Ρινικοί πολύποδες: Ποιος ο ρόλος των ωμέγα-3;

Ευεργετική επίδραση στην καθυστέρηση της υποτροπής της ρινικής πολυποδίασης φαίνεται να έχουν τα ωμέγα-3, σύμφωνα με τα ευρήματα μιας πρόσφατης μελέτης. Η γνώση είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί με τη χορήγησή τους μπορεί να ελαχιστοποιηθεί η ανάγκη για συστηματική αγωγή με στεροειδή και συνεπώς οι γνωστές παρενέργειές τους. Οι ερευνητές που ανακάλυψαν την ύπαρξη της σχέσης ισχυρίζονται ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων ωμέγα-3 θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τον σχεδιασμό της συντηρητικής αγωγής για τη θεραπεία των ασθενών με ρινική πολυποδίαση και χρόνια ρινοκολπίτιδα.

«Η ρινική πολυποδίαση είναι μια συχνή ασθένεια της μύτης και των παραρρίνιων  κόλπων, που επηρεάζει έως το 4% του πληθυσμού. Είναι μια μορφή χρόνιας φλεγμονώδους νόσου, με πολλές πιθανές υποκείμενες αιτίες, όπως αλλεργία, άσθμα, λοίμωξη, κυστική ίνωση και ευαισθησία στην ασπιρίνη. Στους παράγοντες κινδύνου έχει προστεθεί τελευταία και η ανεπάρκεια της βιταμίνης D. Επιβαρυντικό είναι και το οικογενειακό ιστορικό. Υπάρχουν δε κάποιες ενδείξεις ότι ορισμένες γενετικές μεταλλάξεις που σχετίζονται με τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος αυξάνουν τις πιθανότητες ανάπτυξης ρινικών πολυπόδων», μας εξηγεί ο πλαστικός χειρουργός προσώπου - ΩΡΛ Δρ. Γεώργιος Μοιρέας.

Ουσιαστικά, οι ρινικοί πολύποδες είναι μαλακοί, ανώδυνοι, καλοήθεις όγκοι που εξορμώνται από τον βλεννογόνο της ρινικής κοιλότητας και των παραρρίνιων κόλπων. Σε αντίθεση με τους μεγάλους πολύποδες ή τις ομάδες πολυπόδων, οι μικροί μπορεί να μην προκαλούν συμπτώματα. 

Οι κύριες εκδηλώσεις της πάθησης, όταν υπάρχουν, περιλαμβάνουν τη ρινική απόφραξη, τη ρινική συμφόρηση και οπισθορρινική έκκριση, τις διαταραχές όσφρησης, την κεφαλαλγία και τον πόνο στο πρόσωπο και στα δόντια της άνω γνάθου, το ροχαλητό και συχνά τη ρινορραγία.

Αν και μπορούν να εμφανιστούν στον καθένα, οι ρινικοί πολύποδες είναι συνηθέστεροι στους ενήλικες. Για τη θεραπεία τους υπάρχουν διαφορετικές επιλογές,  συμπεριλαμβανομένης της ιατρικής θεραπείας, της χειρουργικής θεραπείας ή συνδυασμού και των δύο. Τα από του στόματος και τα τοπικά χορηγούμενα κορτικοστεροειδή δίνουν θετικά αποτελέσματα ως αρχική θεραπεία για τη συρρίκνωση των ρινικών πολυπόδων ή ως μετεγχειρητική προφύλαξη για την πρόληψη της υποτροπής. Η ενδοσκοπική χειρουργική επέμβαση ρινικών κόλπων με τη σημαντική πρόοδό της σε τεχνικές και εξοπλισμό συστήνεται και είναι αποδοτική σε περιπτώσεις που η συντηρητική θεραπεία δεν αποδίδει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η υποτροπή της πολυποδίασης είναι συχνή, καθώς το ποσοστό επανεμφάνισης ανέρχεται στο 10% των ασθενών.

Λόγω των γνωστών παρενεργειών που προκαλούν τα στεροειδή στον οργανισμό οι επιστήμονες αναζητούν και άλλους αντιφλεγμονώδεις παράγοντες, κατά προτίμηση φυσικούς όπως τα Ω3.

Τα τελευταία χρόνια πολλές έρευνες εξετάζουν τον ρόλο και τα πιθανά οφέλη τους στην υγεία. Έχει γίνει γνωστό ότι είναι συστατικά των φωσφολιπιδίων της κυτταρικής μεμβράνης με το δοκοσαεξανοϊκό  οξύ (docosahexaenoic acid - DHA), ένα μέλος αυτής της οικογένειας, να είναι ιδιαίτερα υψηλό στον αμφιβληστροειδή, τον εγκέφαλο και το σπέρμα. Επιπλέον, τα ωμέγα-3 και τα ωμέγα -6 χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό για να σχηματίσουν εικοσανοειδή που είναι σημαντικά μόρια με ευρύ πεδίο λειτουργιών στο καρδιαγγειακό, αναπνευστικό, ανοσοποιητικό και ενδοκρινικό σύστημα του σώματος.

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν καλά τεκμηριωμένες αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και συνεπώς θεραπευτικό δυναμικό σε χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες. Ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία υποστηρίζουν τον θεραπευτικό ρόλο τους ως συμπλήρωμα διατροφής σε ορισμένες ασθένειες όπως το άσθμα.

Προκειμένου να αξιολογήσουν τον ρόλο των ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων στη θεραπεία της ρινικής πολυποδίασης, ερευνητές διεξήγαγαν μια κλινική μελέτη που περιλάμβανε 164 ασθενείς με ρινική πολυποδίαση σταδίου ΙΙ οι οποίοι έλαβαν ένα σχήμα θεραπείας με στεροειδή μέχρι την υποχώρηση της πολυποδίασης. Κατόπιν οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ισάριθμες ομάδες, με την πρώτη ομάδα να λαμβάνει ωμέγα-3 λιπαρά οξέα σε δόση 3g ημερησίως μαζί με ρινικό ψεκασμό βουδεσονίδης και τη δεύτερη ομάδα να λαμβάνει μόνο ρινικό ψεκασμό βουδεσονίδης. Οι δύο ομάδες συγκρίθηκαν προκειμένου να διαπιστωθεί η επίπτωση και ο βαθμός υποτροπής της πολυποδιάσεως καθώς και η διάρκεια από την έναρξη της θεραπείας συντήρησης μέχρι την έναρξη της υποτροπής.

Τα ευρήματα της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στο American Journal of Rhinology and Allergy, έδειξαν ότι τα ωμέγα-3 δεν μπορούν να αποτρέψουν την επανεμφάνιση της ίδιας της ρινικής πολυποδίασης ή την βαρύτητά της, αλλά η πρόσληψη ωμέγα-3 έχει πολύ σημαντική επίδραση στην καθυστέρηση της εμφάνισης υποτροπής της πολυποδίασης.

«Εάν τα ευρήματα της μελέτης επαληθευτούν και από ευρύτερες κλινικές ομάδες, οι ασθενείς με πολύποδες στη μύτη που λαμβάνουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα θα έχουν τη δυνατότητα να παραμένουν ασυμπτωματικοί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αυτό είναι πολύ σπουδαίο, διότι οι ρινικοί πολύποδες αυξάνουν την ευαισθησία στις λοιμώξεις των κόλπων. Μάλιστα, οι χρόνιες ρινοκολπίτιδες επιδεινώνουν το άσθμα. Επίσης, οι ασθενείς χωρίς πολύποδες αναπνέουν καλύτερα, ροχαλίζουν λιγότερο, έχουν λιγότερες άπνοιες στον ύπνο τους, οπότε και μικρότερο καρδιακό κίνδυνο.

Ακόμη και αν ο ασθενής έχει υποβληθεί σε επέμβαση αφαίρεσης των ρινικών πολυπόδων, η καθυστέρηση της εμφάνισής τους μετεγχειρητικά είναι πολύ σημαντική αφού του προσφέρει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ποιοτικού ύπνου, καλύτερης αναπνοής και επομένως ποιότητας ζωής. Ακόμη  και αν τα ανατομικά προβλήματα που δυσχεραίνουν την αναπνοή έχουν διορθωθεί με ευθειασμό του ρινικού διαφράγματος ή λειτουργική ρινοπλαστική, η καθυστέρηση αναπνευστικού κωλύματος λόγω της παρουσίας πολυπόδων – είναι πολύ σημαντική – ειδικά στις περιπτώσεις που η φαρμακευτική αγωγή δεν μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά», καταλήγει ο Δρ. Γεώργιος Μοιρέας.