Μια συνέντευξη με τον επίκουρο καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου Θεόδωρο Κουτρούκης* για την πολιτική, την οικονομία και την ανώτατη εκπαίδευση.
Το κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:
Πως κρίνετε το έργο της τρικομματικής κυβέρνησης μέχρι τώρα; Θετικά και αρνητικά σημεία.
Η κυβέρνηση που σχηματίστηκε μετά τις διπλές εκλογές του 2012 ήταν μια λύση ανάγκης κι έχει να διανύσει ένα μακρύ και κακοτράχαλο δρόμο. Παρά τις μερικές επιτυχίες της, κυρίως στον τομέα ευθυγράμμισης με τις απαιτήσεις των πιστωτών και τη συνέχιση της πιστοδότησης της χώρας, ενδέχεται να μείνει στην ιστορία ως η κυβέρνηση που προχώρησε στις μεγαλύτερες περικοπές των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων και αυτές οι επιλογές της είναι, δύσκολα αναστρέψιμες. Νομίζω πως η μεγάλη ευκαιρία ευρύτερων πολιτικών συνεννοήσεων χάθηκε στις πρώτες εκλογές του Μαΐου όταν το εκλογικό σώμα εγκατέλειψε το δικομματισμό και ανέδειξε νέες πολιτικές δυνάμεις, ακόμη κι αν δεν κατάφεραν όλες να εξασφαλίσουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Στις επόμενες εκλογές το σκηνικό του δικομματισμού αναβίωσε και μαζί του επέστρεψε η συνήθης πολωτική προσέγγιση της πολιτικής. Παρά το γεγονός ότι τα προβλήματα που προσπαθεί να λύσει η κυβέρνηση είναι φλέγοντα, νομίζω πως η εκτόξευση της ανεργίας και η επέκταση του φαινομένου της φτώχειας συνιστά μεσοπρόθεσμα μια ωρολογιακή βόμβα. Δυστυχώς την τελευταία τριετία έχει εξαφανιστεί η έννοια της πολιτικής. Ο τεχνητός διαχωρισμός των πολιτών και των πολιτικών σε «μνημονιακούς» και μη, έχει εν μέρει καταφέρει να συγκαλύψει τις μεγάλες ιδεολογικές διαφορές που υπάρχούν ανάμεσα στα δύο υποτιθέμενα στρατόπεδα πολιτικής αντιπαράθεσης. Πίσω από το κίβδηλο δίλημμα Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο έχουν κρυφτεί όλες οι πολιτικές στρατηγικές και τα οράματα για το μέλλον της χώρας. Ξέρετε είναι άλλο να απεργείς κατά των μέτρων λιτότητας κι εντελώς διαφορετικό να κυνηγάς αλλοδαπούς φοιτητές με ρόπαλα. Η ισοπέδωση δεν είναι καλός σύμβουλος και ειλικρινά ανησυχώ μήπως πληρώσουμε ακριβά τις χυδαίες απλουστεύσεις των πολιτικών μας ταγών, οι οποίοι πρέπει να θυμούνται ότι κανένας δε στήνει ανδριάντες των στρατηγών του εμφυλίου πολέμου. Φοβούμαι πως στο Μνημόνιο οι Έλληνες ξαναβρήκαν ένα λόγο να τους διχάζει.
Πως φτάσαμε κατά την γνώμη σας σ΄ αυτό το οικονομικό αδιέξοδο; Ποιες οι προοπτικές της χώρας μας;
Το οικονομικό πρόβλημα της χώρας είναι αρκετά παλιό. Φτάνει να θυμηθούμε ότι ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ από 7,9% το 1970, σχεδόν μηδενίζεται από το 1980 μέχρι το 1990, επανέρχεται εκ νέου στο 4% το 2000 και τα επόμενα χρόνια επιδεινώνεται συνεχώς για να γίνει αρνητικός μετά το 2010. Αυτή η διακύμανση οφείλεται κυρίως στην ανάλογη διακύμανση της κατανάλωσης, κυρίως της ιδιωτικής, με εξαίρεση τη δεκαετία 2000-2010 όταν η δημόσια κατανάλωση υπερέχει. Για την ευάλωτη ελληνική οικονομία η κρίση χρέους του 2010 ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και η επίπλαστη «δανεική» ευημερία κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος. Δυστυχώς αυτό συνοδεύτηκε και από τη συνακόλουθη κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους που αδυνατεί πλέον να διασφαλίσει πόρους χρηματοδότησης. Οι προοπτικές της χώρας θα εξαρτηθούν από την ικανότητα της πολιτικής εξουσίας να τηρήσει τα συμφωνηθέντα με τους διεθνείς πιστωτές και ταυτόχρονα να αμβλύνει κατά το δυνατόν τις κοινωνικές επιπτώσεις των σκληρότατων μέτρων δημοσιονομικής πειθαρχίας σε συνθήκες οικονομικής εξαθλίωσης, κοινωνικής ερήμωσης και εισοδηματικής λιτότητας, αναμένοντας ένα ενδεχόμενο κούρεμα του δημόσιου χρέους μετά τις επερχόμενες γερμανικές εκλογές. Δυστυχώς όλο αυτό είναι ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Παρά την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού, οφείλουμε να ελπίζουμε ότι η ευρωπαϊκή ιδέα θα παραμείνει ελκυστική και πως η συνδρομή των θεσμών της Ε.Ε. στη χώρα μας θα είναι διαρκής και κυρίως
Ποια είναι η άποψη σας για το σχέδιο ''ΑΘΗΝΑ'';
Το σχέδιο ΑΘΗΝΑ ήρθε ως ταύρος εν υαλοπωλείω να κλονίσει συθέμελα την τριτοβάθμια εκπαίδευση και ιδίως τα ΤΕΙ. Δεν νομίζω ότι θα υπήρχαν σοβαρές αντιρρήσεις σε ένα κάποιο νοικοκύρεμα στα ΑΕΙ και ΤΕΙ τόσο γεωγραφικό, όσο και ακαδημαϊκό. Ωστόσο, και πάλι επαναλαμβάνεται το αρχικό λάθος: όπως αρχικά η ραγδαία αύξηση των τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ έγινε με κριτήρια τοπικών μικροσυμφερόντων με αποτέλεσμα να φτάσουμε στον αριθμό των πεντακοσίων περίπου τμημάτων, έτσι και τώρα η συρρίκνωση πολλές φορές παραγνωρίζει θεμελιώδη ακαδημαϊκά κριτήρια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου -στο οποίο υπηρετώ- που φέρεται να συγχωνεύεται με ένα τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων με πιθανό αποτέλεσμα να στερηθεί ο χάρτης των πολυτεχνικών τμημάτων της χώρας μας μια ειδικότητα αιχμής για τις αγορές εργασίας του -οικονομικά και ψηφιακά- ανεπτυγμένου κόσμου. Ας ελπίσουμε ότι στην τελική εκδοχή του σχεδίου ΑΘΗΝΑ θα επικρατήσει σύνεση και θα αποφευχθούν σφάλματα που θα σημαδέψουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση για δεκαετίες.
*Θεόδωρος Κουτρούκης, Επικ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου
(Αποσπάσματα από συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο Oraiokastronews: http://oraiokastronews.blogspot.gr/2013/02/blues.html )
