Μικρή, μα πολύ μικρή αποδείχτηκε η αίθουσα του
θεάτρου του Δημαρχιακού Μεγάρου Ηλιούπολης τη Δευτέρα 27 Οκτώβρη 2014 όπου ο
Σύλλογος Ηπειρωτών Ηλιούπολης παρουσίασε το θεατρικό έργο του Ηπειρώτη Χρίστου
Τούμπουρου, «Ήπειρος και Ξενιτιά» σε σκηνοθεσία Μαργαρίτας Μαραζοπούλου.
Είναι αλήθεια πως οι εκδηλώσεις των Ηπειρωτών
Ηλιούπολης χαρακτηρίζονται από την άρτια οργάνωση και κατά κοινή ομολογία είναι
πολύ καλά προετοιμασμένες, μεστές περιεχομένου και υψηλής αισθητικής
μεταστοιχείωσης.
Η συγκεκριμένη όμως εκδήλωση εμπεριείχε και τα
βιώματα της ξενιτιάς και νοηματοδότησε επακριβώς τα ερωτηματικά του μαρασμού
της Ηπείρου.
«Ποια είναι η αιτία του σιγαλού και θλιβερού
θανάτου;
Είναι το νέο χώμα που δέχτηκε στις ρίζες του;
Είναι ο ιδρώτας που το νοτίζει;
Το νερό που το ποτίζει;
Είναι ο ήλιος που το φωτίζει;
Είναι τα πουλιά που κελαηδούν γύρω του;
Ή μήπως είναι η μουσκεμένη ποδιά της Ηπειρώτισσας
από τα δάκρυα που πηγάζουν από την ξενιτιά;»
Ένα πικρό και καθολικό παράπονο όλων την Ηπειρωτών.
Όπου γης. Τότε και Τώρα.
Το έργο άρχισε με τραγούδια της ξενιτιάς που
χόρεψαν μέλη του χορευτικού του Συλλόγου.
Συνέχισαν με το τραγούδι του ξενιτεμού «Ξένος εδώ,
Ξένος εκεί» το οποίο απέδωσε εξαιρετικά η Αναστασία Βελεσιώτη.
Στο βήμα ανήλθε ο πρόεδρος του Συλλόγου Ηπειρωτών
Ηλιούπολης Νίκος Σπέγγος ο οποίος με λόγο γλαφυρό, κατατοπιστικό, γεμάτο
συναίσθημα και αγωνιστικό φρόνημα (εφάμιλλο των ηρώων του Αλβανικού έπους)
ανέλυσε και παρουσίασε το μέγεθος της προσφοράς των ηρώων αυτών και τόνισε την
υποχρέωση όλων μας να «κάνουμε τρόπο ζωής» το φρόνημά τους. «Οι ηπειρώτες
σήμερα βιώνουν τον αποκλεισμό και την εγκατάλειψη. Για μας εθνική επέτειος δεν
είναι μόνο το ηρωικό 40. Το όχι το λέμε καθημερινά. Όχι στην απομόνωση και στη
νέα ξενιτιά. Και γι' αυτό το λόγο η θεατρική παράσταση αναφέρεται στην ξενιτιά
της Ηπείρου, τιμώντας μ' αυτόν τον τρόπο τους ήρωες και τις ηρωίδες του 40,
αλλά και όσοι αντιστέκονται στη σημερινή ξενιτιά. Δίδαγμα υψηλό, πατριωτικό και
ελληνοπρεπές»
Ακολούθησε ο Δήμαρχος Ηλιούπολης Βασίλης
Βαλασσόπουλος, ο οποίος αναφέρθηκε στο «τέρας του Φασισμού και του Ναζισμού»
και τόνισε ότι οι γονείς οφείλουν να «έχουν τα μάτια τους τετρακόσια» γιατί τι
φίδι επωάζεται και σίγουρα απεργάζεται συμφορές. Συνεχάρη το Διοικητικό
Συμβούλιο του Συλλόγου για το πολύπλευρο έργο του και ευχήθηκε κάθε επιτυχία,
τονίζοντας ότι ο Σύλλογος με τη δράση του κατέκτησε τις καρδιές όλων των
Ηλιοπουλιτών.
Ο Αντιπρόεδρος της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας
Ελλάδας Κώστας Κωνής με λόγο μεστό είπε τα ακόλουθα:
«Σας απευθύνω θερμό πατριωτικό χαιρετισμό του Δ.Σ.
της ΠΣΕ και του Προέδρου της Γιώργου Οικονόμου και σας εύχομαι με υγεία να
συνεορτάζουμε τις εθνικές επετείους και εν προκειμένω το Έπος του '40.
Φυλλομετρώντας τις σελίδες της ελληνικής ιστορίας
θα σταθούμε πολλές φορές σε σημεία προσφοράς της Ηπείρου και των Ηπειρωτών στην
Ελλάδα. Σελίδες που είναι καταγεγραμμένες οι αρετές και η προσφορά των Ηπειρωτών
και η Ηπειρώτικη ευποιία.
Μια σελίδα ηπειρώτικης ευποιίας και φιλοπατρίας
είναι το Έπος του ΄40, ο αγώνας των Ηπειρωτών ενάντια στους Ιταλούς κατακτητές
στα βουνά της Ηπείρου και η προσφορά της Ηπειρώτισσας γυναίκας και μάνας στον
αγώνα αυτό.
Ένας αγώνας που είχε συνέχεια και μετά την
κατάκτηση της Ελλάδος από τους Ιταλογερμανούς φασίστες κατακτητές με ένα νέο
Έπος το Έπος της Εθνικής Αντίστασης.
Και ο ηπειρώτικος λαός, την Αντίσταση του, την
περίοδο 41-44 την πλήρωσε με αίμα, νεκρούς και καταστροφές. Πάνω από 2.500
Ηπειρώτες πλήρωσαν με την ζωή τους τον αιμοδιψή Γερμανικό ναζισμό, πάνω από 85
μαρτυρικά χωριά έγιναν βορά στην καταστροφική τους μανία και η αξία του ζωικού
και φυσικού πλούτου που υφαρμάκτηκε και καταστράφηκε είναι της τάξης των
εκατομμυρίων ευρώ.
Το μαρτυρικό Κομμένο την άλλη μέρα της Παναγίας, στις 16
Αυγούστου του 1943, πλήρωσε με εκατοντάδες νεκρούς το μένος του Γερμανικού
κτήνους. Το ίδιο και η μαρτυρική Μουσιωτίτσα, οι μαρτυρικές Λιγγιάδες, το
Κεράσοβο, η Κρυοπογή, το Γρεβενίτι, οι Ασπράγγελοι Ζαγορίου, μέχρι την
Παραμυθιά με την θανάτωση των 49 προκρίτων στις 27 Σεπτεμβρίου του 43, βορά
αυτοί των συνεργατών των Γερμανών και των Ιταλών, των Αλβανοτσάμηδων της
Θεσπρωτίας.
Τέλος θα ήθελα και από τη θέση αυτή και ως
Αντιπρόεδρος της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας να ευχαριστήσω και να
συγχαρώ τον συγγραφέα Χρήστο Τούμπουρο που τόσα μας έχει προσφέρει αφειλώδευτα
για την Ήπειρο. Βιβλία, πάνω από πεντακόσια άρθρα δημοσιευμένα στον ημερήσιο
και περιοδικό τύπο, θεατρικά έργα όπως και το αποψινό που όλα αποπνέουν την
γλυκιά ηπειρώτικη οσμή.
Η συνέχεια αφορούσε τη δραματοποίηση του ποιήματος
του Γιώργου Κοτζιούλα «Το μαστορόπουλο».
Μάνα: Στέλλα Λυκογιάννη
Απαγγελία: Νίκη Ματσούκα
Συμμετέχουν: Παύλος Δήμου, Διαμαντής Χατζηχρήστου,
Παναγιώτης Λουρίδας, Μιχάλης Καπουλάκης, Γιώργος Ντάκουλας.
Αρχιμάστορας: Κώστας Δήμου
Παράλληλα η Αναστασία Βελεσιώτη, ο Δημήτρης Ζήσης
και η Χρύσα Γερονίκου απέδωσαν το ηπειρώτικο τραγούδι: Αλησμονώ και χαίρομαι
Η συγκίνηση έφτασε στο κατακόρυφο όταν η Χρύσα
Γερονίκου απέδωσε εκπληκτικά την αφήγηση του παππού της πώς, πότε και γιατί
έφτασε στην Αθήνα. Ιδιαίτερη αίσθηση έκανε η ταύτιση των ηπειρωτών (πώς έφταναν
στην Αριστοτέλους 50) με τους σημερινούς μετανάστες.
«Αρίθμησε καμιά τριανταριά ονόματα και κατέληξε.
Θα μού πεις, γιατί τα θυμάσαι όλα αυτά και μού τα
λες; Απλά, για να βρω τις ομοιότητες και τις διαφορές από τους ξένους
μετανάστες. Ομοιότητες βρήκα, πολλές, μα πάρα πολλές. Βρήκα όμως και πολλούς,
μα πάρα πολλούς που δεν καταλαβαίνουν τίποτε. Κι άλλους που δεν θυμούνται
απολύτως τίποτε.
Αχ, παιδί μου, το ψωμί της ξενιτιάς είναι πικρό, το
νερό της θολό και το στρώμα σκληρό.
Όλα τα ξενιτεμένα παιδιά είναι σαν τα ξενιτεμένα
πουλιά.
ΝΑ ΤΟ ΘΥΜΑΣΑΙ ΑΥΤΟ. ΝΑ ΤΟ ΘΥΜΑΣΑΙ.
Κάποια μάνα πονάει πίσω τους. Κάποια μάνα τα
περιμένει».
Στη συνέχεια ο διάλογος της Αθηνάς Κριτσιβέλου με
τον Γιώργο Ματσούκα.
Η βολοδαρμένη ιστορία της νεοελληνικής
μετανάστευσης είναι
τόσο παλιά, όσο και η ιστορία μας. Πέρα από τους
εξωτικούς μύθους, το φεγγαρόλουστο όνειρο, για μια
καταπράσινη καρπερή όαση σε χώρες παραμυθένιες,
πλέκεται
σαν κισσός η πολυτάραχη πορεία της Ηπειρώτικης
Οδύσσειας.
Οι απάνθρωπες συνθήκες ζωής, οι ματωμένοι πόλεμοι,
οι
ανηλέετες ληστείες, ο πολιτικός καταδιωγμός και η
σαρκοβόρα πείνα ξερίζωσε βίαια την Ήπειρο, αφού
τον πολυπόθητο καρπό που έφτυνε αίμα για να τον
μαζέψει ο Ηπειρώτης,
τού τον λήστευαν οι αετομάτηδες τοκογλύφοι, οι
έμποροι και οι
φεουδαρχικοί ιδιοκτήτες. Καμιά χαραμάδα ελπίδας στη
βαλαντωμένη καρδιά του Ηπειρώτη.
Γι' αυτό έφευγαν οι Ηπειρώτες με την απατηλή ελπίδα
να
γυρίσουν σύντομα με παραπανίσια χρήματα, να
ξεχρεώσουν τα κτήματά τους, να κάνουν μια δουλειά στον τόπο τους ή να προικίσουν
τις αδελφές τους.
Άλλοι γύρισαν κι άλλοι έμειναν εκεί.
Όλοι τους συνθέτουν το δράμα της ξενιτιάς.
Ο Εθνικός ύμνος της Ηπείρου: "Ξενιτεμένα μου
παιδιά".
Το έργο τελείωσε με την εξαιρετική ηθοποιία της Κατερίνας
Κώστας και του Γιώργου Χατζηγιάννη που απέδωσαν την ξενιτιά στην Ήπειρο ΤΟΤΕ
και ΤΩΡΑ.
Μάνα: Αυτά
τα σπιτάκια!!! Άκου παιδάκι μ'. Το πώς φτιάχτηκαν κανείς δεν μπορεί να
διανοηθεί. Εκεί, να δεις τη νίλα όλων.
Περισσότερο κόστιζε το τραπέζωμα
των αρμοδίων για το δάνειο. Άσε τις κότες, τις ξεφώλιασαν όλες οι
αχόρταγοι, τα αυγά, τον τραχανά, ακόμα
και το τσάι που είχαν μαζέψει. Αυτά κι
αν ήταν χαράτσια. Να σε κλαίνε οι ρέγγες.
Θύμιος: Όσοι κάθονται εδώ αυτά παθαίνουν. Εγώ
ξενιτεύομαι...
Μάνα: Θύμιο μαζέψ'. Θέλεις καπίστρ'.
Θύμιος: Να μαζευτώ, να σοβαρευτώ μάνα. Ακούω.
Μάνα: Έχουμε και λέμε: Αυτός που έχει ένα
σπιτάκι, μια καλύβα όπου έβαζαν τον
τσάπο και την κοπελή, χρειάζεται για νάρθει στο χωριό, κάθε φορά που θάρθει, κι
έναν μισθό. Αν πληρώσει χαράτσια, ΕΤΑΚ, ρεύμα, νερό και το άλλο πώς διάολο το
είπες, θέλει ένα και δυο μισθούς. Να πάει δυο φορές το χρόνο, να δει μήπως στο
σπίτι εγκαταστάθηκε ο Κούπα και ο Λούπα, γιατί Αστυνομία δεν υπάρχει, να δει
μήπως απ' τα χιόνια μπάζει νερά το σπίτι θέλει
άλλους δύο μισθούς.
Θύμιος: Άρα;
Το έργο έκλεισε με τον Εθνικό Ύμνο της Ηπείρου:
Τώρα στα ξεχωρίσματα.
Ένα εξαιρετικό έργο αληθινά Ηπειρώτικο. Εύγε σε
όλους τους συντελεστές.
.png)
