Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2017

«ΚΑΛΠΑΚΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ 'ΒΕΡΝΤΕΝ' του 1940» του Γεωργ. Χ. Κατσιμήτρου

Άρθρου με τίτλο «ΚΑΛΠΑΚΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ 'ΒΕΡΝΤΕΝ' του 1940»  που δημοσιεύτηκε το 1971 στο περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΑ Εικονογραφημένη το οποίο συνέγραψε ο μακαρίτης στρατηγός Γεώργιος Χαρ. Κατσιμήτρος παιδί του υπερασπιστή της Ηπείρου το 1940 στρατηγού Χαραλ. Γ. Κατσιμήτρου που διοίκησε την ΧΙΙΙ Μεραρχία.

ΚΑΛΠΑΚΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ «ΒΕΡΝΤΕΝ» ΤΟΥ 1940

Από τό περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ τος Δ’ Νοέμβριος 1971, Τεύχος αρ. 41 σελ. 12 23

Τ ρχικν ταλικν σχέδιον πολέμου κατ τς λλάδος, γνωστν π τν συνθηματικήν νομασίαν «Emergenza G», συνετάχθη π το θεωρητικο το κεραυνοβόλου πολέμου στρατηγο Βισκόντι Πράσκα. Εχε περιωρισμένον στρατηγικν ντικειμενικν σκοπόν, ποβλέπον μόνον ες τν κατάληψιν τς πείρου. Τ σχέδιον ατ πεβλήθη ες τ ταλικν Γενικν πιτελεον, που συνεπληρώθη, διότι κρίθη παραίτητος διεύρυνσις το περιωρισμένου ρχικο στρατηγικο σκοπο τς πιχειρήσεως. Οτω τ τελικς διαμορφωθέν σχέδιον πολέμου, τυχν τς γκρίσεως κα το Μουσολίνι, προέβλεπε τν κατάληψιν ες τν πρώτην φάσιν τν πιχειρήσεων, τς πείρου κα τς νήσου Κερκύρας κα ες δευτέραν φάσιν, συνέχισιν τς προελάσεως, δι νέων δυνάμεων, μ τελικν σκοπν τς θήνας.

προέλασις ατ κατ τν στρατηγν Πράσκα δν παρουσιάζετο καθόλου δυσχερής, κα θ δύνατο ν ναληφθ π μις μάδος τεσσάρων πέντε μεραρχιν. Ἐὰν μως παρουσιάζοντο, κατά τ ταλικόν Γ.Ε.Σ., καταστάσεις λίαν ενοϊκαί, ς βαρεα λληνική σωτερική κρίσις κάμψις τς ντιστάσεως το λληνικο στρατο, παρέλασις ξ πείρου πρς θήνας θ δύνατο ν πραγματοποιηθ κα νευ τν ναμενομένων νισχύσεων, δι τν δη παρχουσν ν λβανία μεραρχιν. Με βάσιν τς νωτέρω προβλέψεις κα δηγίας τν προϊσταμένων του, στρατηγς Πράσκα, νώτατος Διοικητς τν ν λβανί ταλικν δυνάμεων, διεμόρφωσε τν λιγμόν του τν ποβλέποντα ες τν κατάληψιν τς πείρου (α’φάσις πιχειρήσεων) ς κολούθως : Κατάληψις ντς τν τεσσάρων πρώτων μερν το πολέμου το χυρωμένου κόμβου Καλπακίου, πραγματοποιουμένη π δύο σχυρν μεραρχιν. Προέλασις μετ τν κατάληψιν το Καλπακίου, πρς ωάννινα τ συνδρομ μις τέρας μεραρχίας τς «Σιέννα», νεργούσης ρχικς π τς κατευθύνσεως Δέλβινον Φιλιτες κα στρεφομένης, κολούθως, πρς νατολς κατ τν ξονα τς δο γουμενίτσα ωάννινα.
κατέρωθεν τν νωτέρω δυνάμεων κυρίας προσπαθείας κα συγχρόνως μ ατς, θ νήργουν ερν λιγμν πρς γκλωβισμν τν λληνικν δυνάμεων πείρου : μεραρχία λπινιστν «Τζούλια», ποία, νεργοσα κατ τν ξονα ρσέκα Μέτσοβον, θ κατελάμβανε τν κόμβον Μετσόβου ποκόπτουσα τς μεταξύ πείρου Δυτικς Μακεδονίας κα ντιστρόφως πικοινωνίας.
να λλο ταχυκίνητον συγκρότημα (δύο συντάγματα ππικο κα σύνταγμα Γρεναδιέρων), κινούμενον κατ μκος τς παραλίας, π το γενικο ξονος Κονίσπολις - γουμενίτσα Πρέβεζα, θ γετο ες ρταν Φιλιππιάδα, ες τ ντα τν λληνικν δυνάμεων, ποκόπτον τν σύμπτυξιν τούτων κα πρς Ατωλοακαρνανίαν.
Οτω δι τς σχεδιασθείσης κμηδενίσεως τν λληνικν δυνάμεων πείρου, ποία θ πραγματοποιετο ς προεβλέπετο ντς λαχίστου χρόνου, ο ταλο θ γίνοντο κύριοι το πειρωτικο χώρου κα το λιμένος Πρεβέζης. Μετ τατα θ καθίστατο δυνατ κε ποβίβασις τν ναμενομένων νισχύσεων δι τν ναρξιν τς δευτέρας φάσεως τν πιχειρήσεων τς κεραυνοβλου προελάσεως πρς θήνας π τν γενικν κατευθύνσεων ρτα - Λαμία - ταλάντη Τανάγρα κα γρίνιον Μεσολόγγιον - θναι, πρν περατωθ γενική πιστράτευσις το λληνικο στρατο κα συγκέντρωσις τούτου ες τ μέτωπον. Χαρακτηριστικν τς πικρατούσης περμέτρου ασιοδοξίας δι τν πιτυχ κβασιν τν πιχειρήσεων ποτελε τ γεγονός, τι ατς οτος ταλός ρχιστράτηγος Πράσκα, α προβλέψεις κα εσηγήσεις το ποίου μεγάλως συνετέλεσαν ες τν λήψιν τς ποφάσεως το Μουσουλίνι δι τν πίθεσιν κατ τς λλάδος, διεβεβαίωνε τν ταλν δικτάτορα τν 15ην κτωβρίου 1940 : « νέργεια προπαρασκευάσθη κατ τρόπον στε ν δώση τν ντύπωσιν ραγδαίας νατροπς τς καταστάσεως ντς λίγων μερν». Κα προσέθεσε : « κατάληψις τς πείρου θ πήτει χρόνον 10 15 μερν μόνον».
Τν ναντίον τς πείρου περχομένην πειλήν καλετο ν ντιμετωπίση νεξάρτητος 8η λληνική Μεραρχία. π το μηνς Αγούστου 1940 ντασις τν σχέσεων μεταξ λλάδος κα ταλίας κα προοδευτική συγκέντρωσις ταλικν δυνάμεων γγς τς μεθορίου, προκάλεσαν τν λψιν παρ τς νωτάτης λληνικς γεσίας ντιστοίχων μέτρων μύνης. Δι τοτο, κατ τς ρχς κτωβρίου, καλύπτουσα τν πειρον 8η Μεραρχία εχε πλήρως πιστρατευθ κα νισχυθ κ το σωτερικο δι μονάδων πεζικο κα πυροβολικο. Βασική ποστολ τς μεραρχίας ατς, πορρέουσα κ το Σχεδίου πιχειρήσεων το Γ.Ε.Σ., το κάλυψις φ’ νς το «Θεάτρου τν πιχειρήσεων Μακεδονίας», κ τς κατευθύνσεως ωάννινα Μέτσοβον, κα πόφραξις φτέρου τν πρς Ατωλοακαρνανίαν δεύσεων. Τ Γ.Ε.Σ., δι τς δοθείσης ες τν μεραρχίαν τοιαύτης μυντικς ποστολς, πέβλεπεν ες τν κάλυψιν τς γενικς πιστρατεύσεως το λληνικο στρατο κα τς λοκληρώσεως τς στρατηγικς συγκεντρώσεως τούτου ες τ λβανικν μέτωπον. Α νέργειαι ατα προεβλέπετο ν περατωθον ντς εκοσαημέρου π τς νάρξεως τν χθροπραξιν. Τν ποστολήν της ατν μεραρχία δύνατο ν κπληρώση, κατ τς δηγίας το Γ.Ε.Σ., δι΄ μυντικο γνος ετε π τς γραμμς Καλπάκι – Καλαμς, π τν δέσμευσιν μως πως μ γκιστρωθ κε κα φθείρη προώρως τς δυνάμεις της, ετε π τς γραμμς ραχθος πόταμος, ετε τέλος, πί μις σχάτης γραμμς μύνης, κειμένης κόμη νοτιώτερον, ες καρνανίαν. Βεβαίως, ες τς δύο τελευταίας περιπτώσεις 8η Μεραρχία θ το ποχρεωμένη ν γκαταλείψη τ ωάννινα κα ν κχωρήση ες τν ντίπαλον μέγιστον μέρος τς λληνικς πικρατείας, ατν ταύτην τν διαιτέραν πατρίδα τν φέδρων της, τν πειρον. Κατ τν κρίσιν το Γ.Ε.Σ. προσωρινή πώλεια μέρους θνικο δάφους δν θ εχε τόσην σημασίαν σην κίνδυνος προώρου φθορς τν δυνάμεων πείρου ες μίαν μφιβόλου ποτελέσματος προσπάθειαν διαμφησβητήσεως το δάφους τς πείρου. Δι τοτο κα ες τς διαβιβασθείσας, τν Αγουστον 1940, δηγίας το ρχηγο το Γ.Ε.Σ. πρς τν διοικητήν τς μεραρχίας (δι τν ποίων παρείχετο ες ατν πόλυτος πρωτοβουλία νεργείας), τονίζοντο κα τ ξς : «ναγνωρίζεται δυσχερς θέσις ες ν ερίσκεται μεραρχία. κυβέρνησις δν ναμένει κ τς μεραρχίας νίκας, δεδομένης τς ριθμητικς περοχς το ντιπάλου, ναμένει μως κ ταύτης ν σώση τν τιμν τν λληνικν πλων κα πρς τοτο διοικητς τς μεραρχίας δύναται ν διαθέση τς δυνάμεις του πως νομίζει καλύτερον».
χων, θεν κ τν νωτέρω διοικητς τν δυνάμεων πείρου ποστράτηγος Χαρ. Κατσιμτρος πλήρη λευθερίαν νεργείας ες ,τι φορ τν διαμόρφωσιν το λιγμο του κα τν κλογήν τς τοποθεσίας μύνης, πεφάσισε ν γνοήση παντελς τν μέχρις ράχθου ποταμο ποχωρητικν λιγμν κα ντ τούτου ν μυνθ σταθερς, νευ δέας ποχωρήσεως π τς τοποθεσίας Καλπάκι Καλαμς. Κα τοτο, διότι θεώρει τι μία τοιαύτη ερεα σύμπτυξις, ες βάθος 80 100 χιλιομέτρων, ξένη τελείως πρς τν διοσυγκρασίαν το λληνος μαχητο κα μ ντίπαλον περέχοντα ες εροπορίαν κα ταχυκινησίαν, θ πέληγεν ες βεβαίαν διάσπασιν τν γραμμν του κα διάλυσιν τς μεραρχίας του. ντιθέτως, ἐὰν γκαθίστατο δι το μεγαλυτέρου μέρους τν δυνάμεων του ες τν γραμμν Καλπακίου, θ δύνατο, κμεταλλευόμενος τν φυσικήν κα τεχνικν ταύτην σχύν, ν ντιμετωπιση, π συνθήκας πλεονεκτικάς δι’ ατόν, τν ντίπαλον κα ν δημιουργήση ρχθεν ενοϊκς συνθήκας ες τν ξέλιξιν τν πιχειρήσεων. πί το πολοίπου πειρωτικο μετώπου, κτεινομένου μέχρι τν κτν το ονίου, π το ποίου, κατ τν κτίμησιν τς μεραρχίας δν νεμένετο μεσος πειλή, πεφασίσθη διάθεσις τν λως παραιτήτων δυνάμεων δι τν μυναν τς γραμμς ποταμός Καλαμς.
πί τ βάσει τν νωτέρω ποφάσεων του, διοικητς τς 8ης Μεραρχίας κδίδει τν 23ην Σεπτεμβρίου 1940 πόρρητον προσωπικήν διαταγήν πρς τος διοικητάς, δι τς ποίας, φο πρτον καθώριζεν τι « μεραρχία χει τν πόφασιν ν παρασύρει τν ντίπαλον π τς ργανωμένης τοποθεσίας Καλπακίου κα, φο πιφέρη ες τοιοτον φθοράν, δι τς γενικς ντεπιθέσεως θ πιδιώξη ν τν πορρίψη πέραν τν συνόρων», κατέληγεν : « τιμή τν λληνικν πλων παιτε πως οανδήποτε τμμα ες οανδήποτε κατάστασιν κα ν ερεθ δέον ν πολεμήση μέχρι το τελευταίου φυσιγγίου κα ν θυσιασθ λλ’ οδέποτε ν παραδοθ. ξι κα παιτ πως νστερνισθσι πάντες τ πνεμα τς παρούσης, βαθμοφόροι κα στρατιται παντς πλου κα σώματος κα λαι α διοικήσεις κα τ πιτελεα, κα τι τ βλέμμα πάντοτε πρέπει ν εναι στραμμένον πρς τ μπρς κα ν κυριαρχε ες τς σκέψεις κα τς πρέξεις των τ πνεμα τς δραστηριότητος κα πιθετικότητος κα οχ τάσις πρς τ πίσω».
διαταγ ατ το λληνος μεράρχου, κδοθεσα να λόκληρον μήνα πρ τς νάρξεως το πολέμου, ποτελε πράγματι τν λιδίαν λίθον τς νίκης το Καλπακίου. πιλεγοσα δι τν μέχρις σχάτων μυναν τοποθεσία Καλπακίου παρεχε πράγματι ξαίρετα πλεονεκτήματα. Στοιχιζομένη π ψωμάτων ν σχήματι πετάλου κ το νός κρου ατς ες τ τερον, δέσποζεν πολύτως τς πρ ατς σχηματιζομένης μικρς πεδιάδος το ποταμο Καλαμ, ς κα τν δύο κυρίων δικν ρτηριν τν γουσν ξ λβανίας κα συγκλινουσν ες τν δικόν κόμβον Καλπακίου. ξ λλου, παραλλήλως σχεδν πρς τν γραμμν τν ψωμάτων, τοποθεσία ατ διετέμνετο π κτεταμένου λους, τ ποον καλύπτετο π πυκνν φυτν, κα το πολύτως διάβατον.
φυσική μυντική σχς τς τοποθεσίας πηυξήθη κα δι τς κατασκευς πολλαπλν ργων κστρατείας κ προχείρων λικν. Χαρακώματα ρθίως βάλλοντος ες δύο τρες διαδοχικς γραμμάς, προστατευόμενα, ες τ σπουδαιότερα σημεα, π σειρν συρματοπλεγμάτων, περιέβαλλον τ ψώματα, ν πολυβολεα, κατασκευασθέντα ντς βράχων, παρεχον τελείαν πόκρυψιν τόσον π τν πίγειον σον κα τν ναέριον παρατήρησιν. Εχον πίσης νθεκτικότητα σην πρς τ μόνιμα τοιατα. Κατεσκευάσθησαν, κόμη, πολυάριθμα σκέπαστρα δι τ προσωπικν πρς προστασίαν του κ τν λοσώμων βλημάτων πυροβολικο. ξ λλου, δι τν μυναν κατ τν ρμάτων νωρύχθησαν ες πίκαιρα σημεα κατέρωθεν τν δικν ξόνων, βαθεαι ντιαρματικαί τάφροι πιμελς καμουφλαρισμέναι κα νεπήχθησαν φράγματα κ σιδηροτροχιν. ντιαρματικα πονομεύσεις δι βλημτων πυροβολικο π τν δύο κυρίων πί κα κατέρωθεν τν δύο κυρίων δρομολογίων συνεπλήρωναν ποτελεσματικς τν ντιαρματικν σχύν τς τοποθεσίας.
ριστοτεχνική ατη ργάνωσις το δάφους δι’ πλν ργων κστρατείας πρξεν ργον μις μάδος πιλέκτων ξιωματικν τς μεραρχίας, π τν ρχηγόν το πυροβολικο της συνταγματάρχην Παν. Μαυρογιάννην. Ες ατος ναμφισβητήτως νήκει τιμ τς νεγέρσεως το πορθήτου τείχους τς πείρου. ποτελεσματικότης τν ργων τούτων προξένησε τόσην φοβεράν ντύπωσιν ες τος ταλος, στε μν στρατηγός Ρόσσι, διοικητής το νεργήσαντος κατ το Καλπακίου Σώματος Στρατο, ν ναφέρεται συνεχς ες τ «περιχαρακωμένον στρατόπεδον Καλπακίου (campo fortificato di Kalibaki) δ Μουσολίνι ν ποκαλέση τατα, βραδύτερον, ς τ τρομερ ργα τς γραμμς Μεταξ».
Κα δη φθάνομεν ες τν μοιραίαν κείνην 27ην κτωβρίου, μέραν Κυριακήν. Τ πάντα, π ταλικς πλευρς, εναι τοιμα δι τν ναρξιν τς κεραυβοβόλου κστρατείας. Διάχυτος εναι πεποίθησις δι τν ταχεαν κα νικηφόρον ξέλιξιν τν πιχειρήσεων. νώτεραι κα κατώτεραι διοικήσεις, πιτελεα κα μονάδες διακατέχονται π τς βεβαιότητος τι ντς 3 5 μερν θ ερίσκωνται ες ωάννινα κα ντς 10 15 μερν θ εναι κριοι τς πείρου. νάλογον ες πέρμετρον ασιοδοξίαν, λλ κα ες νεπίτρεπτον δι στρατιωτικος γήτορας λαζονείαν, εναι κα α διαταγα τν ταλν στρατηγν: «ξιωματικοί, παξιωματικο κα στρατιται το Σώματος Στρατο Τσαμουρις», γράφει σωματάρχης Ρόσσι, ‘’εντς λίγων ρν θ κληθτε ν διέλθητε τν λληνικν μεθόριον. Εναι ψηλή τιμ ατη τις σς πιφυλάσσεται τ ν κάμητε ν λάμψη παξ τι νδρεία το ταλο στρατιώτου. Θραύσατε τν χθρικήν μυναν, ς χιονοστιβάς, τις κατερχομένη κ τν ρέων, συμπαρασύρει τ πν κατ τν διάβασιν της. χθρς δν θ δυνηθ ν ντιστ ες τν νδρείαν σας, ες τν δύναμιν τν πλων σας κα το πυρός σας. ταλία θ εναι περήφανος δι σς». δο κα διαταγ το διοικητο τς μεραρχίας «Φερράρα» στρατηγο Τζανίνι : «π δέκα ννέα μηνν ες τν χυρν κα τραχεαν ταύτην γν τς λβανίας χαλυβδομεν πλα κα καρδίας, προσηλομένοι ες να σκοπόν, στις εναι γγύς. Συνεσφιγμένοι ες μίαν μόνην δέσμην νεργειν κα θελήσεων προσηλομεν τ βλεμμα πρς τν πειρον. Θ ναθάλη δάφνη τς Φερράρα . . .»
Τ πακολουθήσαντα, μως, γεγονότα διέψευσαν οίκτρς τς προβλέψεις τν ποψηφίων κατακτητν τς πείρου. Διότι ντς λίγου μν «χιονοστιβάς» το Σώματος Στρατο Τσαμουρις μετεβλήθη ες κίνδυνον ρύακα πρ το Καλαμ, δ δάφνη τς Φερράρα φυλλορόησεν δόξως πρ το Καλπακίου.
Πρ τς αγς τς 28ης κτωβρίου μεραρχία πεζικο «Φερράρα» εσβάλλει αφνιδιαστικς είς τ λληνικν δαφος ΄ςξ τεσσλαρων σημείων δι’ σαρίθμων σχυρν φαλάγγων κατευθυνομένων συγκλινόντως πρς τν κόμβον Καλπακίου, κύριον ντικειμενικν σκοπν τς πιχειρήσεως. Τ λληνικ φυλάκια κα τ μικρ τμματα τν ταγμάτων Προκαλύψεως Κονίτσης (διοικητς ταγματάρχης Ν. Γίγας) κα Δελβινακίου (διοικητς γενναος ταγματάρχης Τζαννς λεβιζάτος, ποος νδόξως πεσε μετ’ λίγας μέρας ες Βήσσανην πείρου) λίσσονται ποχωρητικς συμφώνως μ τ σχέδιον κα καταλαμβάνουν διαδοχικς τς προβλεπομένας θέσεις χωρς ν γκιστρωθον π το χθρο. Συγχρόνως, δύο σχυρ συγκροτήματα, πο στάλησν π τς μεραρχίας, νέλαβον τν πιβράδυνσιν τς προελάσεως τν ταλν π τν συνόρων μέχρι τς τοποθεσίας ντιστάσεως Καλπακίου. Κα π μν το ξονος Μέρτζανη Καλπάκι νήργει πιβραδυντικς τ συγκρότημα το ντισυνταγματάρχου Π. Παπαδημητρίου (Ι/15 Τάγμα, Πυροβολαρχία ρειβατικ τν 75, ολαμς συνοδείας τν 6,5), π δ το τέρου, Χάνι Δελβινάκι Καλπάκι, τ συγκρότημα το ρωϊκο ντισυνταγματάρχου Μαρδοχαίου Φριζ, πεσόντος βραδύτερον νδόξως ες Πρεμετν Βορείου πείρου. (ΙΙ/42 Τάγμα, πυροβολαρχία ρειβατικ τν 75, δύο ολαμο συνοδείας τν 6,5).
συμπτυξις τν λληνικν τμημάτων συνεχίσθη μαλς κα τν πομένην, 29ην κτωβρίου, συμφώνως πρς τ σχέδιον τς μεραρχίας. Τς πογευματινς ρας τς δίας μέρας, διοικητς τς λληνικς μεραρχίας, κρίνας ς σκοπον τν περαιτέρω φθορν τν τμημάτων πιβραδύνσεως, διέταξε τν διακοπν τς μετ το χθρο παφς κα τν εσοδον τν τμημάτων τούτων ες τν τοποθεσίαν ντιστάσεως. Πράγματι, κατ τν νύκτα, λα τ τμήματα πιβραδύνσεως εσλθον, νευ χθρικς πιέσεως, ες τν τοποθεσίαν ντιστάσεως, κα τερματίσθη πιτυχς δυσχερς ατ φάσις το γνος, μ λαχίστας πωλείας. Τν πρωΐαν τς 30ης κωβρίου, τ λληνικ τμήματα κατέχουν σχυρς τν τοποθεσίαν Καλπακίου, τοιμα ν δώσουν κε τν ποφασιστικήν μάχην. Ες τ κρον δεξιν τς μυντικς διατάξεως (ποτομεύς Σουδενν) δύο τάγματα το 15ου Συντάγματος ωαννίνων το συνταγματάρχου Βασιλείου Ρήγα, κατέχουν τ δύο μεγάλης τακτικς σημασίας ψώματα, τ κλειδι τς περιοχς : Τν γυμν κα δυσπρόσιτη Γκραμπάλα (τ ΙΙΙ/16 Τάγμα Πανταζ) κα τν δασωμένην σόνισα (ΙΙ/15 Τάγμα Καραμολέγκου). Τ τρίτον τάγμα το συντάγματος (Ι/15 ποστολίδη), τ φεδρικν παραμένει ες τν περιοχήν Σουδενν. Δύο ρειβατικα πυροβολαρχίαι τν 75 Σκόντα κα μία τν 105 Σνάϊντερ, π τν ταγματάρχην Γ. Βέρσην ( ποος βραδύτερον πεσε π το πεδίου τς τιμς), παρέχουν τν ποστήριξιν των ες τ πεζικν το 15ου Συντάγματος.
Ες τ κέντρον τς διατάξεως, τ Ι/40 Εζωνικν Τάγμα ρτης, το ταγματάρχου λ. Χρυσοχόου (3 λόχοι εζώνων) κα λόχος Πολυβόλων το λοχαγο Φατούρου κατέχουν τ ψωμα Κούματα κα τν λόφον Καλπακίου (ποτομεύς Καλπακίου). Τ ψώματα τατα κείμενα κατέρωθεν τς δο τς γούσης πρς ωάννινα κα πρ το κόμβου Καλπακου, σημείου διχαλώσεως τν δν, φράσσουν ποφασιστικς τν μώνυμον διάβασιν. ποτομεύς Καλπακίου τελν π τν διοίκησιν το ντισυνταγματάρχου ωάννου Μωραΐτη, ποστηρίζεται π δύο πεδινν πυροβολαρχιν τν 75 Κρούπ κα π μις ρειβατικς τν 105 Σκόντα. Τ πυροβολικν το ποτομέως τούτου, κτς τς ποστολς τς μέσου ποστηρίξεως τν τμημάτων πεζικο, χει επιφορτισθ κα μ τν ποστήριξιν τς ντιαρματικς μύνης τς στενωπο.
λίγον δυτικώτερον, ες τ χαμηλώτερα ψώματα τς Μονε Βελλς κα Βροντισμένης (ποτομεύς Βροντισμένης), χουν γκατασταθ δύο λόχοι το Ι Τάγματος Πολυβόλων βαρέων πολυβόλων κα λόχος βαρέων πολυβόλων τς Μεραρχίας π τν ταγματάρχην Σπ. Τριβιζν. Τν διοίκησιν λων τν νωτέρω δυνάμεων πεζικο κα πυροβολικο τν τριν ποτομέων (Σουδενν, Καλπακίου, Βροντισμένης) μεραρχία νεπιστεύθη ες τν πεπειραμένον γήτορα, συνταγματάρχην Γεώργιον Ντρν, τν ρχηγν πεζικο της. ν συνεχεία, ες τ κρον ριστερν τς τοποθεσίας, ες τ ψώματα τς Γκρίμπιανης, χουν καταλάβει θέσεις μάχης τ εζωνικν ΙΙΙ/42 Τάγμα Λαμίας κα δύο λόχοι πολυβόλων το ΙΙ Τάγματος π τν ντισυνταγματάρχην Χρστον Ζωίδην, ρωικς πεσόντα βραδύτερον ες λβανίαν. ποτομες ποστηρίζεται π δύο ρειβατικν πυροβολαρχιν, μις τν 75 Σκόντα κα μις 105 Σνάϊντερ, π τν ταγματάρχην Κωστάκην. ς «πυροβολικν νεργείας συνόλου», δρντος δηλαδ π’ φελεία λοκλήρου τοποθεσίας, διετίθετο μοναδική βαρεα μορα τς μεραρχίας (ταγματάρχης Μουρκαντος) μ τν πυροβολαρχίαν τν 85, τεταγμένην ες Σουδενά, κα (τν μοναδικήν) ες Νεγράδες. δύναμις, δηλαδή, ποία τελικς διετέθη δι τν πάνδρωσιν κα ποστήριξιν τς γραμμς Καλπακίου νήρχετο ες δύο τάγματα πεζικο, να εζωνικόν τάγμα, ξ λόχους βαρέων πολυβόλων ξ ρειβατικάς, δύο πεδινάς κα δύο βαρείας πυροβολαρχίας. ς φεδρείας μεραρχία διαθέτει τ ΙΙ/42 Τάγμα Εζώνων ες Ζίτσαν,ψτ Ι/15 ες Σουδενά, κα τ Τάγμα Δελβινακίου ες Νεγράδες.

(Συνεχίζεται)