Όταν
πριν από τριανταπέντε χρόνια συζητούσαμε για τις εργασιακές σχέσεις ένα από τα
κυρίαρχα ζητήματα της σχετικής βιβλιογραφίας ήταν το lock-out, δηλ. η
ανταπεργία που είχε τότε απαγορευτεί με νόμο του 1982. Πριν λίγους μήνες
κυρίαρχο θέμα στην αγορά εργασίας ήταν το lock-down δηλ. το κλείσιμο των
εμπορικών καταστημάτων με κυβερνητική απόφαση λόγω της Πανδημίας του COVID-19.
Όλα
αυτά τα χρόνια «κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι» της αγοράς εργασίας. Αν κάποιος
σκιτσογράφος επιχειρούσε να ιχνογραφήσει το σύστημα των εργασιακών σχέσεων πριν
από μισο αιώνα πιθανότατα θα αποτύπωνε βιομηχανικά συγκροτήματα με υψηλές
καμινάδες και εργάτες με μπλε φόρμες. Σήμερα ο ίδιος καλλιτέχνης, θα απεικόνιζε
το σύγχρονο τοπίο της αγοράς εργασίας με
πολυώροφα κτίρια γραφείων από γυαλί και ατσάλι και εργαζόμενους με
κοστούμια και γραβάτες, που δύσκολα θα ξεχώριζαν ενδυματολογικά από τα αφεντικά
ή τους διευθυντές τους.
Με αυτό
τον τρόπο διανύσαμε μια μακρά διαδρομή από τις ταραχώδεις δεκαετίες του ‘70 και
του ‘80 με τα ισχυρά συνδικάτα και τις έντονες βιομηχανικές συγκρούσεις έως τις
δύο πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα, που συνοδεύτηκαν από την οικονομική κρίση
του 2008 και την υγειονομική κρίση των ετών 2020-21.
Οι εργασιακές σχέσεις είναι σήμερα περισσότερο εξατομικευμένες και λιγότερο συλλογικές, εξέλιξη που συνδέεται άρρηκτα με την συρρίκνωση της ισχύος των εργατικών συνδικάτων αλλά και τη σταδιακή απόσυρση του Κράτους από το κοινωνικό γίγνεσθαι της απασχόλησης προς όφελος της «αόρατης χείρας» της αγοράς εργασίας. Σε κάθε περίπτωση οι Εργασιακές Σχέσεις εξακολουθούν να συνιστούν ένα δυναμικό πεδίο αντιπαραθέσεων και συγκλίσεων, μια διεπιστημονική άσκηση ισορροπίας ανάμεσα στην Οικονομική της Εργασίας, το Εργατικό Δίκαιο, τη Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων και την Κοινωνιολογία της Εργασίας.
Στον
τόμο αυτό επιχειρείται η σύντομη παρουσίαση των κύριων ζητημάτων που
αναφέρονται κυρίως στο ελληνικό σύστημα των εργασιακών σχέσεων και ενδιαφέρουν
τους σπουδαστές και τις σπουδάστριες, που για πρώτη φορά έρχονται σε επαφή με
αυτό το επιστημονικό πεδίο.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί καρπό της πολύχρονης ερευνητικής αλλά κυρίως διδακτικής εμπειρίας στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων. Ουσιαστικά πρόκειται για μία σειρά εισαγωγικών μαθημάτων, που προέκυψαν από την αναγκαιότητα να διδαχθεί το ομώνυμο μάθημα σε προπτυχιακά ακροατήρια φοιτητών σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και της Κύπρου. Το σύγχρονο και ευσύνοπτο αυτό εγχειρίδιο ασχολείται με θέματα όπως, Εισαγωγή στις εργασιακές σχέσεις, Σύγχρονες εξελίξεις στις εργασιακές σχέσεις, Εργοδοτικές οργανώσεις και μάνατζμεντ, Εργατικές οργανώσεις, Το κράτος και οι εκπρόσωποί του, Κοινωνικός διάλογος και εταιρικότητα, Συλλογικές διαπραγματεύσεις και χειρισμός εργασιακών συγκρούσεων, Συμμετοχή και «φωνή» των εργαζομένων στις επιχειρήσεις.
Ο
συγγραφέας Δρ. Θεόδωρος Α. Κουτρούκης είναι οικονομολόγος της εργασίας και
Αναπληρωτής Καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Είναι Διαιτητής
εργασιακών σχέσεων στον ελληνικό Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας και
αξιολογητής προγραμμάτων στο πεδίο των ανθρώπινων πόρων. Συμμετείχε ακόμη σε
ευρωπαϊκά δίκτυα ερευνητών, σε εθνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα και σε
πολλά συνέδρια. Είναι επίσης μέλος πολλών επιστημονικών ενώσεων, ενώ το
βιογραφικό του σημείωμα περιλαμβάνεται από το 2007 στην έκδοση «Who is Who»
στην Ελλάδα».
