ΘΕΜΑΤΑ
Α΄ Ανάπτυξη:1). Προσδιορισμός, καταγραφή και ανάδειξη όλων των επί μέρους τουριστικού ενδιαφέροντος στοιχείων του Δήμου, (ιστορικοί, αρχαιολογικοί, μνημειακοί, προσκυνηματικοί, εκθεσιακοί χώροι, οικοδομήματα, χώροι φυσικού κάλους, χώροι διαμονής και εστίασης και άλλα) δηλαδή στοιχεία που ενυπάρχουν στο γεωγραφικό περίγραμμα του Δήμου και συνθέτουν το τουριστικό του περιεχόμενο.
Ειδικότερα να γίνει:
Ι). Αποτύπωση όλων των παραπάνω στοιχείων και χώρων με τις αντίστοιχες λεζάντες ως και διαδρομές προσπέλασης προς αυτούς σε ειδικό έντυπο master plan (τουριστικό χάρτη).
ΙΙ). Προοδευτική διακίνηση και εφοδιασμός με τον τουριστικό αυτό χάρτη όλων κατ’ αρχήν των δημοτών ανά τοπική κοινότητα, ενδήμων και αποδήμων, προώθηση του χάρτη σε ταξιδιωτικά γραφεία, ξενοδοχεία, μέσα ενημέρωσης, μέσα συγκοινωνίας, πολυχώρους και αλλού.
ΙΙΙ). Στόχοι: α). Η κατανόηση κατ’ αρχήν από το σύνολο των δημοτών ποια είναι τα στοιχεία της δικής των εδαφικότητας και εντοπιότητας (ιστορικά, πολιτιστικά κ.α.) και μεσ’ απ’ αυτά τα στοιχεία η ανάπτυξη της τοπικής συνείδησης της κοινωνικής συνοχής και κοινωνικής αλληλεγγύης.
β). Η αύξηση της αναγνωρισιμότητας του τουριστικού – πολιτιστικού – παραγωγικού περιεχομένου του Δήμου σε Νομαρχιακό, Πανελλήνιο και Ευρωπαϊκό επιπεδο, ώστε προοδευτικά να γεννηθεί ρεύμα επισκεψιμότητας στο Δήμο και η μεσ’ απ’ το ρέυμα αυτό ενίσχυση της οικονομίας των τοπικών κοινωνιών.
Σημείωση: Στην πόλη των Γιαννίνων υπάρχει τουριστικό περίσσευμα, μέρος απ’ αυτό να προσεταιρισθεί από το Δήμο Ζίτσας.
IV). Παράμετροι δράσεις: Τους θερινούς μήνες να καθιερωθούν τουριστικά δρομολόγια δύο φορές την εβδομάδα, πρωϊνών και απογευματινών περιπάτων, στα αξιοθέατα του Δήμου με τα Δημοτικά λεωφορεία και συμβολικό εισιτήριο. Είναι ανάγκη οι δημότες μας να γνωρίσουν τα χαρακτηριστικά στοιχεία της ενδοχώρας των, σε μια προσπάθεια απόκτησης ενιαίας έκφρασης πολιτιστικής τους προβολής του δικού μας πολιτισμικού περιεχομένου.
Β΄. Η Αποδημία στο μοχλό της ανάπτυξης:
Ι). Να θεσμοθετηθεί και να λειτουργήσει σε παράκεντρη υπηρεσία του Δήμου, ειδικό Γραφείο Αποδήμων για τους Απόδημους ή και ταξιδεμένους Εσωτερικού και Εξωτερικού και η μεσ’ απ’ αυτό το Γραφείο επικοινωνία και ενημέρωση των αποδημικών οργανώσεων που λειτουργούν με σημείο αναφοράς τους οικισμούς του Δήμου για τις όποιες καινοτομίες προωθούνται μέσα στο Δήμο και τις τυχόν επενδυτικές ευκαιρίες ήθελαν παρουσιασθεί.
Η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος παράλληλα θα συνδράμει την ενεργοποίηση της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων Ζίτσας και των όσων Ενώσεων έχουν περιέλθει σε αδράνεια ώστε να ισχυροποιηθεί το ενδιαφέρον των εκτός Δήμου λειτουργούντων Δημοτών για την τύχη των Δημοτικών μας πραγμάτων και τη μετακίνηση τούτου του ενδιαφέροντος στη νεότερη γενιά.
ΙΙ). Να ερευνηθεί η δυνατότητα και ωφελιμότητα Ίδρυσης και λειτουργίας εντός της περιοχής του Δήμου «Πρότυπου Οικισμού Αποδήμων Ηπειρωτών» κατά το α ανάλογο του «Αρκαδικού χωριού».
Στο παρελθόν η Πανειπηρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος σε συνεργασία με την Δημόσια Επιχείρηση Πολεοδομίας και Στέγασης (Δ.Ε.Π.Ο.Σ.) είχε απευθυνθεί με εγκύκλιό της γι’ αυτό το θέμα στους Ηπειρώτες του εξωτερικού από τους οποίους και είχε εκδηλωθεί σοβαρό ενδιαφέρον. Ωστόσο οι προσφορές γης από τους τότε δήμους και Κοινότητες δεν ήσαν οι αναμενόμενες.
Κρίνω ότι ο Δήμος Ζίτσας συγκεντρώνει τα απαιτούμενα εχέγγυα (Αεροδρόμιο, Ιωνία Οδός, Εγνατία Οδός, θέση, κλίμα κ.ά.).
Γ. Η υδατόπτωση της Γλυζιανής ως εναλλακτική μορφή ενέργειας:
Η υδατόπτωση (καταρράκτης) στο ύψος του ομώνυμου χώρου του Καλαμά είναι από όσα μέχρι σήμερα έχουν εκτιμηθεί αξιοποιήσιμη για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Αρκετές φορές στο παρελθόν είχε εκδηλωθεί σοβαρό ενδιαφέρον. Το 2000 – 2002 η εταιρία ΤΕΡΝΑ είχε εκδηλώσει σοβαρότατο ενδιαφέρον πλην όμως η τότε δημοτική Αρχή ανέκοψε το ρούν των συζητήσεων από λόγους καθαρά ιδεολογικοπολιτκούς.
Η αντίληψη αυτή υπήρξε άφρων και λίαν επιζήμια για τα χωριά της περιοχής. Από τον οικισμό της Ζίτσας συχνά οι γεωργοκτηνοτρόφοι βάζουν θέμα ανύψωσης των νερών του Καλαμά μέσω της αντιπαροχής ρεύματος και άρδευσης του μικρού κάμπου που βρίσκεται μεταξύ Πρωτόπαππας, Ζίτσας και Καρίτσας.
Δ. Η προάσπιση των καλλιεργειών και της επωνυμίας των προϊόντων του Δήμου:
Τα πλέον επώνυμα προϊόντα του Δήμου είναι τα κρασιά ΖΙΤΣΑΣ. Η παραγωγή σταφυλιών υπολογίζεται κατ’ έτος στους 1500 με 2000 τόνους ωστόσο καμμιά οργανωμένη φροντίδα δεν επιδεικνύεται από την πολιτεία. Οι καλλιεργητές και παραγωγοί δουλεύουν με τη δική τους και μόνο εμπειρία. Η ανάγκη θεσμοθέτησης έδρας γεωπόνου – οινολόγου στη Ζίτσα για την προστασία της γεωργικής και αμπελουργικής παραγωγής οφείλει να αποτελέσει ένα από τα πρώτα μελήματα του Δήμου. Τα κρασιά Ζίτσας πέρα από την ονομασία προέλευσης οφείλουν να αποκτήσουν και πιστοποίηση από αναγνωρισμένους αξιολογητικούς οίκους του Εσωτερικού και Εξωτερικού.
Επίσης η κτηνοτροφία, η πτηνοτροφία και η γαλακτοπαραγωγή αποτελούν βασικούς συντελεστές της οικονομίας του Δήμου. Ωστόσο καμμιά μέριμνα δεν φαίνεται και εδώ να λήφθηκε ποτέ για την οριοθέτηση και τον καθορισμό και εξοπλισμό ειδικών χώρων και εκτάσεων για την εγκατάσταση εκεί ποιμνίων και πτηνοτροφείων. Έτσι, μπαίνει θέμα για τον ανά οικισμό προσδιορισμό και εξοπλισμό χώρων εγκατάστασης κτηνοτροφικών και πτηνοτροφικών μονάδων.
Σημείωση: Η αναστολή λειτουργίας του κτηνιατρείου Ζίτσας κάτω από την πίεση οικονομίστικων πιέσεων επέφερε ήδη σωρεία λειτουργικών παρενεργειών στην κτηνοτροφία της περιοχής.
Ε. Μετατόπιση του υπό μελέτη οδικού άξονα Πεδινής – Κακαβιάς:
Η μετατόπιση του υπό μελέτη οδικού άξονα Πεδινής – Κακαβιάς (τμήμα της Ιόνιας Οδού) από την εξαγγελθείσα θέση, δυτικότερα, όπως αυτή διατυπώθηκε προ μηνών από το Δήμαρχο κ . Ρογκότη. Κρίνω αναγκαία την ενημέρωση και οργάνωση όλων των φορέων για την ισχυροποίηση της ορθότητας της πρότασης όσο ακόμα είναι καιρός.
ΣΤ. Η Ολοκλήρωση του αναδασμού και της άρδευσης του κάμπου του Λιθινίου:
Είναι τώρα αρκετά χρόνια που το έργο λαβαίνει πιστώσεις πλην όμως δεν ολοκληρώνεται.
Ζ. Διαπλάτυνση και ομαλοποίηση του δρόμου Ζίτσας – Σακελλαρικού:
Να ενταχθεί στα υποψήφια για μελέτη έργα η διαπλάτυνση και ομαλοποίηση του δρόμου από Ζίτσα μέχρι Σακκελλαρικό.
Η. Αξιοποίηση των εγκαταστάσεων της Μαθητικής Εστίας Ζίτσας:
Κρίνω αναγκαία την αξιοποίηση των εγκαταστάσεων της Μαθητικής Εστίας Ζίτσας πριν ακόμα αρχίσει η κατάρρευση. Ένα τμήμα της μπορεί να αποτελέσει παράρτημα της Εστίας αυτιστικών ατόμων «Ελένη Γύρα» με τρόφιμους τα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα τα οποία θα έχουν ολοκληρώσει την περίοδο της εκπαιδευσιμότητάς των. Αν μείνουν τα πράγματα ως έχουν και η Μαθητική Εστία θα δέχεται τη φθορά του χρόνου και η Εστία Αυτιστικών Ατόμων προϊόντος του χρόνου θα μετατραπεί σε άσυλο.
Θέματα που προτείνονται να συζητηθούν στην Επιτροπή Διαβούλευσης και αφορούν το πρώην Δημοτικό Διαμέρισμα Ζίτσας.
Να ανακηρυχθεί το πρώην Δημοτικό Διαμέρισμα «Ζίτσας» ως ιστορική έδρα του Δήμου «Ζίτσας», σύμφωνα με τα όσα η ιστορία της επιβάλλει και το άρθρο 6 παρ.3 του κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων προβλέπει.
Λόγοι:
Α). Ιστορικοί: Η Ζίτσα είναι επί αιώνες τώρα το σπουδαιότερο εκπαιδευτικό, Διοικητικό και παραγωγικό κέντρο της περιοχής του νέου Δήμου, μέχρι και την περίοδο του Μεσοπολέμου υπερτερούσε και πληθυσμιακά. Είναι μια επώνυμη νεοελληνική πραγματικότητα που πολλαπλά υπηρέτησε το έθνος και την πατρίδα.
Με τα σχολεία της συνετέλεσε σε υψηλό βαθμό στην αφύπνιση των υποδούλων και τη διατήρηση της εθνικής των συνείδησης - με τις υπηρεσίες της έδωσε διάσταση λειτουργικότητας κράτους στην περιοχή.
Ειδικότερα στην περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας λειτουργεί υπό ημιαυτόνομο καθεστώς με δική της τοπική Διοίκηση (Μουχτοροδημογεροντία, Πρόεδρος και τοπικό Συμβούλιο. Υπήχθη τότε κατ’ ευθείαν στα ιερά Καθιδρύματα της Μέκκας, και τελούσε υπό την προστασία της Βαλιδέ Σουλτάνας, δεν έγινε ποτέ φέουδο (τσιφλίκι) λόγω του ειδικού της βάρους.
Τον 19ο αιώνα εμφανίζει υψηλό δείκτη παιδείας και οικονομίας και καταχωρίζεται στους τόπους προορισμού των περιηγητών.
Από το 1864 καθίσταται έδρα υποδιοίκησης (Μουδιφλίκι) με σταθμό χωροφυλακής. Το 1889 αποκτά ταχυδρομείο και τηλεγραφείο και είναι η έδρα και πρωτεύουσα του ΝΕΧΙΓΙΕ Κουρέντων και υποδιοίκηση. Στο 1913 με την απελευθέρωση διατηρεί την έδρα της επαρχίας Κουρέντων, καθίσταται δε και έδρα Ειρηνοδικείου, Συμβολαιογραφείου και επιθεωρητού εκπαίδευσης της Περιφέρειας Κουρέντων – Ζαγορίου.
Ως κέντρο Παιδείας
Από το 1522/1523 λειτουργεί στη μονή Προφήτη Ηλία εκπαιδευτήριο στο οποίο φοίτησαν πολλοί μετέπειτα σπουδαίοι άντρες της εκκλησίας και του Γένους με την παρέμβαση του Κοσμά του Αιτωλού. Στο 1778 επαναλειτουργεί το επώνυμο σχολείο το «Δασκαλειό». Στα 1813 η σχολή των Ταξιαρχών και στα 1850 η Αλληλοδιδακτική Σχολή διαμορφώνουν πλήρη σχολική διαστρωμάτωση Νηπιαγωγείου, Δημοτικού και Ελληνικού σχολείου κατά το ανάλογο της ελεύθερης Ελλάδας. Μαζί και το Φιλήτειο Παρθεναγωγείο καθιερώνουν τη Ζίτσα ως σπουδαίο σχολικό και πρωτοποριακό κέντρο που συντελεί τα μέγιστα στην προαγωγή και οργάνωση ολόκληρης της περιοχής.
«Στο θεμέλιο λίθο» της Αλληλοδιδακτικής σχολής (1850), στον εκφωνηθέντα τότε λόγο χαρακτηρίζονται οι κάτοικοι «φιλόμουσοι και ζηλωτές της παιδείας».
Στο δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα πλείονες των πεντήκοντα μαθητών που φοίτησαν τότε στα σχολεία της Ζίτσας, έγιναν βραδύτερα πτυχιούχοι Πανεπιστημιακών σχολών της Αθήνας και του εξωτερικού, στελεχώνοντας έτσι την υπόδουλη αλλά και την ελεύθερη Ελλάδα.
Σήμερα συνεχίζει να λειτουργεί ως Διοικητικό και σχολικό κέντρο αντιστεκόμενη στην πληθυσμιακή της συρρίκνωση.
Είναι η σοβαρότερη παραγωγική δύναμη εντός του Δήμου με τα επώνυμα προϊόντα των κρασιών και την κτηνοτροφία , διαθέτει σημαντικά και αξιόλογα τουριστικά ενδιαφέροντα. Οι Μονές της Προφήτης Ηλίας και Πατέρες πλούσια πινακοθήκη, τα τρία εργοστάσια παραγωγής οίνων υψηλών προδιαγραφών και πολλά άλλα συνηγορούν στον ορισμό της τουλάχιστον ως ιστορικής Έδρας.
ΙΙ). Θέμα 2ο : Να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία χαρακτηρισμού ως Διατηρητέων κτισμάτων και υπαγωγής των στα νεώτερα μνημεία.
α. Το οικοδόμημα της πρώην Αλληλοδιδακτικής Σχολής, κτίσμα και αρχιτεκτόνημα του 1850.
β. Το μοναδικό ίσως στο νομό κτίσμα του 1917, όπου στεγάζεται σήμερα το Ειρηνοδικείο.
ΙΙΙ). Να κινηθούν όλες οι διαδικασίες και να εξευρεθεί άμεσα πίστωση για τη λειτουργία της Δημοτικής πινακοθήκης Ζίτσας, στην οποία στεγάζεται σήμερα μεγάλος αριθμός έργων τέχνης (Δωρεά Κ. Μαλάμου και άλλων καλλιτεχνών).
Σημείωση: Για την ανακατασκευή του κτιρίου δαπανήθηκαν στο παρελθόν πολλά εκατομμύρια δραχμές, γιαυτό και δεν είναι νοητό ένα τέτοιο πολιτιστικό στοιχείο να μένει ανενεργό.
Λάμπρος Δρόσος
Μέλος & πρώην Γεν. Γραμματέας του Δ.Σ. της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος
