Πολλές φορές έγινε προσπάθεια να δοθεί ένας
«απόλυτος» ορισμός στη Φιλοσοφία. Ουσιαστικά η Φιλοσοφία αποτελεί μια επιστήμη,
που ασχολείται με ερωτήματα, προβλήματα ή απορίες, που σχετίζονται με την
γνώση, την αξία, την αιτία, τη γλώσσα και το νου. Αναζητά απαντήσεις πέρα από
τις γνωστικές δυνατότητες του καθενός, προσπαθώντας να διερευνήσει τα όρια της
ανθρώπινης σκέψης.
Η Φιλοσοφία ασχολείται με ένα μεγάλο εύρος θεμάτων,
όπως η ηθική, η αισθητική, η γνωσιολογία, η μεταφυσική, η επιστημολογία, η
πολιτική φιλοσοφία, η λογική, η φιλοσοφία της γλώσσας και της θρησκείας. Δεν
είναι λίγες οι φορές που η Φιλοσοφία είχε αμφισβητηθεί και είχε χαρακτηριστεί
ως μια μη απαραίτητη δραστηριότητα, η οποία είχε ως αντικείμενο ερωτήματα, τα
οποία απασχολούσαν μόνο τους φιλοσόφους. Δηλαδή μια δραστηριότητα, η οποία δεν
χαρακτηριζόταν ως επιστήμη, καθώς δεν στηριζόταν σε χειροπιαστές αποδείξεις.
Με αφορμή την σημερινή, Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας,
η Δρ. Ανατολή Παταρίδου, MD, χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής &
Τραχήλου, παιδο-ΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτης του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ (www.pataridou.gr ), επισημαίνει: «Η βασική
διαφορά μεταξύ Φιλοσοφίας και Επιστήμης είναι ότι η Φιλοσοφία θέτει τα
ερωτήματα και η Επιστήμη προσπαθεί να δώσει τις απαντήσεις βασιζόμενη σε
αποδείξεις. Οι Έλληνες φιλόσοφοι προσπάθησαν μέσω της διαίσθησης να κατανοήσουν
τους φυσικούς νόμους, που διέπουν τον κόσμο μας και να τον περιγράψουν με
συμβολικό τρόπο. Η Επιστήμη από πλευράς της έρχεται να περιγράψει με ακρίβεια
σε συνθήκες εργαστηρίου αυτούς τους νόμους και με αυτόν τον τρόπο να
προεκτείνει την αντίληψή μας για τον φυσικό κόσμο».
Το έργο αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, όπως ο Πλάτωνας
και ο Αριστοτέλης, περιγράφει έννοιες όπως η Πολιτεία, ο Νόμος, το Δίκαιο, ο
Έρωτας, η Φιλία, η Θρησκεία, η Ψυχή, η Ιατρική, έννοιες πλήρως συνυφασμένες με
την καθημερινότητά μας, αλλά που, χωρίς το έργο τους, δεν θα είχαν υπόσταση. Με
βάση αυτά αντιλαμβανόμαστε ότι η σκέψη, η αναζήτηση των ερωτημάτων και η ανάγκη
για απαντήσεις είναι η αρχή των πάντων.
Προερχόμενοι από μια κοινωνία, η οποία αναζητούσε
την αλήθεια μέσα από την καθημερινότητα και δημιουργούσε γνωμικά για να
διατυπώσει γενικές αλήθειες, που στηριζόταν στην επικοινωνία και στην
μεταδοτικότητα μεταξύ των μελών της, για να δημιουργήσει προσωπικότητες και
αντιλήψεις, οδηγούμαστε πλέον σε ένα τελείως διαφορετικό μοντέλο κοινωνίας. Την
κοινωνία του διαδικτύου, που χωρίς να ζήσει και απλά συλλέγοντας πληροφορίες
από αναξιόπιστες πηγές, νομίζει ότι τα έχει ζήσει όλα!
Η κα Παταρίδου τονίζει: «Αδιαμφισβήτητα, η εύκολη
πρόσβαση στην γνώση και στην πληροφορία έχει και την θετική της πλευρά, αλλά
δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, όσο εύκολα μαθαίνουμε κάτι, άλλο τόσο εύκολα
μπορούμε και να παραπληροφορηθούμε, γεγονός που, ειδικά στον τομέα της
Ιατρικής, μπορεί να έχει άσχημη εξέλιξη».
Και συνεχίζει: «Ας φέρουμε ένα απλό παράδειγμα.
Πόσες φορές, ενώ έχουμε παρουσιάσει κάποιο σύμπτωμα, δεν απευθυνθήκαμε στον
ειδικό, αλλά προτιμήσαμε την επιλογή της εύκολα προσβάσιμης καίτοι
αμφισβητούμενης πληροφορίας στο διαδίκτυο. Ένα λανθασμένο «ιντερνετικό πόρισμα»
δημιουργεί έντονο στρες και άγχος για κάτι που θα μπορούσε να επιλυθεί πολύ πιο
απλά, και ως συνέπεια αυτού οδηγούμαστε στις νευρώσεις, δηλαδή στην αίσθηση ότι
πάσχουμε από κάτι πολύ σοβαρό.
Όμως το γεγονός ότι προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε
το μυαλό μας με μια μεγάλη και έτοιμη βάση δεδομένων, δεν είναι το χειρότερο
από αυτά που μεταλλάσσουν την κοινωνία μας. Το αίσθημα της κενότητας από την
έλλειψη ορθής σκέψης προσπαθούμε να το ισοσταθμίσουμε την απόκτηση ύλης».
Παρατηρείται γενικότερα η ανάγκη για απόκτηση
υλικών αγαθών για την κάλυψη των αναγκών ή συναισθηματικής πλήρωσης και
αποφεύγεται η απλότητα της σκέψης, η οποία θα μπορούσε κάλλιστα να μας οδηγήσει
σε πιο σοφούς δρόμους. Προσπαθώντας να κάνουμε την ζωή μας πιο απλή, ξεχάσαμε
ότι η δύναμή μας είναι ο νους μας και μέσω αυτού μπορούμε να βρούμε σχεδόν όλες
τις λύσεις στις καθημερινές μας ανάγκες και στραφήκαμε στην «εύκολη» λύση της
ύλης. Όλα περιστρέφονται γύρω από την «δύναμη» του χρήματος, δημιουργώντας
ανθρώπους συναισθηματικά και νοητικά «κενούς», που, το μόνο που τους απασχολεί,
είναι η κατανάλωση.
Στις μέρες της οικονομικής «κρίσης» πολλοί θα πουν
ότι η Φιλοσοφία είναι πολυτέλεια. Αυτό είναι, όμως, λάθος. Η Φιλοσοφία μας
μαθαίνει να σκεφτόμαστε, πώς να πράττουμε και να παίρνουμε τις σωστές
αποφάσεις, χωρίς πάντοτε να έχουμε το χρήμα στο μυαλό μας, παρά μόνο αυτό που
πρέπει να κάνουμε και θα μας ωφελήσει.
«Από την βιωματική εμπειρία μου μέσα από την
Ιατρική έχω καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα. Ο γιατρός πολλές φορές δεν
καλείται απλά να θεραπεύσει ένα πάσχον σώμα. Πολλές φορές το σώμα πάσχει, διότι
επηρεάζεται από μια πάσχουσα ψυχή. Σε μια εποχή που κατακλυζόμαστε από
πληροφορίες, όπου οι ρυθμοί είναι τόσο γρήγοροι, που νομίζουμε πως, ό,τι
κάνουμε δεν έχει σημασία και σύντομα θα εξαφανιστεί, η διαχείριση της σκέψης
είναι το κλειδί, για να διατηρήσουμε την ψυχική υγεία μας και κατά συνέπεια και
την σωματική. Ψυχή και σώμα αποτελούν δύο έννοιες αλληλένδετες, η μια εξαρτάται
από την άλλη, και πάνω από αυτές ο ρυθμιστής όλων, η ΣΚΕΨΗ», υπογραμμίζει η
χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής & Τραχήλου, παιδο-ΩΡΛ.
Και καταλήγει: «Οφείλουμε στους εαυτούς μας να
αντιληφθούμε ότι δεν είμαστε αναλώσιμοι, η σκέψη μας μετράει, είναι αυτή που
μας δίνει υπόσταση. Η Φιλοσοφία είναι το εργαλείο, που θα μας βοηθήσει να
καταλάβουμε ποιοι είμαστε, πού θέλουμε να φτάσουμε και πώς θα διατηρήσουμε την
ισορροπία μεταξύ ψυχής και σώματος».
