Επιστολή της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος στις αρμόδιες Αρχές, για το θέμα των παλαιών κληροδοτημάτων Ιωαννίνων

Προς :

Τον Υπουργό Οικονομικών κύριο Γκίκα Χαρδούβελη

Τον Υπουργό Πολιτισμού κύριο Κων/νο Τασούλα

Τον Υφυπουργό Εργασίας κύριο Αντώνη Μπέζα

τον Πρόεδρο της Βουλής κύριο Ευάγγελο Μειμαράκη

τον Πρόεδρο της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών & Διαφάνειας της Βουλής

τις κοινοβουλευτικές ομάδες των Κομμάτων: Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, ΚΚΕ, ΔΗΜΑΡ.

τους Βουλευτές της Ηπείρου

την Περιφέρεια Ηπείρου

το Δήμο Ιωαννιτών

την Ένωση Πολιτών Ιωαννίνων

Αξιότιμοι κύριοι,

Η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος αγωνίζεται επί 10ετίες ολόκληρες για το θέμα των παλαιών κληροδοτημάτων Ιωαννίνων. Προς το σκοπό αυτό έχει πραγματοποιήσει ημερίδες, έχει τεθεί ως θέμα σε επτά παγκόσμια Πανηπειρωτικά Συνέδρια, έχει τοποθετηθεί στην ειδική επιτροπή θεσμών και διαφάνειας της Βουλής το 1999, έχει γνωστοποιήσει τις θέσεις της ως προς το συγκεκριμένο θέμα με δεκάδες υπομνήματα στις εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου Οικονομικών τονίζοντας τα αυτονόητα δηλ. το σεβασμό της βούλησης του διαθέτη, την πιστή εφαρμογή του άρθρου 109 του Συν/τος καθώς και τη διαφάνεια στη διαχείρισή τους.

Δυστυχώς για τα κληροδοτήματα αυτά ακόμα και σήμερα ισχύει το διάταγμα του Σουλτάνου αφού:

α. δεν εφαρμόστηκε ο ν. 2508/1920 «περί εξακριβώσεως και διαχειρίσεως των περιουσιών των εν ταις νέαις χώραις από τουρκοκρατίας Χριστιανικών Κοινοτήτων» με τον οποίο καταργήθηκαν στις νέες χώρες , στις οποίες ανήκει και η Ήπειρος, οι χριστιανικές κοινότητες της εποχής της Τουρκοκρατίας και οι διοικούσες αυτές εφοροεπιτροπείες που διαχειρίζονταν εκτός των άλλων στην περίοδο της τουρκοκρατίας τις περιουσίες τις οποίες άφησαν στα Γιάννινα και το νομό Ιωαννίνων μεγάλοι εθνικοί ευεργέτες. Ο νόμος αυτός ενώ ίσχυσε σε όλη την Ελλάδα δεν εφαρμόστηκε στα Γιάννινα αφού η πόλις των Ιωαννίνων εξαιρέθηκε επί δικτατορίας Πάγκαλου με το νομοθετικό διάταγμα 30/4/1926.

β. Η εξαίρεση αυτή συνεχίστηκε και επί δικτατορίας Μεταξά αφού κατά τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 113 του Α.Ν. 2039/1939 «Περί Εθνικών Κληροδοτημάτων» ορίζεται ότι : «Πάσαι αι επί τουρκοκρατίας υφιστάμεναι χριστιανικές κοινότητες και αι διοικούσαι αυτάς αντιπροσωπείαι, Εφορείαι ή άλλαι επιτροπείαι του νομού Ιωαννίνων, θεωρούνται διαλελυμέναι, αι δε περιουσίαι αυτών, είτε επ΄ ονόματι Χριστιανικής κοινότητας ή νομικού προσώπου απ΄ αυτής εξηρτημένου, είτε επ΄ ονόματι φυσικών προσώπων εύρηνται, διέπονται υπό των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου πλήν της πόλεως των Ιωαννίνων, δι ην ισχύει ο ήδη υφιστάμενος κανονισμός» δηλ. το Διάταγμα του 1926.

Περαιτέρω με το άρθρο 47 παρ. 1δ του Ν. 1473/1984 οι παραπάνω διατάξεις δηλ. οι διατάξεις των άρθρων 113-124 του Α.Ν. 2039/39 καταργήθηκαν δεδομένου ότι κατά το άρθρο 37 του ιδίου νόμου ορίζεται ότι: Οι κληρονομιές κληροδοσίες ή δωρεές στους Δήμους ή στις Κοινότητες του Νομού Ιωαννίνων, που έχουν ταχθεί για την εκπλήρωση γενικών σκοπών των Δήμων ή Κοινοτήτων αυτών ή για εκτέλεση ειδικού σκοπού εφόσον ορίζεται ειδικός τρόπος διοίκησης στη συστατική πράξη ή στον οργανισμό, συνιστούν ιδρύματα και διοικούνται σύμφωνα με τα οριζόμενα στις συστατικές πράξεις ή τους οργανισμούς τους. Στις περιπτώσεις αυτές ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 65 και 99 του Α.Ν 2039/1939. Σε περίπτωση που δεν έχει ορισθεί τρόπος διοίκησης στη συστατική πράξη ή στον οργανισμό καθώς και σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η διοίκηση της κοινωφελούς περιουσίας , όπως ορίζεται στη συστατική πράξη ή στον οργανισμό, τότε η περιουσία αυτή περιέρχεται στο Δήμο ή στην Κοινότητα για την οποία αφέθηκε ως κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης για την εκτέλεση των σκοπών που έταξε ο διαθέτης ή ο δωρητής και διέπεται από τις διατάξεις του ΑΝ. 2039/1939.

Ακολούθως ο παραπάνω νόμος 1473/1984 ουδέποτε εφαρμόστηκε αφού ανετράπη με την υπ΄ αριθ. 414/2000 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους την οποία έκανε δεκτή ο τότε Υφυπουργός Οικονομικών Α. Φωτιάδης.

Το ίδιο καθεστώς διατηρήθηκε με πρωτοφανείς παρασκηνιακές μεθοδεύσεις και φωτογραφικές διατάξεις και στον νόμο 4182/2013, με αποτέλεσμα επί ένα και πλέον αιώνα μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων να ισχύει το διάταγμα του Σουλτάνου.

Επειδή το δίκαιο των Εθνικών Κληροδοτημάτων συμπυκνώνεται στις τρεις ακόλουθες ειδικότερες αρχές :

α) Στην αρχή της Κυριαρχίας της βουλήσεως εκείνου που καταλείπει την περιουσία. Εκ της αρχής αυτής απορρέει ειδικότερα η αρχή του ανεπίτρεπτου της μεταβολής των περιεχομένων ή των όρων της συστατικής πράξεως.

β) Στην αρχή της επικουρικότητας, ήτοι της επικουρικής ισχύος των νομοθετικών διατάξεων που ρυθμίζουν τις ως άνω περιουσίες.

γ) Στην αρχή της ασκήσεως υπό του Κράτους της εποπτείας και του ελέγχου επί των περιουσιών, αρχές οι οποίες και συνιστούν την ουσία του όλου ζητήματος, την λυδία λίθο της αντιμετωπίσεώς του. Από τα παραπάνω προκύπτει ευχερώς ότι η επέμβαση της πολιτείας περιορίζεται συνεπεία της συνταγματικής εντολής σε εποπτικό έργο της δράσης των εν λόγω ιδρυμάτων, οι όποιες δε νομοθετικές επεμβάσεις και ρυθμίσεις δεν μπορούν να θίξουν ή να αλλοιώσουν, πολλώ δε μάλλον να αναιρέσουν την περιουσιακή και διαχειριστική λειτουργία αυτών, έχει δε η όποια νομοθετική ρύθμιση επικουρικό και συμπληρωματικό ρόλο της βουλήσεως του διαθέτη-δωρητή προς ορθότερα αξιοποίηση της αφιερωθείσας περιουσίας και χάριν τελικώς ουσιαστικότερης ικανοποίησης του κοινωφελούς σκοπού που είναι ακριβώς και ο σκοπός του ιδρυτή-δωρητή.

Εκ των ως άνω ιστορουμένων με εύγλωττη θλίψη παρατηρούμε ως Ηπειρώτες ότι η πολιτεία επανειλημμένα παραβίασε από το 1920 μέχρι και σήμερα την εκ του άρθρου 109 συνταγματική της υποχρέωση. Επανειλημμένως συνέβη να παραβιασθούν είτε αμέσως, είτε εμμέσως η θέληση και οι σχετικές διατάξεις των εθνικών διαθετών και δωρητών, είτε ως προς τον σκοπό τον οποίο αυτοί όρισαν, είτε ως προς τον σκοπό της διαχειρίσεως των διατεθεισών περιουσιών, τρανή και χειροπιαστή απόδειξη τα παλαιά κληροδοτήματα των Ιωαννίνων.

Η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος έλαβε γνώση των καταλυτικών παρεμβάσεων Βουλευτών που συμμετείχαν στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής η οποία σημειωτέον συνεδρίασε στις 22-10-2014 για τρίτη φορά για το θέμα των παλαιών κληροδοτημάτων Ιωαννίνων και των Σχολικών περιουσιών, όπου ακούσθηκαν σκληρές εκφράσεις για σκανδαλώδεις, αδιαφανείς, παρασκηνιακές παρεμβάσεις και μεθοδεύσεις, όμως αυτές δεν είναι αρκετές γιατί δε λύνουν το πρόβλημα. Η οργάνωσή μας αιτείται επιτέλους την οριστική λύση του προβλήματος που αποτελεί πανηπειρωτικό αίτημα και που συνίσταται στην τροποποίηση του άρθρου 82 του νόμου 4182/2013 ώστε να καταργηθεί το καθεστώς εξαίρεσης που διέπει τα παλαιά κληροδοτήματα Ιωαννίνων και να αποκατασταθεί η Συνταγματική τάξη με υποχρεωτική έκδοση διαταγμάτων που θα καθορίζουν τα της εκκαθαρίσεως των παλαιών κληροδοτημάτων και αποδόσεως της διαχειρίσεως αυτών σε εκείνους που οι διαθέτες ορίζουν.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος           Ο Γενικός Γραμματέας

Γιώργος Δ. Οικονόμου      Γιώργος Αρ. Δόσης