
Εθνικών Μειονοτήτων, οι προσδοκίες απ’ την πρόσφατη επανάληψη της διαδικασίας
Γενικής Απογραφής Πληθυσμού, Νοικοκυριών και Κατοικιών Cens 23, ήταν βάσιμες.
Και τούτο ως προς τη διάσταση της προσέγγισης των καλύτερων ανάλογων πρακτικών,
στο σεβασμό της αρχής αυτοπροσδιορισμού, ειλικρινούς διάθεσης των κρατικών φορέων
στην απεικόνιση της πραγματικότητας, της συμμόρφωσης εν τέλει με προαπαιτούμενα
απ’ το Συμβούλιο της Ευρώπης και την ΕΕ, που απ’ τη μια χρηματοδοτεί την
διαδικασία και απ’ την άλλη αποτελεί στόχο ενσωμάτωσης για την Αλβανία.
Στο
πνεύμα αυτό κινήθηκε και η προσέγγιση της ΔΕΕΕΜ ΟΜΟΝΟΙΑ ώστε να συνδράμει κατά
το δυνατό στην καλύτερη διατύπωση του σχετικού ερωτηματολογίου, τη διατήρηση
θετικού κλίματος, την διασφάλιση μίνιμουμ αξιοπιστίας στη διαδικασία
επεξεργασίας κι ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, την ευαισθητοποίηση των πολιτών
για συμμετοχή και στην μητρική Ελληνική γλώσσα κ.α.
Στα
αιτήματα της και των ηγετικών αρχών της – σε συντονισμό και με ανάλογα κινήματα
που εκφράζουν άλλες κοινότητες με χαρακτηριστικά μειονότητας – για συνεργασία
με την Κρατική Επιτροπή Απογραφής, επικράτησε κλίμα άρνησης και απόρριψης από
πλευράς της.
Ειδικά
τούτο σε ότι αφορά στη διαμόρφωση του Ερωτηματολογίου, τη συγκρότηση των Ομάδων
Απογραφέων, την σχετική ενημερωτική διαδικασία κ.α.
Από
πλευράς της αρμόδιας Κυβερνητικής Επιτροπής Απογραφών και της Αρχής Στατιστικών
– INSTAT ως ο φορέας υλοποίησης υπήρξε πρακτική άρνηση και απόρριψη της
συμμετοχής των εκπροσώπων της μειονοτήτων και ιδιαίτερα της ΕΕΜ ως η μεγαλύτερη
και πλέον ενδιαφερόμενη προς τούτο. Συναντήσεις τις τελευταίας στιγμής και
υποτιθέμενες διαβουλεύσεις με τις θρησκευτικές κοινότητες αφού είχε διαμορφωθεί
το ερωτηματολόγιο, υπήρξαν προφάσεις.
Για
άλλη μια φορά φορείς του εθνικιστικού ολοκληρωτισμού κατέχοντες και κρατικά και
κυβερνητικά αξιώματα αναμείχθηκαν με στόχο την άσκηση αθέμιτης πίεσης και
περεταίρω εκτροχιασμό της διαδικασίας.
Παρόλο
που προτάσεις μας, άλλων οργανώσεων των μειονοτήτων και των θρησκευτικών
κοινοτήτων δεν σεβάστηκαν κατά την φάση προπαρασκευής όπως:
- το ερωτηματολόγιο για άλλη μια φορά
υπήρξε ασαφή και δεν αναφέρεται άμεσα στην διάθεση μιας πραγματικής αποτύπωσης
- οι ομάδες συλλογής των στοιχείων δεν
συμπεριέλαβαν κατά την επιλογή τους πρόσωπα που θα εκπροσωπούσαν τον άμεσα
ενδιαφερόμενο δλδ την ΕΕΜ σε περιοχές με μεικτό πληθυσμό
- δεν δόθηκε καμιά εγγυητική πρόσβαση σε
εκπροσώπους των μειονοτήτων ώστε θεσμικά να επιβλέπουν τη διαδικασία ως προς τα
λεπτομερή πεδία που άμεσα τους ενδιαφέρει
- δεν υπήρξε καμιά καμπάνια ενημέρωσης
ειδικά στην μητρική γλώσσα και σε συνεργασία με φορείς που μπορούν να
δημιουργήσουν την απαραίτητη ευαισθησία συμμετοχής
- απέφυγαν ενώ μπορούσαν να εφαρμόσουν
παράλληλη συμμετοχή στην Απογραφή μέσω και ηλεκτρονικής πλατφόρμας όπως σε
άλλες χώρες και της περιοχής μας,
καλέσαμε
τα μέλη της ΕΕΜ σε ενεργώ συμμετοχή στην διαδικασία ενώ παράλληλα οργανώσαμε
την αυστηρή επίβλεψη της επιτόπιας εφαρμογής της.
Επί το
πλείστον δε επιμείναμε στην επικοινωνία με την Αρχή διενέργειας της Απογραφής
επιμένοντας σε δυνατότητες βέλτιστης εφαρμογής. Καταγγείλαμε την από πλευράς
τους αδιαφορία με διάθεση εμπαιγμού και καιροσκοπισμού.
*****
Κατά
την διενέργεια της βασικής φάσης αυτής της συλλογής των στοιχείων στα
νοικοκυριά και από του πολίτες υπάρχουν επαρκή καταγεγραμμένα γεγονότα που
καταδεικνύουν ότι πρόκειται για μια διαδικασία φάρσα που καθίσταται άκυρη και
τα αποτελέσματα της αναξιόπιστα.
Συγκεκριμένα
έχουμε δημοσίως καταγγείλει ότι:
- πολλές οικογένειες δεν επισκέφθηκαν οι
απογραφείς και συμπλήρωσαν κατά το δοκούν το σχετικό ηλεκτρονικό έντυπο
- ο αριθμός των περιπτώσεων όπου οι
απογραφείς απέφυγαν την υποβολή ερωτημάτων ή τη μη καταγραφή των απαντήσεων σε
πεδία όπως η Εθνική καταγωγή, η Ελληνική μητρική γλώσσα, το Ορθόδοξο θρήσκευμα,
είναι ουσιαστικός. Ειδικά τούτο σε περιοχές που αυθαιρέτως η πολιτεία επιμένει
να μην αποδέχεται την ύπαρξη οργανωμένων κοινοτήτων Ελληνικής καταγωγής πολιτών
- κρατικοί αξιωματούχοι επικαλούμενοι την
ιδιότητα υπαλλήλων της κεντρικής διοίκησης της Στατιστικής Αρχής – INSTAT
εμφανίστηκαν και αναμείχθηκαν αναρμοδίως στη διαδικασία. Τούτο σε περιοχές που
οι πολίτες επιχείρησαν τη χρήση του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού
- σε ότι αφορά το ευαίσθητο στοιχείο του
θρησκεύματος των πολιτών καταγράφονται ουσιαστικής επιρροής στο αποτέλεσμα
περιπτώσεις που αποκαλύπτει σκοπιμότητα σε ότι αφορά την Ορθόδοξη κοινότητα
- η αδιαφάνεια στη φάση συγκέντρωσης και
επεξεργασίας των δεδομένων είναι καταφανή και δεν ενδέχεται αμφισβήτηση
- όχι απλά δεν επιδόθηκε η απαιτούμενη
προσοχή στο ζήτημα επιστροφής σε κατοικίες που βρέθηκαν κλειστές, όπως
ενημερωθεί και επαναληφτεί η επίσκεψη, απεναντίας, επικράτησε κλίμα
προκατάληψης και θεωρήθηκαν απόντες οι ιδιοκτήτες επηρεάζοντας το αποτέλεσμα
- βάσει οδηγιών και επιβολής άνωθεν οι
απογραφείς δεν συνέλεξαν στοιχεία άλλων μελών των νοικοκυριών που προσωρινά
απουσίαζαν τη στιγμή της επίσκεψης
Κατόπιν
τούτων και άλλων που δεν αναφέρθηκαν λεπτομερώς προκύπτει το συμπέρασμα ότι η
Απογραφή Πληθυσμού και Κατοικιών Cens23 στην Αλβανία απέτυχε να εκπληρώσει τους
στόχους σε ότι αφορά την εκπόνηση αποτελέσματος αξιόπιστο και αποδεκτό για το
αριθμητικό μέγεθος και τη γεωγραφία των μελών και κοινοτήτων της γηγενούς
Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.
Ως
Δημοκρατική Ένωση ΕΕΜ ΟΜΟΝΟΙΑ, απορρίπτοντας τόσο την διαδικασία πρακτικής
εφαρμογής της Απογραφής, όσο και κυρίως τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν από
τον επίσημο κρατικό φορέα, επανερχόμαστε στην ιδέα ώστε να εφαρμοστεί επιτέλους
μια καταγραφή με αποκλειστικό αντικείμενο την προσέγγιση των δεδομένων που
αφορούν στις εθνικές, γλωσσικές και πολιτιστικές μειονότητες. Άλλο τόσο τούτο
επιβάλλεται για την προσκόμιση μιας πραγματικής απεικόνισης σε ότι αφορά στην
θρησκευτική διαστρωμάτωση.
*****
Προς
επίρρωση των όσων πιο πάνω αναφέρθηκαν να επισημανθεί η θέση της αντιπολίτευσης
για τη Διαδικασία Απογραφής Πληθυσμού και Κατοικιών Cens 23, ότι η Κυβέρνηση
έχοντας άλλες σκοπιμότητες και διαθέσεις, παραβιάζοντας κανόνες των Ευρωπαϊκών
στατιστικών υπηρεσιών και επιστημονικά επιβεβλημένα κριτήρια, καθυστέρησε
σκοπίμως την ανακοίνωση αποτελεσμάτων.
Εξ
άλλου ενώ τα προκαταρκτικά αποτελέσματα ήταν να ανακοινωθούν στις 18 Ιουνίου
τρέχοντος πήραν αναβολή για το τέλος του μήνα.
Ανεξάρτητα
ΜΜΕ της χώρας έχουν δημοσιεύσει κατά καιρούς έρευνες τους σε ότι αφορά τόσο τη
φάσης της διαδικασίας συλλογής των στοιχείων όσο και φύλαξης τους και
επεξεργασίας προς ανακοίνωση.
Άγιοι Σαράντα,28 Ιουνίου 2024
