Έξοδοι με αγαπημένες παρέες, Σαββατοκύριακα, γιορτές,
για πολλά άτομα συνδέονται με υπερβολές και καταχρήσεις στη διατροφή που κοινό
τους χαρακτηριστικό έχουν το ότι ξεκινούν ευχάριστα και καταλήγουν δυσάρεστα,
καθώς μπορεί να προκαλέσουν διόγκωση (πρήξιμο) στην περιοχή της κοιλιάς και
έντονο αίσθημα φουσκώματος (τυμπανισμός).
Κοινό στοιχείο σε αυτές τις δύο καταστάσεις, που συχνά
αποτελούν η μία εξέλιξη της άλλης, είναι ο εγκλωβισμός αερίων στο στομάχι και
το έντερο, τα οποία ο οργανισμός προσπαθεί να αποβάλλει είτε με ερυγές
(ρεψίματα) είτε με αέρια από τον πρωκτό. Αυτός ο συνδυασμός εγκλωβισμένων
αερίων και προσπάθειας αποβολής τους προκαλεί δυσφορία, εκνευρισμό, αμηχανία
και πολλές φορές έντονο πόνο, εκδηλώνεται δε σε μεγαλύτερο ποσοστό στις
γυναίκες από τους άντρες.
«Τις περισσότερες φορές αυτή η κατάσταση περνάει από μόνη της, χωρίς το άτομο που πάσχει από αυτήν να λάβει κάποια ιδιαίτερα μέτρα και με την έννοια αυτή μπορεί να θεωρηθεί «φυσιολογική». Τι θα πει αυτό; Ο μέσος ενήλικος ρεύεται περιστασιακά πριν ή μετά τα γεύματα όπως επίσης και αποβάλλει περίπου μισό έως ενάμισι λίτρο αερίων καθημερινά από τον πρωκτό.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που παραπονούνται για υπερβολική ποσότητα αερίων μπορεί να μην παράγουν περισσότερα αέρια από ό,τι ένας μέσος άνθρωπος, ωστόσο, ενοχλούνται περισσότερο από αυτή τη συνήθη ποσότητα. Αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη παρουσίας συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, δυσανεξίας σε κάποιες τροφές, εκκολπωματικής νόσου, κοιλιοκάκης αλλά και νόσου του Crohn, καρκίνου των ωοθηκών ή/και μιας σειράς άλλων καταστάσεων (καταγράφονται συνολικά σχεδόν 50 αιτίες που προκαλούν φούσκωμα/πρήξιμο και μετεωρισμό)», επισημαίνει o κ. Κωνσταντίνος Δελής Διευθυντής Γαστρεντερολόγος στο Metropolitan Hospital. Ωστόσο, υπάρχουν θεραπείες οι οποίες μπορούν να τις αντιμετωπίσουν και να δώσουν αυτοπεποίθηση στα άτομα που υποφέρουν, συνεχίζει.
Τι πρέπει να προσέχουμε στο φούσκωμα/πρήξιμο
Γενικά, στις περιπτώσεις που το φούσκωμα/πρήξιμο
επιμένει για 5 τουλάχιστον ημέρες την εβδομάδα, τρεις συνεχόμενες εβδομάδες,
όταν συμβαίνει γρήγορα, ή όταν συνοδεύεται από έλλειψη όρεξης για φαγητό, από
πόνο στην περιοχή της πυέλου, κράμπες στην κοιλιά (που δεν έχουν να κάνουν με
την έμμηνο ρύση), δύσοσμα κολπικά υγρά, απώλεια βάρους, αλλαγές στη λειτουργία
του εντέρου μαζί με αδυναμία ή/και διάρροια με ίχνη αίματος, θα πρέπει να
απευθυνόμαστε σε ειδικό ιατρό (π.χ. γαστρεντερολόγο).
Ακόμα και χωρίς αυτά τα συγκεκριμένα συμπτώματα,
εφόσον μας ενοχλεί κάτι, καλό θα είναι να μιλήσουμε με τον ιατρό μας ο οποίος
θα προχωρήσει στη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, σε κλινική εξέταση και, αν το
κρίνει απαραίτητο θα συστήσει τις απαραίτητες εξετάσεις που μπορεί να είναι: εξέταση
κοπράνων για παρουσία αίματος λίπους ή παρασίτων, γαστροσκόπηση ή/και
κολοσκόπηση, ακτινολογικό έλεγχο αλλά και γενικές ή ειδικές εξετάσεις αίματος
όπως π.χ. αντισώματα κοιλιοκάκης (δυσανεξία στη γλουτένη). Τέλος θα μας
υποδείξει τις απαραίτητες αλλαγές που πιθανόν θα πρέπει να κάνουμε στη διατροφή
μας όπως π.χ. όταν υπάρχει σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή δυσανεξία στη
λακτόζη.
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (σπαστική κολίτιδα)
«Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου καθιστά τους
πάσχοντες πιο ευαίσθητους ακόμα και με κανονική ποσότητα αερίων στην κοιλιά,
διότι τα νεύρα που μεταφέρουν πληροφορίες από το έντερο είναι «υπερδραστήρια».
Τα άτομα που πάσχουν από αυτό καλό θα είναι να αποφεύγουν τρόφιμα που
επανειλημμένα και αποδεδειγμένα φαίνεται ότι δρουν ερεθιστικά σε αυτά. Τέτοια
μπορεί να είναι λιπαρά προϊόντα (λουκάνικα, αλλαντικά, μπέικον, τηγανητά),
γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, τυρί, παγωτό), σπόροι και αλεύρι ολικής άλεσης,
ωμά φρούτα, λαχανικά όπως κρεμμύδια, κόκκινες πιπεριές, λάχανο, κουνουπίδι,
μπρόκολο και φασόλια, τεχνητές γλυκαντικές ύλες, κόκκινο κρασί, ανθρακούχα
αναψυκτικά, καφές και προϊόντα με καφεΐνη, μπαχαρικά όπως τσίλι, μπούκοβο,
καυτερές πιπεριές, καρυκεύματα, ξηροί καρποί και σοκολάτα», τονίζει ο ειδικός.
Δυσανεξία στη λακτόζη
Τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με δυσανεξία στη λακτόζη
(σάκχαρο που περιέχουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα), και ο οργανισμός τους
αδυνατεί να την μεταβολίσει (διασπάσει), θα πρέπει να αποφεύγουν γάλα, κρέμα
γάλακτος, λιπαρά τυριά, παγωτά, καθώς και τα προϊόντα που έχουν τέτοιο
περιεχόμενο.
Δυσανεξία στη γλουτένη
Όσοι έχουν διαγνωστεί με δυσανεξία στη γλουτένη
(κοιλιοκάκη) πρέπει να αποφεύγουν το ψωμί από σιτάρι, σίκαλη, βρώμη, κριθάρι,
καθώς και τα προϊόντα που περιέχουν τα συγκεκριμένα δημητριακά, μπισκότα,
ζυμαρικά, σιμιγδάλι, σάλτσες, κονσέρβες, πλιγούρι, μπίρα, κουσκούς, κύβους,
αλλαντικά, μαγιονέζα, ή να προτιμούν τα αντίστοιχα προϊόντα με την
χαρακτηριστική επισήμανση «χωρίς γλουτένη».
«Στις περιπτώσεις που το φούσκωμα/πρήξιμο συνδέεται με
κάποια άλλη από τις πολλές καταστάσεις στις οποίες αυτό μπορεί να αποτελεί
σύμπτωμα, οι πιθανές αλλαγές δεν αφορούν μόνο τη διατροφή και προτείνονται στο
πλαίσιο της γενικότερης θεραπευτικής αντιμετώπισης», σημειώνει ο ιατρός.
5 τροφές & 5 «μυστικά» που μειώνουν το
φούσκωμα/πρήξιμο
«Όπως υπάρχουν τροφές οι οποίες αποδεδειγμένα
προκαλούν φούσκωμα/πρήξιμο σε όποιο άτομο τις καταναλώσει (π.χ. τα λαχανικά που
περιέχουν ραφινόζη, όπως τα λαχανάκια Βρυξελών) υπάρχουν και κάποιες τροφές που
αν τις εντάξουμε στη διατροφή μας, μπορεί να βοηθήσουν να μειωθεί το
φούσκωμα/πρήξιμο και η συγκέντρωση αερίων στο στομάχι και το έντερο. Αυτές
είναι: 1) το αβοκάντο, 2) ο ανανάς, 3) τα σπαράγγια, 4) ο μάραθος, 5) το
τζίντζερ (πιπερόριζα).
Τέλος, πολύτιμη επιπλέον βοήθεια για την αποφυγή του
φουσκώματος/πρηξίματος προσφέρουν:
- Το πολύ καλό μάσημα της
τροφής μας (αν είναι δυνατόν θα πρέπει να «φεύγει» προς τον οισοφάγο σε
μορφή «βρεφικής κρέμας»)
- Ο αργός ρυθμός λήψης του
φαγητού (μικρές μπουκιές με μεγάλα διαστήματα ανάμεσά τους)
- Η αποφυγή ανθρακούχων ποτών
(με ή χωρίς φαγητό)
- Η αποφυγή του μασήματος
τσίχλας (γιατί κατεβαίνει αέρας στο στομάχι)
- Η αποφυγή ή ο έλεγχος του
εκνευρισμού και του άγχους που προκαλεί σε όλες και όλους μας η καθημερινότητα.
Επίσης, καλό είναι να
αποφεύγονται η καθιστική ζωή, η κακή στάση του σώματος, το fast food, οι
μεγάλες μερίδες φαγητού και η υπερβολική κατανάλωση νερού κατά τη διάρκεια του
φαγητού», καταλήγει ο κ. Δελής.
