Παχύ έντερο: Πού οφείλεται η αυξημένη ποσότητα βλέννας;

Άλλοτε ασήμαντες  και άλλοτε πολύ σοβαρές παθήσεις ευθύνονται για την αύξηση της βλέννας στα κόπρανα. Παρότι η παρουσία της είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του σώματος, οι εμφανείς αλλαγές στην ποσότητα, πυκνότητα και στο χρώμα αποτελούν προειδοποιητικές ενδείξεις που χρήζουν προσοχής και ενδεχομένως ιατρικής διερεύνησης.

«Υπάρχουν πολλοί ιστοί στο σώμα μας που παράγουν βλέννα, προκειμένου να καλύψουν και να προστατεύσουν ευαίσθητες επιφάνειες. Ωστόσο, δεν είναι πάντοτε εμφανής η παρουσία της, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη μύτη ή το στόμα. Η βλέννα που βρίσκεται στο παχύ έντερο είναι μια διαυγή κολλώδη ουσία που περιέχει νερό και γλυκοπρωτεΐνες και αποτελεί την άμυνά του οργάνου. Επίσης, βοηθά στη διέλευση των κοπράνων. Η παρουσία της στα κόπρανα είναι σε πολύ μικρές ποσότητες που φυσιολογικά δεν εντοπίζονται με γυμνό μάτι», μας εξηγεί ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος - Διευθυντής της χειρουργικής κλινικής του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών - Ιατρικού Περιστερίου και Πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής (www.axiarchos.gr). 
«Ωστόσο, ορισμένες ασθένειες, η κακή διατροφή και περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι πιθανό να αυξήσουν την ποσότητα και την πυκνότητα της βλέννας. Η υπερβολική έκκρισή της μπορεί να είναι ένδειξη βακτηριακής λοίμωξης, πρωκτικών ραγάδων, απόφραξης του εντέρου, ασθένειας του Crohn, τροφικής δηλητηρίασης ή αλλεργίας», προσθέτει.

Ειδικότερα, τις περισσότερες φορές η αλλαγή στην ποσότητα της βλέννας του εντέρου που παρατηρείται στα κόπρανα οφείλεται σε βακτηριακές λοιμώξεις που προκαλούνται από τα βακτήρια Campylobacter, Salmonella, Shigella και Yersinia, τα οποία γίνονται συχνά αιτία τροφικής δηλητηρίασης. Ο ασθενής βιώνει διάρροια, κράμπες, ναυτία, πυρετό ή/και τάση προς έμετο. Η βαρύτητα και η διάρκεια των συμπτωμάτων αποτελεί το κριτήριο για αναζήτηση ιατρικής συμβουλής, αφού στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο οργανισμός ανταποκρίνεται θετικά χωρίς περαιτέρω παρεμβάσεις.

Η διατάραξη των ισορροπιών στο βλεννογόνο του εντέρου μπορεί να είναι αποτέλεσμα κακής διατροφής. Οι αλλεργίες σε διάφορα τρόφιμα, όπως σε ξηρούς καρπούς, στη λακτόζη ή στη γλουτένη, μπορούν να προκαλέσουν αύξηση της βλέννας στα κόπρανα, η οποία συνοδεύεται κυρίως από διάρροια ή δυσκοιλιότητα, τυμπανισμό ή ακόμα και δερματικές εκδηλώσεις (εξανθήματα). Ο εντοπισμός του αλλεργιογόνου που γίνεται αιτία για έντονα συμπτώματα ή του συστατικού που προκαλεί δυσανεξία γίνεται εύκολα με τη διενέργεια ορισμένων ανώδυνων εξετάσεων. Η απομάκρυνσή του επαναφέρει τη φυσιολογική λειτουργία του βλεννογόνου.

Σε άλλες περιπτώσεις η έντονη παρουσία βλέννας στα κόπρανα υποδεικνύει την παρουσία πρωκτικών ραγάδων και ελκών. Όπως μας εξηγεί ο Δρ. Ξιάρχος, η πρωκτική ραγάδα είναι ένα σκίσιμο στον βλεννογόνο του κατώτερου τμήματος της γαστρεντερικής οδού. Προκαλείται από επίμονη διάρροια ή σκληρά κόπρανα και άλλες σοβαρότερες παθήσεις των εντέρων.

Χωρίς να είναι σοβαρή ως πάθηση, η πρωκτική ραγάδα γίνεται αιτία για οδυνηρές κενώσεις και για τη θεραπεία της αρκεί συνήθως η συντηρητική θεραπεία ακόμα και με μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Όταν αυτά τα μέτρα δεν επαρκούν και η παρουσία της εξακολουθεί να υφίσταται για 3-4 εβδομάδες, τότε συστήνεται η χειρουργική αντιμετώπισή της. «Οι νέες χειρουργικές μέθοδοι και η χρήση Laser ή R-F από εξειδικευμένο χειρουργό επιτρέπει την αναίμακτη αντιμετώπιση της ραγάδας σε μόλις 20 λεπτά. Σ’ αυτόν τον ελάχιστο χρόνο, ο ασθενής απαλλάσσεται από τον ισχυρό πόνο που συνοδεύει την κένωση (ο οποίος μπορεί να διαρκέσει έως 6 ώρες), καθώς και από την αιμορραγία και επιστρέφει την ίδια ημέρα στο σπίτι του».

Η αποβολή βλέννας στα κόπρανα μπορεί να έχει την αιτία της στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. «Συνήθως συνυπάρχει κοιλιακή διάταση, επιτακτική ανάγκη για κένωση και πόνος. Είναι μια πάθηση με ψυχοκοινωνικές αιτίες, καθώς δεν υπάρχει καμία οργανική βλάβη στο γαστρεντερικό σύστημα, που αντιμετωπίζεται με σωστή διατροφή, φάρμακα και αλλαγή στον τρόπο ζωής», διευκρινίζει ο Δρ. Ξιάρχος.

Αυξημένη ποσότητα βλέννας, παρατηρείται και στην αιμορροϊδοπάθεια 3ου και 4ου βαθμού. Μάλιστα είναι η συχνότερη αιτία αυξημένης παραγωγής βλέννας, που γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή. Συνήθως συνυπάρχει πόνος στην περιοχή του πρωκτικού δακτυλίου, αιμορραγία, τοπικός ερεθισμός ή/και διόγκωση, καθώς και αίσθημα ατελούς αφόδευσης. Για τους ασθενείς αυτούς, η θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας είναι χειρουργική. Ωστόσο, εάν τα συμπτώματα είναι έντονα και δεν υποχωρούν με τη συντηρητική θεραπεία, η οποία περικλείει φάρμακα και αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής, τότε ανεξαρτήτως βαθμού ο ασθενής υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση για να απαλλαγεί οριστικά και ανώδυνα, εντός 15 λεπτών, από τα ενοχλητικά συμπτώματα.

Η ελκώδης κολίτιδα, μια μορφή φλεγμονώδους νόσου του εντέρου μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή της βλεννώδους μεμβράνης του παχέος εντέρου και σε ανάπτυξη έλκους. Είναι πιθανό αυτά τα έλκη να προκαλέσουν αιμορραγία ή/και αποβολή πύου και βλέννας. Σοβαρότερη πάθηση είναι η νόσος του Crohn που όμως είναι λιγότερο πιθανό να παράγει αυξημένες ποσότητες βλέννας στα κόπρανα. «Ένα ποσοστό αρρώστων αντιμετωπίζει τα πολύ επώδυνα συμπτώματα φαρμακευτικά και με αλλαγές στη διατροφή και στις συνήθειές τους. Επειδή όμως η νόσος δεν θεραπεύεται ποτέ, πολλοί υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση κάποια στιγμή στη ζωή τους για να διορθωθούν πιθανές επιπλοκές της. Υπάρχουν διάφορες επεμβάσεις που πραγματοποιούνται με αυτόν τον σκοπό, όπως η πλαστική στενωμάτων, η κολεκτομή και η πρωκτοκολεκτομή».

Οι ασθενείς με απόφραξη του εντέρου, η οποία προκαλείται είτε από ενσφηνωμένα κόπρανα λόγω δυσκοιλιότητας, είτε από την ύπαρξη κήλης ή όγκου, είτε από διέλευση κάποιου αντικειμένου από την πεπτική οδό, μπορεί επίσης να παρατηρήσουν αυξημένη βλέννα κατά την κένωσή τους. Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν τις συμφύσεις του εντέρου μετά από χειρουργική επέμβαση, τη συστροφή των εντέρων, την εκκολπωματίτιδα και τον καρκίνο.

Υπερπαραγωγή βλέννας μπορεί να παρατηρηθεί σε ασθενείς με γαστρεντερική βλεννογονίτιδα. Πρόκειται για μια επώδυνη φλεγμονή και εξέλκωση των βλεννογόνων μεμβρανών του γαστρεντερικού, που προκαλείται από χημειοθεραπείες και ακτινοθεραπείες, η οποία όταν επηρεάζει την επένδυση του πρωκτού ονομάζεται πρωκτίτιδα.

«Εκτός από την ασυνήθιστη παρουσία βλέννας στα κόπρανα, που εμμένει για περισσότερο από μερικές ημέρες, άλλα συμπτώματα που πρέπει να θορυβήσουν τον ασθενή για να αναζητήσει ιατρική βοήθεια είναι η παρουσία αίματος ή πύου στα κόπρανα, πόνου, κραμπών, καθώς και οι αλλαγές στη συχνότητα αφόδευσης, τη συνοχή και το χρώμα των κοπράνων. Καλό είναι όταν ο ασθενής αντιληφθεί την ύπαρξη της βλέννας να αυξήσει την πρόσληψη νερού, διότι μπορεί να είναι αποτέλεσμα απλώς αφυδάτωσης και δυσκοιλιότητας», καταλήγει ο Δρ. Ξιάρχος.