Ορθοπρωκτική υγεία: Συμβουλές και αλήθειες

Μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης παθήσεων του πρωκτού, του ορθού και του παχέος εντέρου προσφέρει η γνώση για τις επιβλαβείς συνήθειες που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των οργάνων αυτών, η ενημέρωση για τις συνθήκες που μπορούν να φέρουν επικίνδυνες αλλαγές, αλλά και για τους τρόπους που μπορούν να προληφθούν δυσάρεστες καταστάσεις.

Σύμφωνα με τον γενικό χειρουργό  Δρ. Αναστάσιο Ξιάρχο - Διευθυντή της χειρουργικής κλινικής του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών - Ιατρικού Περιστερίου και Πρόεδρο της Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής

(www.axiarchos.gr ), οι χειρουργοί παχέος εντέρου, ορθού και πρωκτού, που ειδικεύονται στην αντιμετώπιση κακοηθειών -όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού, καλοηθών παθήσεων -όπως οι αιμορροΐδες και η κολίτιδα, και περίπλοκων ασθενειών -όπως η νόσος του Crohn, που έχει επιπτώσεις τόσο εντός όσο και εκτός του γαστρεντερικού σωλήνα, πρέπει να συμβουλεύουν τους ασθενείς τους, προκειμένου να αποφεύγεται, κατά το δυνατόν, η εμφάνιση νόσων που θα υποβαθμίσουν την ποιότητα ζωής των πασχόντων. Επισημαίνει δε ότι η σχολαστική επιμονή σε ορθές καθημερινές πρακτικές είναι το κλειδί για τη διατήρηση της καλής υγείας και συμβουλεύει:

Μην ξεχνάτε τις πολύτιμες φυτικές ίνες

Οι φυτικές ίνες παίζουν καταλυτικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Βοηθούν στην εύρυθμη λειτουργία του και προλαμβάνουν τη δυσκοιλιότητα. Εμποδίζουν την εμφάνιση παθήσεων, όπως η εκκολπωματίτιδα (η οποία αποτελεί επιπλοκή της εκκολπωμάτωσης, μιας νόσου που προκαλεί σακοειδής προπτώσεις στο βλεννογόνο του εντέρου) και οι αιμορροΐδες, που όταν είναι συμπτωματικές προκαλούν πόνο και αιμορραγία, ενδεχομένως και αρκετά σοβαρή. Έτσι αποφεύγεται η ταλαιπωρία των ασθενών και η υποβολή τους σε επεμβατικές θεραπείες. «Όταν όμως αυτές είναι αναπόφευκτες, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, καθώς οι ιατρικές εξελίξεις τις έχουν καταστήσει πλέον ιδιαίτερα ασφαλείς. Επαναστατικές μέθοδοι αποκατάστασης της αιμορροϊδοπάθειας με υπερήχους θεραπεύουν τη νόσο ανώδυνα, αναίμακτα και με εξαιρετικά αποτελέσματα», σημειώνει.

 Μην κάθεστε πολλή ώρα στην τουαλέτα

Είναι απαραίτητο να γίνει κατανοητό σε μεγάλη μερίδα ανθρώπων που το πράττουν, ότι η λεκάνη της τουαλέτας δεν αποτελεί κάθισμα για διάβασμα περιοδικών, ούτε τόπος για παιχνίδια στο κινητό, ούτε τόπος απομόνωσης για την αποφόρτιση από την πίεση της δουλειάς ή της οικογένειας. Ο λόγος είναι ότι η παρατεταμένη παραμονή σ’ αυτήν προκαλεί συμφόρηση στις αιμορροΐδες, οπότε ο περιορισμός της μπορεί να λειτουργήσει επιβοηθητικά στην πρόληψη των συμπτωμάτων της νόσου. Βάλτε στόχο τα 5 λεπτά, μόνο.

Δώστε προσοχή στη σωστή υγιεινή

Ο πρωκτός είναι μια πολύ ευαίσθητη περιοχή, οπότε απαγορεύεται το τρίψιμο με σκληρό σφουγγάρι. Ο ενδεδειγμένος τρόπος καθαρισμού της είναι με χλιαρό ή ελαφρώς ζεστό νερό, διότι το κρύο προκαλεί σπασμό των σφιγκτήρων, ενώ το πολύ ζεστό μπορεί να προκαλέσει κνησμό, εξαιτίας της αφαίρεσης των φυσικών ελαίων του δέρματος. Δεν επιτρέπεται η χρήση αντιβακτηριακών σαπουνιών και αρωματισμένων χαρτιών τουαλέτας. Καλό είναι επίσης να αποφεύγονται τα μωρομάντηλα όταν υπάρχει δυνατότητα πλύσης, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος αλλεργικών αντιδράσεων.

Αποφύγετε την αποτρίχωση

Η απαλλαγή από την τριχοφυΐα σε κάθε σημείο του σώματος είναι μόδα και αποτελεί για αρκετές γυναίκες προτεραιότητα, καθώς αφήνει το δέρμα βελούδινο. Η αποτρίχωση όμως δίπλα από τον πρωκτό (στη γραμμή στρινκ όπως συχνά αναφέρεται) μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, όπως η δημιουργία θυλακίτιδας όταν τρίχες διεισδύσουν ξανά στο δέρμα, που σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υποχωρούν με συντηρητικές μεθόδους και απαιτούν τη διάνοιξη της περιοχής και τη λήψη αντιβιοτικών.

Εκτός από την υγιεινή της περιοχής που προφυλάσσει από την εμφάνιση διαφόρων παθήσεων, αλλά και βελτιώνει συμπτώματά τους, υπάρχουν και καταστάσεις που προκαλούν αλλαγές, όπως για παράδειγμα η εγκυμοσύνη, κατά τη διάρκεια της οποίας μπορεί να εμφανιστούν αιμορροΐδες. Αξιοσημείωτες είναι και οι κακοήθεις παθήσεις που αναπτύσσονται, όπως για παράδειγμα το μελάνωμα στον πρωκτό. Όπως μας εξηγεί ο Δρ. Ξιάρχος, «το μελάνωμα, που είναι μια μορφή καρκίνου του δέρματος, δεν εμφανίζεται μόνο στις περιοχές που εκτίθενται σε ηλιακή ακτινοβολία ή σε σολάριουμ. Δεν είναι απίθανο να εμφανιστεί σε σημεία που δεν τα βλέπει ποτέ το φως του ήλιου, όπως είναι ο πρωκτός. Γι’ αυτό, ποτέ μην παραλείπετε τον έλεγχο κάθε σημείου του σώματος».

Στον πρωκτό, πέρα από το μελάνωμα, μπορεί να εμφανιστεί και άλλης μορφής καρκίνος. Από τη νόσο επίσης κινδυνεύει το παχύ έντερο και το ορθό. «Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού έχουν συνήθως καλή πρόγνωση και είναι από τους πιο αποτρέψιμους καρκίνους, αρκεί να διαγνωστούν εγκαίρως και να αντιμετωπιστούν από έμπειρους γιατρούς. Κάθε αλλαγή που ενδεχομένως παρουσιαστεί, όσο ασήμαντη και αμελητέα κι αν κρίνεται από τον ασθενή πρέπει να αποτελέσει λόγο επίσκεψης στον χειρουργό, ακόμα κι αν πρόκειται για μια ελάχιστη αιμορραγία. Παρότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αποδεικνύεται ότι πρόκειται για κάποια απλή πάθηση, όπως οι αιμορροΐδες, συμπτώματα όπως αίμα στα κόπρανα ή πόνος πρέπει πάντα να αξιολογούνται, γιατί ενδεχομένως να υποκρύπτουν κάποιο νεόπλασμα. Η ντροπή, που αποτελεί τον συχνότερο ανασταλτικό παράγοντα αναζήτησης ιατρικής συμβουλής όταν παρουσιάζονται αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, μπορεί να αποβεί μοιραία», επισημαίνει.

Γι’ αυτό, δεν πρέπει ποτέ αναβάλλεται ο προληπτικός έλεγχος, δηλαδή η κολονοσκόπηση, μια σωτήρια εξέταση, στην οποία πρέπει να υποβάλλονται τα άτομα άνω των 50 ετών, ή νωρίτερα εάν υπάρχει προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή του ορθού.