Ο ρόλος της χειρουργικής επέμβασης επινεφριδίου στη θεραπεία της υπέρτασης

 

Η υπέρταση, δηλαδή η υψηλή πίεση του αίματος, είναι πολύ συχνή αλλά δεν είναι ευρέως γνωστό ότι πολλές περιπτώσεις υπέρτασης μπορούν να διορθωθούν με χειρουργικό τρόπο. Ειδικότερα, η υπέρταση χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, την πρωτοπαθή και την δευτεροπαθή. Η πρωτοπαθής υπέρταση οφείλεται στην ηλικία και αντιμετωπίζεται με φάρμακα. Η χειρουργική όμως μπορεί να λύσει προβλήματα της δευτεροπαθούς υπέρτασης.

«Η δευτεροπαθής αποτελεί το 20% των περιπτώσεων υπέρτασης και συνήθως προέρχεται από κάποιον όγκο στα επινεφρίδια. Αυτός ο όγκος, ή αλλιώς αδένωμα του επινεφριδίου, εκκρίνει αυτόνομα ορμόνες που ανεβάζουν την αρτηριακή πίεση, όπως η κορτιζόλη, η αλδοστερόνη, και η αδρεναλίνη. Αφαιρώντας τον όγκο του επινεφριδίου με τη νέα οπισθοπεριτοναϊκή επέμβαση διορθώνεται το πρόβλημα της δευτεροπαθούς υπέρτασης, μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος καρδιοαγγειακών νοσημάτων, και αυξάνεται η διάρκεια και η ποιότητα της ζωής», επισημαίνει ο κ Αριστοτέλης Κεχαγιάς MD PHD FACS Γενικός Χειρουργός, Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων, με εξειδίκευση στην Προηγμένη Λαπαροσκοπική Χειρουργική, Διευθυντής της Θ’ Χειρουργικής Κλινικής του Metropolitan General.

Τι είναι τα επινεφρίδια;

«Για να γίνει πιο κατανοητό», συνεχίζει, «τα επινεφρίδια είναι δύο μικροί αδένες που βρίσκονται στο πιο πίσω μέρος της κοιλιάς, που ονομάζεται οπισθοπεριτόναιο, στην περιοχή της μέσης. Κανονικά εκκρίνουν ορμόνες που είναι ζωτικής σημασίας αφού ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση, και εν γένει τον μεταβολισμό.

Πολλοί όγκοι των επινεφριδίων βρίσκονται σε τυχαίο έλεγχο όπως η αξονική, που παραγγέλνεται για άλλη αιτία (π.χ. για σκωληκοειδίτιδα), οπότε αυτοί οι όγκοι ονομάζονται «τυχαιώματα».

Άλλες φορές γίνεται στοχευμένος έλεγχος με αξονική ή μαγνητική γιατί ο ασθενής πάσχει από σύνδρομα που οφείλονται σε υψηλές τιμές ορμονών του επινεφριδίου. Όπως για παράδειγμα το σύνδρομο Cushing λόγω υψηλής κορτιζόλης που προξενεί υπέρταση, διαβήτη, παχυσαρκία και πολλά άλλα προβλήματα. Στον πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό έχουμε υψηλή αλδοστερόνη με υπέρταση με σταδιακή καταστροφή της καρδιάς και των αγγείων. Στο φαιοχρωμοκύττωμα έχουμε υπερέκκριση αδρεναλίνης και νοραδρεναλίνης, ειδικά σε στιγμές στρες, με παροξυσμική υπέρταση, πονοκεφάλους, ταχυκαρδία και ζάλη».

Επέμβαση αφαίρεσης επινεφριδίου

«Η επέμβαση για την αφαίρεση του επινεφριδίου είναι απαραίτητη:

1. Όταν ο ορμονικός έλεγχος επιβεβαιώνει ότι υπάρχει υψηλή τιμή κάποιας από τις ορμόνες του επινεφριδίου, και ανεξάρτητα εάν το επινεφρίδιο είναι μικρό ή μεγάλο σε μέγεθος. Έτσι διορθώνεται το ορμονικό πρόβλημα.
2. Στην περίπτωση που ο όγκος του επινεφριδίου δεν παράγει ορμόνες αλλά είναι μεγάλος -πάνω από 4 εκατοστά- οπότε αφαιρείται για να προληφθεί ή να θεραπευτεί μια κακοήθεια. Η πιθανότητα κακοήθειας αυξάνεται όσο πιο μεγάλο είναι το αδένωμα του επινεφριδίου. Αδενώματα μεγαλύτερα από 6 εκατοστά έχουν πιθανότητα για κακοήθεια άνω του 25%.
3. Όταν ο όγκος είναι μεν κάτω από 4 εκατοστά αλλά μεγαλώνει σε διαδοχικές αξονικές ή, αν και μικρός εγείρει ήδη υποψία καρκίνου στην αξονική ή μαγνητική.

Όσον αφορά το τεχνικό κομμάτι της επέμβασης έχουν γίνει μεγάλα βήματα προόδου χάρη στην ειδική οπισθοπεριτοναϊκή τεχνική, σε αντίθεση με την παλαιότερη λαπαροσκοπική επέμβαση. Η Οπισθοπεριτοναϊκή Επέμβαση προσφέρεται σε ελάχιστα κέντρα παγκοσμίως και είναι η επιτομή της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής γιατί γίνεται με 3 μικρές οπές στην περιοχή της μέσης. Εκεί βρίσκεται το επινεφρίδιο το οποίο αφαιρείται εύκολα γιατί ο χειρουργός δεν συναντά κανένα άλλο όργανο σε αντίθεση με την κοινή λαπαροσκοπική επέμβαση. Η νοσηλεία είναι μικρότερη των 24 ωρών, ο πόνος ελάχιστος έως καθόλου, και με άμεση επαναφορά στην καθημερινότητα», καταλήγει ο κ. Κεχαγιάς.

*Η Κλινική έχει εισαγάγει δική μας τροποποίηση της οπισθοπεριτοναϊκής τεχνικής ώστε να αφαιρούνται γιγαντιαίοι όγκοι επινεφριδίου (πάλι με τη χρήση 3 μικρών οπών) το οποίο θα είναι το θέμα ομιλίας στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Ενδοσκοπικής Χειρουργικής τον Ιούνιο του 2024 στο Μάαστριχτ.