Η ομιλία του Προέδρου της Πανηπειρωτικής
Συνομοσπονδίας Ελλάδος Γιώργου Δόση, στην βράβευση από τον Δήμο Ζίτσας του
Σάββα Σιάτρα, για την προσφορά του στο Ηπειρώτικο και Δημοτικό τραγούδι, την
Τετάρτη 22 Αυγούστου 2018.
Η επετειακή αυτή εκδήλωση του Δήμου Ζίτσας, που μας
έφερε όλους εδώ για να τιμήσουμε τον Σάββα Σιάτρα για την πολύτιμη και
πολύχρονη ποροσφορά του στο Δημοτικό και Ηπειρώτικο τραγούδι, εκτός του ότι
είναι από τις κορυφαίες στιγμές των 50 χρόνων καριέρας του, αποτελεί πρώτης
γραμμής γεγονός για την μουσική της Ηπείρου. Πρώτον, διότι ο εκ Καρίτσης
ορμώμενος, μεγάλος τραγουδιστής της λαϊκής μας παράδοσης φτάνει στην ουσία σε
έναν απολογισμό – ορόσημο. Δεύτερον, διότι, είναι αυτή τη στιγμή, ο πιο
αφοσιωμένος υπερασπιστής της μουσικής της Ηπείρου, από τους εν ενεργεία
«υπηρέτες» της. Και τρίτον, διότι, είναι ένας γεμάτος πάθος άνθρωπος, που
οδεύει ήδη προς την εκπλήρωση της 5ης δεκαετίας ανελλιπούς (και μεγάλης αξίας)
προσφοράς. Θα μπορούσα να απαριθμήσω και πολλά άλλα επιχείρημα για την αξία και
σημασία της προσφοράς του Σάββα Σιάτρα, αλλά δεν έχει καμία αξία, γιατί τον
γνωρίζεται πάρα πολύ καλά και η αξία του, καταδεικνύεται καθημερινά με την
ουσιαστική παρουσία στα δρώμενα της ηπειρώτικης μουσικής σκηνής.
Ο Σάββας Σιάτρας, γνήσιο τέκνο της «γης της
πεντατονίας», κατάγεται από την Καρίτσα, που βρίσκεται ανάμεσα στη Βελτσίστα
(Κληματιά) και τη Ζίτσα (δύο χωριά με μεγάλη παράδοση λαϊκών, πρακτικών
οργανοπαιχτών), λίγο έξω από τα Γιάννενα, όπου εκτός από γενέθλιος τόπος έγινε
και αυτός της ζύμωσης με τα πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα, που τον επηρέασαν
καθοριστικά και διαμόρφωσαν την προσωπικότητά του. Φρόντισαν γι’ αυτό και οι
γονείς του, Κωνσταντίνος και Πανάγιω Σιάτρα, αφού η μητέρα του ήταν
–ταυτόχρονα- αυτή που του δίδαξε μερικά από τα πιο διαλεχτά ηπειρώτικα
τραγούδια.
Το φυσικό του ταλέντο του χάρισε μια γεμάτη
επαγγελματική πορεία, τον ταξίδεψε στα πέρατα του κόσμου, τον έφερε σε επαφή με
τους Έλληνες της ομογένειας και ακόμα τον ταξιδεύει όπου υπάρχει η ανάγκη να
ακουστεί και να ριζώσει ο καημός της ηπειρώτικης μουσικής.
Απόφοιτος της ξακουστής «Ριζαρείου Εκκλησιαστικής
Σχολής», ο Σάββας Σιάτρας έμαθε καλά τη Βυζαντινή μουσική και η μαθητεία του
αυτή τον επηρέασε βαθιά και εξακολουθεί να τον επηρεάζει και μέχρι σήμερα
φτασμένο καλλιτέχνη.
Πολυκείμαντος η καλλιτεχνική του δράση, με την
οποία ασχολούνται και θα ασχοληθούν οι ειδικοί. Εγώ θα σταθώ μόνο σε μία
ιδιαίτερα τιμητική για τον Σάββα Σιάτρα στιγμή, στην πρόσκλησή του στο Διεθνές
Φεστιβάλ Παραδοσιακή Μουσικής της Ρεν της Γαλλίας τον Μάιο του 1974. που
απετέλεσε αφορμή η φωνή του να ηχογραφηθεί σε αμέτρητες εκπομπές ραδιοφωνικών
σταθμών, όπως για παράδειγμα στη γαλλική ραδιοφωνία και τη Deutsche Welle. Και
ακόμη να τονίσω ότι ξεχωριστό παράσημο για τον Σάββα Σιάτρα, αποτελεί η επί
μακρόν συνεργασία του με το «δάσκαλο της παραδοσιακή μουσικής», Σίμωνα Καρρά,
που τον οδήγησε το 1972 να συμμετάσχει με δύο τραγούδια στην Έκδοση Δημοτικών
τραγουδιών της Ακαδημίας Αθηνών, μία ειδική συλλεκτική έκδοση «εκδιδόμενη επί
τω εορτασμώ της 150επετηρίδος από της ενάρξεως του αγώνος της Ελληνικής
Ανεξαρτησίας».
Κλείνοντας την σύντομη αυτή αναφορά μου και αντί
επιλόγου θα παραθέσω την γνώμη 2 σημαντικών ανθρώπων που έχουν ασχοληθεί σε
βάθος με την ηπειρώτικη μουσική παράδοση και τον Σάββα Σιάτρα.
«Ο Σάββας Σιάτρας είναι από τους πιο γνήσιους
εκπροσώπους του Ηπειρώτικου δημοτικού τραγουδιού, που το υπηρετεί χρόνια τώρα
με πίστη και αφοσίωση. Απλός και αληθινός, χωρίς επιτήδευση, με γνησιότητα και
ειλικρίνεια, μένει πιστός στην αμετακίνητη ιδέα της παράδοσης. Και αυτή την
παράδοση εκφράζει με το τραγούδι του», έγραψε ο συγγραφέας Νέστορας Μάτσας.
Η φήμη και η αναγνώριση του Σάββα Σιάτρα, ωστόσο,
ξέφυγε των εσωτερικών συνόρων και ταξίδεψε στα πέρατα του κόσμου. «Θα ήθελα να
εκφράσω τον σεβασμό μου προς τον τραγουδιστή, Σάββα Σιάτρα, έναν από τους
καλύτερους αντιπροσώπους της αρχαίας παραδόσεως του ρυθμικού αυτοσχεδιασμού στην
Ελλάδα. Πρόκειται για έναν μεγάλο καλλιτέχνη, ο οποίος ξέρει να διαφυλάττει μια
υπέροχη μουσική παράδοση, χωρίς τίποτε να αλλοιώσει από το δικό της στυλ,
προτιμώντας την αγνότητα της μουσικής της πατρίδας του παρά τα εύκολα κέρδη και
την εύκαιρη επιτυχία», ήταν τα χαρακτηριστικά λόγια του Αλίν Ντανιέλου,
Διευθυντή του Διεθνούς Ινστιτούτου της Συγκριτικής Μουσικής Βερολίνου –
Βενετίας, εν έτει 1973!
Αντί επιλόγου, αξίζει να εστιάσω στη δική του, πολύ
προσωπική και αυθόρμητη άποψη για το Ηπειρώτικο παραδοσιακό τραγούδι. «Είναι το
πάθος! Αναβλύζει εκ βαθέων... έπεσε σαν τη δροσιά του Μάη κι έκατσε μέσα μου.
Ό,τι και να κάνεις αυτό το πάθος δεν φεύγει μετά. Άμα μικρομάθεις, δεν
μεγαλοξεχνάς»!
Γιώργος
Δόσης
Πρόεδρος
της ΠΣΕ
