Μια δίαιτα πλούσια σε όσπρια και ψάρια μπορεί να
καθυστερήσει την εμμηνόπαυση, ενώ υπερβολική πρόσληψη τροφίμων πλούσιων σε
υδατάνθρακες μπορεί να την επιταχύνουν, όπως δείχνει μια νέα έρευνα επιστημόνων
του Πανεπιστημίου του Leeds στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Η ηλικία κατά την οποία μια γυναίκα βιώνει την εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει
την υγεία της με ποικίλους τρόπους. Στην πραγματικότητα, εκτός από το ότι δεν
υπάρχει δυνατότητα κύησης, η πρόωρη εμμηνόπαυση (εμμηνόπαυση πριν από τα 40
έτη) ή η πρώιμη εμμηνόπαυση (που συμβαίνει στις ηλικίες 40-45 έτη) μπορούν να
επιφέρουν πολλές επιπλοκές στην υγεία. Η απώλεια οστικής πυκνότητας, ο
αυξημένος κίνδυνος καρδιακής νόσου και η απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας είναι μόνο
μερικές από τις συνέπειες της πρόωρης ή πρώιμης εμμηνόπαυσης», εξηγεί ο κ.
Ευμένης Π. Καραφυλλίδης, BSc (HONS), MSc, NYSCDN, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Διευθυντής
Διαιτολογικού Τμήματος Metropolitan
General.
Η εμμηνόπαυση σε μεταγενέστερη ηλικία, από την άλλη πλευρά,
μπορεί να έχει κάποια οφέλη για την υγεία. Λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις που
έχει η εμφάνιση της εμμηνόπαυσης στην υγεία, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε
ποιοι παράγοντες την επηρεάζουν. Αυτό οδήγησε μία ομάδα επιστημόνων του
Πανεπιστημίου του Leeds στο Ηνωμένο Βασίλειο στη διεξαγωγή μελέτης σχετικά με
τη σχέση που υπάρχει μεταξύ της διατροφής και της έναρξης της εμμηνόπαυσης.
Ποια η σχέση της διατροφής με την εμφάνιση της εμμηνόπαυσης;
Οι ερευνητές εξέτασαν τα διαθέσιμα στοιχεία ομάδας γυναικών
του Ηνωμένου Βασιλείου – μια έρευνα με δείγμα μεγαλύτερο από 35.000 γυναίκες σε
ηλικίες μεταξύ 35 και 69 ετών. Εκτός από τις πληροφορίες σχετικά με την ηλικία
κατά την οποία οι γυναίκες εμφανίζουν εμμηνόπαυση, στη μελέτη εξετάστηκαν και
άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα, όπως το βάρος και
το ιστορικό αναπαραγωγής, τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, η ορμονοθεραπεία
και οι διατροφικές συνήθειες.
Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα που αντλήθηκαν από τα ερωτηματολόγια συχνότητας
τροφίμων, οι ερευνητές κατάφεραν να εκτιμήσουν την ημερήσια πρόσληψη 217
διαφορετικών ειδών διατροφής που κατανάλωσαν οι συμμετέχουσες. Από όλες τις
γυναίκες, μόνο οι 914 βίωσαν φυσιολογικά την εμμηνόπαυση μεταξύ των ηλικιών 40
και 65 ετών.
Πώς οι υδατάνθρακες, τα ψάρια και τα όσπρια επηρεάζουν την
εμμηνόπαυση;
Κατά μέσο όρο, η ηλικία κατά την οποία οι γυναίκες μπήκαν
στην περίοδο εμμηνόπαυσης ήταν τα 51 έτη και ένα από τα συμπεράσματα της
μελέτης ήταν πως ορισμένα είδη τροφίμων συνδέονταν με το χρόνο έναρξης.
Συγκεκριμένα, κάθε υπερβολική μερίδα επεξεργασμένων
υδατανθράκων, όπως τα ζυμαρικά και το ρύζι, που καταναλώθηκε ανά ημέρα
σχετίστηκε με εμφάνιση εμμηνόπαυσης 1,5 χρόνο νωρίτερα.
Αντιθέτως, για κάθε μερίδα ψαριών και φρέσκων οσπρίων που
καταναλώθηκε, όπως τα μπιζέλια και τα φασόλια, η καθυστέρηση στην έναρξη της
εμμηνόπαυσης ήταν μεγαλύτερη των 3 ετών.
Επιπλέον, υψηλότερη ημερήσια κατανάλωση βιταμίνης Β-6 και
ψευδαργύρου συνδέθηκε με μεταγενέστερη εμφάνιση της εμμηνόπαυσης.
Κατά τη σύγκριση των χορτοφάγων με τις κρεατοφάγους, οι
ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση κρέατος συνδέεται με καθυστέρηση
εμφάνισης της εμμηνόπαυσης κατά 1 έτος. Μεταξύ των γυναικών που δεν είχαν
παιδιά, αυξημένη πρόσληψη σταφυλιών και πουλερικών συνδέθηκε με μεταγενέστερη
εμμηνόπαυση. Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι η διατροφή σχετίζεται με την ηλικία
εμφάνισης της εμμηνόπαυσης, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε επίπεδο
δημόσιας υγείας, καθώς η ηλικία εμφάνισής της μπορεί μελλοντικά να έχει
επιπτώσεις στην υγεία.
«Οι ελεύθερες ρίζες μπορεί να παίξουν κάποιο ρόλο. Αυτή
ήταν απλά μια παρατήρηση στη μελέτη, χωρίς να μπορεί να εξηγηθεί η αιτιολογική
σχέση. Ωστόσο, οι επιστήμονες εικάζουν για μερικούς πιθανούς μηχανισμούς πίσω
από τις ενώσεις που βρήκαν. Η εξήγησή τους περιλαμβάνει τις ελεύθερες ρίζες
οξυγόνου ή μόρια που περιέχουν οξυγόνο και πιστεύεται ότι βλάπτουν το DNA μας.
Τα όσπρια, ωστόσο, περιέχουν αντιοξειδωτικά, τα οποία
μπορεί να αντισταθμίσουν αυτές τις αρνητικές επιδράσεις και να καθυστερήσουν
την εμφάνιση της εμμηνόπαυσης.
Επίσης, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια, πιστεύεται ότι έχουν αντιοξειδωτική δράση στο ανθρώπινο σώμα. Αντίθετα, οι ραφιναρισμένοι υδατάνθρακες θεωρούνται παράγοντες κινδύνου για την αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία, με τη σειρά της, μπορεί να αυξήσει την παραγωγή οιστρογόνων, οδηγώντας σε πρώιμη έναρξη της εμμηνόπαυσης», καταλήγει ο κ. Καραφυλλίδης.
