50.000 απολύσεις μετά τις εκλογές
Από συμπληγάδες θα περνούν κάθε χρόνο οι υπάλληλοι του Δημοσίου, με συνεχείς αξιολογήσεις που θα τους εξασφαλίζουν την ανέλιξή τους στη βαθμολογική πυραμίδα, αλλά και θα διαμορφώνουν τις αυξήσεις στους μισθούς τους. Οι ανεπαρκείς θα παραμένουν στάσιμοι, ενώ θα απειλούνται να βρεθούν εκτός Δημοσίου.
Σύμφωνα με την “Καθημερινή της Κυριακής”, η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει αποφάσεις για την απόλυση χιλιάδων υπαλλήλων που θα προέρχονται κυρίως από τους φορείς οι οποίοι θα καταργηθούν ή θα ιδιωτικοποιηθούν, και τις ΔΕΚΟ. Οι απολύσεις θα γίνουν όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία αξιολόγησης, ενώ για τα επόμενα δύο χρόνια παγώνουν οι προαγωγές επιφέροντας, έτσι, νέες απώλειες στους μισθούς των υπαλλήλων, αφού δεν θα καταβληθούν οι αντίστοιχες μισθολογικές αυξήσεις, που θα ελάμβαναν προαγόμενοι σε ανώτερο βαθμό.
– Πότε θα γίνουν προαγωγές;
Οι πρώτες κρίσεις θα γίνουν το 2014, και μέχρι τότε παγώνουν όλες οι προαγωγές, ενώ δεν θα χορηγούνται, μέχρι τέλους του 2014, τα δύο έξτρα επιδόματα που προβλέπονται πλέον στο ενιαίο μισθολόγιο: το κίνητρο επίτευξης στόχων και το κίνητρο δημοσιονομικών στόχων. Κάθε υπάλληλος πρέπει να πετύχει το 50% των στόχων για να «ανέβει» μισθολογικό κλιμάκιο. Διαφορετικά όσοι δεν «πιάσουν» τη βάση μένουν στάσιμοι μισθολογικά.
– Πότε θα εφαρμοστεί το νέο σύστημα αξιολόγησης υπαλλήλων;
Το νέο σύστημα με την καθιέρωση επίτευξης συγκεκριμένων στόχων αναμένεται να εφαρμοστεί στις αρχές του 2013. Η αξιολόγηση θα γίνεται σε ετήσια βάση. Οι υπάλληλοι θα βαθμολογούνται για τις επιδόσεις τους με βάση συγκεκριμένους στόχους. Οσοι πετυχαίνουν τις προβλέψεις θα λαμβάνουν μπόνους που θα φτάνει και τον έναν μισθό τον χρόνο.
– Τι προβλέπει η διαδικασία;
Οι μισθολογικές αυξήσεις πλέον θα δίνονται με βάση την επίτευξη ατομικών στόχων σε συνάρτηση με τους στόχους της υπηρεσίας.
Κάθε υπάλληλος θα υπογράφει κάθε χρόνο το δίμηνο Νοεμβρίου - Δεκεμβρίου «ατομικό συμβόλαιο απόδοσης» με την υπηρεσία του και από τις επιδόσεις του συνόλου των εργαζομένων στην οργανική μονάδα θα εξαρτάται η καταβολή του Κινήτρου Επίτευξης Στόχου (πριμ παραγωγικότητας) στους υπαλλήλους της μονάδας το επόμενο έτος. Στο συμβόλαιο απόδοσης αναφέρονται λεπτομερώς οι στόχοι που τίθενται, το χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποίο πρέπει να υλοποιηθούν, τα αναμενόμενα αποτελέσματα και οι δείκτες μέτρησης.
– Κάθε πότε θα ελέγχονται οι υπηρεσίες και οι υπάλληλοι;
Ανά διετία θα γίνεται η αξιολόγηση των οργανικών μονάδων, ενώ κάθε τρεις μήνες θα ελέγχεται η πορεία υλοποίησης τόσο των επιχειρησιακών σχεδίων όσο και των ατομικών στόχων. Οι υπάλληλοι θα κρίνονται κάθε χρόνο. Η αξιολόγηση της απόδοσης των υπαλλήλων περιλαμβάνει τον βαθμό επίτευξης των στόχων, ποιος είναι ο χρόνος εκτέλεσης, αν έχει γίνει ορθολογική διαχείριση των πόρων, πώς συμπεριφέρεται κ. ά. Η βαθμολογική απόδοση του υπαλλήλου προκύπτει με τη χρήση ενός μαθηματικού τύπου από το άθροισμα της βαθμολογίας των στόχων στην κλίμακα από το 0 έως το 100, διαιρούμενο διά του αριθμού των στόχων προκειμένου να βγει ο μέσος όρος.
– Πότε οι υπάλληλοι θα λαμβάνουν το πριμ παραγωγικότητας;
Εάν οι στόχοι επιτυγχάνονται σε ποσοστό από 80% μέχρι και 90% τότε όλοι οι υπάλληλοι της μονάδας θα λαμβάνουν ως μπόνους μισό ή και έναν μισθό ετησίως, ανάλογα και με την ατομική τους απόδοση. Η επίτευξη των στόχων της μονάδας συνδέεται με τους στόχους των υπαλλήλων, καθώς ο μέσος όρος της βαθμολογίας των υπαλλήλων θα συνιστά τη βαθμολογία της μονάδας. Το κίνητρο επίτευξης δημοσιονομικών στόχων δεν θα καταβάλλεται σε όλους τους υπαλλήλους, αλλά μόνο σε όσους έχουν ως κύρια αρμοδιότητα το αντικείμενο αυτό (εφοριακούς, υπαλλήλους οικονομικών υπηρεσιών κ. ά.). Μπορεί να φτάσει δε στο 15% του μισθού. Πάντως, το ένα επίδομα αποκλείει το άλλο. Δεν μπορεί ένας υπάλληλος, δηλαδή, να παίρνει και τα δύο επιδόματα μαζί.
– Αν κάποιος δεν πετύχει τελικά τον στόχο σε προσωπικό επίπεδο, αλλά ο μέσος όρος των υπολοίπων ανεβάζει το ποσοστό επίτευξης στην υπηρεσία, τελικά αυτός λαμβάνει το επίδομα ή όχι;
Το επίδομα καταβάλλεται στις υπηρεσιακές μονάδες. Δηλαδή, προϋπόθεση είναι η επίτευξη των στόχων των υπηρεσιών. Εάν μια μονάδα επιτύχει τους στόχους οι οποίοι έχουν τεθεί, τότε οι υπάλληλοι θα λάβουν το επίδομα, ανεξαρτήτως εάν έχουν πετύχει τους ατομικούς στόχους.
– Ποια είναι τα βασικά κριτήρια για την αξιολόγηση των υπαλλήλων;
Διοικητική ικανότητα, συμπεριφορά και απόδοση στην υπηρεσία, είναι τα τρία βασικά, με υποκριτήρια και δείκτες, ιδίως για να μετρηθεί η απόδοση. Σε ό, τι αφορά το κριτήριο της συμπεριφοράς, λαμβάνεται υπόψη η συμπεριφορά στην υπηρεσία, εντός και εκτός αυτής.
– Ποιο όργανο θα κρίνει τους υπαλλήλους;
Εισηγητής για την αξιολόγηση θα είναι ο άμεσος προϊστάμενός τους, ενώ τελικός κριτής θα είναι ο προϊστάμενος της αμέσως ανώτερης οργανικής μονάδας. Συστήνεται Συμβούλιο Εποπτείας που αποτελείται από αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, από σύμβουλο του ΑΣΕΠ, από έναν βοηθό Συνήγορο του Πολίτη, από τον ειδικό γραμματέα του Σώματος Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης, τον γ.γ. του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και δύο γενικούς διευθυντές από τα υπουργεία Οικονομικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Σε κάθε υπουργείο, περιφέρεια και φορέα συγκροτείται Συμβούλιο Αξιολόγησης αποτελούμενο από 3 γενικούς διευθυντές, που έχει την ευθύνη της παρακολούθησης των διαδικασιών και των ενστάσεων.
Μετά τις εκλογές έρχονται και οι απολύσεις
Την αλλαγή της σχέσης προσλήψεων και συνταξιοδοτήσεων και πιθανότατα απολύσεων στον στενό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα θα υποχρεωθεί να αποφασίσει η νέα κυβέρνηση αμέσως μετά τις εκλογές.
Από τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το ΚΕΠΕ (Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών), στο πλαίσιο της επαναξιολόγησης των δαπανών, προκύπτει ότι η μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000 έως το 2015 μέσω συνταξιοδοτήσεων δεν είναι εφικτή, όπως εκτιμούσε το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Η τρόικα αντιμετώπιζε ευθύς εξαρχής με επιφυλάξεις την εκτίμηση του υπουργείου. Από μια πιο προσεκτική επεξεργασία των στοιχείων προκύπτει ότι ακόμη κι αν τηρηθεί κατά γράμμα η σχέση προσλήψεων προς συνταξιοδοτήσεις στο 1:5 (κάτι το οποίο δεν έγινε τα δύο πρώτα χρόνια εφαρμογής του Μνημονίου), η μείωση της απασχόλησης στο Δημόσιο δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 100.000 άτομα. Κατά συνέπεια, η απόλυση περίπου 50.000 δημοσίων υπαλλήλων θα τεθεί επί τάπητος αμέσως μετά τις εκλογές.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, από το ΚΕΠΕ έχει ζητηθεί η επεξεργασία εναλλακτικών σεναρίων, όπως για παράδειγμα να υπολογιστεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα από την αλλαγή της σχέσης προσλήψεων προς συνταξιοδοτήσεις στο 1:8 ή 1:10. Ωστόσο, αυτό είναι περισσότερο μια άσκηση αριθμών και ούτε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ούτε το ΚΕΠΕ μπορούν να γνωρίζουν ότι με μια τέτοια σχέση δεν θα δημιουργηθούν κενά σε κρίσιμους τομείς του κράτους, όπως η παιδεία, η δημόσια ασφάλεια και η υγεία. Γι’ αυτό άλλωστε η τρόικα, αλλά και κάποια από τα στελέχη του απερχόμενου οικονομικού επιτελείου, εισηγούντο ήδη από τα τέλη του 2010 και εν όψει της κατάρτισης του προϋπολογισμού του 2011 το κλείσιμο άχρηστων δημοσίων φορέων με απομάκρυνση του προσωπικού τους. Ωστόσο, η πρότασή τους απορρίφθηκε. Συνολικά, το ΜΠΔΣ (Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής) θα πρέπει να περιλαμβάνει επιπλέον μέτρα 11,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013 - 2014. Το ποσό αυτό κατά πάσα πιθανότητα θα αναθεωρηθεί προς τα πάνω τον Μάιο. Αλλά ακόμη κι αυτό το ποσό είναι αδύνατο να συγκεντρωθεί χωρίς να θιγούν οι μεγάλες κατηγορίες δαπανών (μισθοί, συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα) που αποτελούν το 85% των πρωτογενών δαπανών. Πάντως, ενδεχόμενο νέας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους δεν υπάρχει, όπως ξεκαθάρισε μιλώντας στον ΣΚΑΪ ο διευθυντής του IIF Τσαρλς Νταλάρα, που διαπίστωσε ότι «η Ελλάδα έχει μπει σε ένα μονοπάτι ανάπτυξης και ασφάλειας».
Στο σκέλος των συντάξεων, δεν υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω περικοπών για τους υφιστάμενους συνταξιούχους. Γι’ αυτό και η επόμενη κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να εξετάσει παραμετρικές αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα, επισπεύδοντας ενδεχομένως την αύξηση των ορίων ηλικίας που έχουν ήδη αποφασιστεί με τη μεταρρύθμιση Λοβέρδου και εφαρμόζονται σταδιακά έως το 2015.
Στις λειτουργικές δαπάνες, οι οποίες ύστερα από τις περικοπές των προηγούμενων ετών έχουν περιοριστεί το 2012 σε 10,7 δισ. ευρώ, οι όποιες μειώσεις γίνουν δεν αναμένεται να έχουν μεγάλο δημοσιονομικό όφελος. Οι εμπειρογνώμονες του ΚΕΠΕ εστιάζουν την προσοχή τους σε διάφορες δαπάνες, οι οποίες στον προϋπολογισμό αναφέρονται ως Λοιπές Δαπάνες ή Λοιπές Επιχορηγήσεις, προκειμένου να εντοπίσουν τι ακριβώς χρηματοδοτείται με αυτές. Ωστόσο, τα ποσά είναι σχετικά μικρά (π.χ. οι Λοιπές Επιχορηγήσεις είναι 1,7 δισ. ευρώ) και συνεπώς η περικοπή τους έχει περισσότερο συμβολική αξία παρά δημοσιονομικό όφελος.
Σημειώνεται ότι το ΜΠΔΣ θα πρέπει να είναι έτοιμο έως το τέλος Ιουνίου. Επί της ουσίας, ακόμη κι αν από τις εκλογές της 6ης Μαΐου προκύψει κυβέρνηση, το νέο οικονομικό επιτελείο θα έχει στη διάθεσή του πραγματικό χρόνο περίπου ένα μήνα για να καταρτίσει ένα αξιόπιστο ΜΠΔΣ, ώστε να περάσει από την κρησάρα της τρόικας.
