Η εγκατάλειψη των ορεινών οικισμών και ο θάνατος της Μεταπολίτευσης

Ο πολιτισμός της κατανάλωσης στον οποίο επένδυσε η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης για την ευημερία της, έφθασε στα όρια του. Η εκδοχή του στην περίπτωση μας είναι το φαινόμενο του μαζικού τουρισμού στο οποίο στηρίχθηκε η ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας. Τα πολιτισμικά πρότυπα που κυριάρχησαν κατά την περίοδο αυτήν της "ευημερίας" οδήγησαν στην απαξίωση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, στην περιθωριοποίηση της τοπικής δόμησης που είχε αναφορά στην ανθρώπινη κλίμακα και τον τοπικό πολιτισμό, στην τουριστικοποίηση και τυποποίηση για εύκολη κατανάλωση της τοπικής παράδοσης και του πολιτισμού.
Οδήγησαν επίσης στην εκτεταμένη αστικοποίηση των παράλιων ζωνών και την υπερδόμηση και παραμόρφωση γαλήνιων παράκτιων οικισμών με ταυτόχρονη εγκατάλειψη και περιθωριοποίηση των ορεινών παραδοσιακών οικισμών. Τέλος οδήγησαν στη δραματική υποχώρηση των παραδοσιακών δραστηριοτήτων του πρωτογενούς τομέα, καθώς κάθε κομμάτι καλλιεργήσιμης γης παραδίδεται σαν οικόπεδο βορά στο μαζικό τουρισμό.
Με αυτό το σκεπτικό στην Λευκάδα αποφάσισαν να δουν τι βλάπτει και τι καταστρέφει τη βιωσιμότητα των ορεινών πληθυσμών τους, σε μια ενδιαφέρουσα σειρά εκδηλώσεων στις 21 και 22 Ιουλίου 2012 με θέμα: "Ορεινή Λευκάδα και βιωσιμότητα. Δυνατότητες και προοπτικές". Παρατηρώντας τους προβληματισμούς και τις διαπιστώσεις τους είναι σαν να βλέπεις το πρόβλημα όλων των ορεινών περιοχών της Ελλάδας και φυσικά το δικό μας στην Ήπειρο. Η μακροχρόνια κρίση πρέπει να αντιστραφεί και αυτό δεν είναι - στην παρούσα φάση- θέμα παραγόντων κρατικών ή τοπικών.
Είναι η δική μας παρέμβαση, μικρή ή μεγάλη, που μπορεί να αλλάξει κάτι προς το καλύτερο. Το "μάνα εξ ουρανού", είναι ξεπερασμένο ως λύση για την εποχή μας. Οι λύσεις δεν έρχονται από ψηλά αλλά από δίπλα μας. Είναι αναγκαίο να δούμε τα χέρια μας και το μυαλό μας τι μπορεί να προσφέρουν σε αυτή την ιστορική συγκυρία. Όπως και το πνεύμα της ομαδικότητας, της συλλογικότητας για το γενικότερο καλό.
Η αλλαγή είναι απαραίτητη αλλά δεν μπορεί να γίνει χωρίς εμάς, με την ενεργή μας παρουσία. Ας μην ονειρευόμαστε λύσεις από ένα κράτος αδύναμο, το οποίο ενδιαφέρεται για τα επόμενα χρόνια να εισπράξει πολλά για να διώξει ένα μέρος τους χρέους του σε ΔΝΤ και Τρόικα. Ας μη ονειρευόμαστε λύσεις από τους ΟΤΑ, όπου καθημερινά στεγνώνουν από πόρους ενώ παράλληλα αναλαμβάνουν υπηρεσίες του κράτους, χωρίς την ανάλογη οικονομική υποστήριξη. Η λύση είμαστε εμείς. Ας το καταλάβουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ίσως κερδίσουμε κάτι, για εμάς και τα παιδιά μας!

Γιάννης Βέλλης