Τρίτη 1 Μαρτίου 2011

ΠΡΕΒΕΖΑ: Η νύφη του Αμβρακικού


Η Πρέβεζα ζει ανάμεσα σε δύο θάλασσες και ζει καλά, περιστοιχισμένη από τρία κάστρα, τα μακρά τείχη της Νικόπολης, τα κατάλοιπα του βενετσιάνικου ελαιώνα που την περιέβαλλε κάποτε και την αποικία των πελεκάνων στη νησίδα στη λιμνοθάλασσα Τσουκαλιό.
Το Ιόνιο και ο Αμβρακικός διαμορφώνουν τη φυσιογνωμία της πόλης, τη μνήμη της, την εμφάνισή της, τη γεύση της, την ατμόσφαιρά της.
Το μέτωπο της πόλης είναι μια ωραία προκυμαία, με το απίθανο κτίριο της Εθνικής Τράπεζας και τον σιδερένιο φάρο που βρέθηκε κάπου στη Σκανδιναβία και επανεγκαταστάθηκε στην παλιά του θέση, όπου οι ψαράδες, μερικοί με τα παραδοσιακά πριάρια, φέρνουν όλα τα καλά του πελάγους και της λιμνοθάλασσας.
Αυτή την εποχή έχουν την τιμητική τους τα λαβράκια και μαζί με τα άλλα ψάρια και τα θαλασσινά σκορπίζονται στα σοκάκια της παλιάς γειτονιάς της πόλης, όπου μαγειρεύονται με ιδιαίτερους τρόπους για να τέρψουν τους θαμώνες των εστιατορίων και των μεζεδοπωλείων, καθώς το φαγητό είναι εξαιρετική πτυχή της καλής ζωής στην Πρέβεζα.

Ο Δημήτριος Βικέλας, στα 1885,στο βιβλίο του Από Νικοπόλεως εις Ολυμπίαν, γράφει υπό τη μορφή επιστολών κατά τη συνήθεια της εποχής:
«Διήλθομεν την εσπέραν εις την οικίαν ενός των εγκριτοτέρων κατοίκων της Πρεβέζης.
Ηδύνατό τις ευκόλως να φαντασθή ότι ευρίσκεται εις Παρισίους,ή τουλάχιστον εις Αθήνας.
Ωμιλήσαμεν περί φιλολογίας, περί ιστορίας,όχι όμως και περί πολιτικής.
Προπάντων σε ηκούσαμεν μουσικήν.
Η θυγάτηρ του οικοδεσπότου, δεσποινίς χαριεστάτη ,μάς έπαιξε τεμάχια του Chopin.
Πώς σου φαίνεται;
Ο Chopin εις Πρέβεζαν!».

Όπως σημειώνει ο Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος το 1950 στους Ελληνικούς Ορίζοντες, η Πρέβεζα την εποχή που πέρασε ο Βικέλας «ήταν ένα κέντρο σπουδαίο καταντικρύ στην ιόνια θάλασσα, ένα πέρασμα, η πρώτη σκάλα, που έπιανε ο απόδημος, αφήνοντας πίσω του τα ελληνικά περιγιάλια».
Ο ίδιος θα παρατηρήσει:
«Το καράβι απάγγιασε σε μια προκυμαία καλοστρωμένη, γεμάτη πλήθος πολύχρωμο.
Κατέβηκε κόσμος πολύς και φλύαρα φουστάνια πολλά, κάποια νιάτα.

Δρόσισε κιόλας- και συλλογίστηκα, πως δεν είχε πια και τόσο άδικο ο Βικέλας, ακόμα και στα 1884,τότε που άκουσε τα "τεμάχια" του Chopin».
Ίσως το πλοίο που αναφέρει ο Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος να ήταν του καπετάν Γιώργη Ποταμιάνου.
Οι φωτογραφίες των πρώτων πλοίων της Ηπειρωτικής Ακτοπλοΐας με τα ονόματα των έξι παιδιών του κοσμούν έναν τοίχο του «Σπιτιού του Καπετάνιου» στην προκυμαία της Πρέβεζας: Τάσος, Ελβίρα, Πέτρος, Κίμων, Φωκίων, Πόπη.
Τα πλοία έφταναν στον μυχό του Κορινθιακού και οι άμαξες μετέφεραν τους επιβάτες στον μυχό του Σαρωνικού για να συνεχίσουν με άλλο καράβι για τον Πειραιά.
Το σπίτι τού καπετάν Γιώργη, αναπαλαιωμένο από τα παιδιά και τα εγγόνια του, λειτουργεί ως πολυτελής ξενώνας και είναι η έντονη αρχοντική πινελιά της Πρέβεζας.


Η Πρέβεζα διαδέχθηκε τη Νικόπολη, την πόλη της νίκης του Οκταβιανού Αυγούστου, όταν αυτή παρήκμασε από τα μέσα του 11ου αιώνα. Εξάλλου ήταν επίνειό της, από τότε που αυτή κτίστηκε σε ανάμνηση της νίκης του Οκταβιανού εναντίον του Μάρκου Αντώνιου και της τελευταίας βασίλισσας του βασιλείου των Πτολεμαίων στην Αίγυπτο, της Κλεοπάτρας. Στην περίφημη ναυμαχία στο Άκτιο, το 31 π.Χ., μαζί με τα καράβια της Κλεοπάτρας βυθίστηκε στα βάθη της ιστορίας ολόκληρη η Ελληνιστική εποχή που εγκαινίασε ο Μέγας Αλέξανδρος.

Η Νικόπολη έγινε μια τεράστια πόλη. Το δείχνει το τείχος της που κυματίζει για χιλιάδες μέτρα προς το Προάστιο , κοντά στο σημερινό χωριό Νικόπολη, όπου υπάρχουν τα ερείπια του μνημείου του Οκταβιανού και το θέατρο που όπως υπολογίζεται θα ήταν κοντά 20.000 θέσεων.
Το θέατρο δεν έχει ανασκαφεί και η προσέγγισή του θυμίζει τις περιγραφές των περιηγητών οι οποίοι έλεγαν ότι περπατούσαν ανάμεσα σε φυτά ίσα με το μπόι τους για να φτάσουν στα ερείπια και κάποιοι να χαράξουν τα ονόματά τους στον τοίχο με τα τούβλα.

Ο περίπατος στο τεράστιο αρχαιολογικό πάρκο της Νικόπολης είναι από τους πλέον ειδυλλιακούς που μπορεί να κάνει κάποιος.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα ψηφιδωτά των παλαιοχριστιανικών βασιλικών και το ωδείο.
Μια βάση αγάλματος στο καινούργιο μουσείο, στο οποίο παρουσιάζεται πολύ παραστατικά η εξέλιξη της Νικόπολης, συμβολίζει τη συνάντηση διαφορετικών εποχών στην πόλη.
Η ανάγλυφη ρωμαϊκή παράσταση αμαζονομαχίας έχει σκεπαστεί με ψηφιδωτές μορφές της νέας βυζαντινής θρησκείας.
Μόνο που τότε πια είχαν κατά πολύ περιοριστεί τα όρια και η δύναμη της Νικόπολης.
.............

Από παλιά οι περιηγητές, μεταξύ των οποίων και ο λόρδος Μπάιρον το 1809, έκαναν αυτόν τον περίπατο στην Πρέβεζα.
Και ο ζωγράφος Πάβλος Χαμπίδης περπάτησε στην Πρέβεζα και στα πέριξ και άρπαξε με το μελάνι και την ακουαρέλα του σκίτσα της ζωής και της ιστορίας του τόπου, γωνιές και στιγμιότυπα που περιγράφουν την ταυτότητά του.
Έτσι έγινε το σημειωματάριο που τύπωσε το Ίδρυμα Ακτία Νικόπολις- ψυχή του οποίου είναι ο Νίκος Δ. Καράμπελας-, στα λευκά τμήματα των σελίδων του οποίου ο σύγχρονος περιηγητής μπορεί να καταγράψει τις δικές του εντυπώσεις από την Πρέβεζα.
.............

Η πιο δυνατή εικόνα της Πρέβεζας είναι η κινητικότητα στην προκυμαία όταν έρχονται και αράζουν τα παραδοσιακά και τα σύγχρονα σκαριά για να διαθέσουν την πλούσια ψαριά τους.
Τα πριάρια ψαρεύουν μέσα στον Αμβρακικό και τα μεγαλύτερα σκαριά βγαίνουν στο Ιόνιο. Η γαρίδα του Αμβρακικού, τα χέλια, η σαρδέλα, τα χάβαρα, το αβγοτάραχο, είναι ονομαστά.
.............

Oλόκληρος ο Αμβρακικός είναι μια μεγάλη κιβωτός ζωής και ο βάλτος της Ροδιάς, στο δέλτα του ποταμού Λούρου, είναι από τους πλουσιότερους και σπουδαιότερους υγροτόπους της Ευρώπης.
.............

(Απόσπασμα από το αφιέρωμα στην Πρέβεζα)
ΠΗΓΗ: http://www.tovima.gr