Μοιραία μια νέα καθυστέρηση στην υπογραφή συμβάσεων των κοιτασμάτων

Αγώνα δρόμου διεξάγει το τελευταίο διάστημα το ΥΠΕΚΑ προκειμένου να αποτρέψει περαιτέρω καθυστέρηση στην υπογραφή συμβάσεων των κοιτασμάτων σε Ιωάννινα, Πατραϊκό Κόλπο και Κατάκολο, η οποία μπορεί να αποδειχθεί μοιραία για τον αναμενόμενο μεγάλο αδειοδοτικό διαγωνισμό για το Ιόνιο και τη Ν. Κρήτη που έχει προγραμματιστεί για τον Ιούνιο.

Οι διαγωνισμοί open door για το χερσαίο τμήμα των Ιωαννίνων και τα υποθαλάσσια σε Πατραϊκό Κόλπο και Κατάκολο, σύμφωνα με την εφημερίδα "Καθημερινή" έχουν ανοίξει εδώ και 27 μήνες με αρχική πρόβλεψη από το ΥΠΕΚΑ να έχουν ολοκληρωθεί (υπογραφή συμβάσεων και κύρωση από τη Βουλή) το φθινόπωρο του 2013. Μέχρι σήμερα, όμως, οι συμβάσεις δεν έχουν υπογραφεί, κάτι που σύμφωνα με τη νέα ημερομηνία που έχει δώσει το ΥΠΕΚΑ στους αναδόχους επενδυτές θα γίνει στις 15 Απριλίου.

Οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση, ωστόσο, μπορεί να συμπαρασύρει το mega project του Ιονίου και της Κρήτης, που απευθύνεται στις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου. 

Αυτό το «Greece mega project» θα πρέπει να το τρέξει η ΕΔΕΥ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων), η στελέχωση της οποίας όμως εκκρεμεί. Ο λόγος που το ΥΠΕΚΑ δεν προχωράει στη στελέχωσή του συνδέεται με την ολοκλήρωση των διαγωνισμών open door. Αυτούς, ελλείψει του ΕΔΥΕ, ανέλαβε μια 17μελής επιτροπή που συνέστησε το ΥΠΕΚΑ, με επικεφαλής την καθηγήτρια του ΕΜΠ, Σοφία Σταματάκη, η οποία εκ των υστέρων ορίστηκε και πρόεδρος της ΕΔΥΕ. 

Όλες τις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις στις συμβάσεις με τους επενδυτές τις έχει κάνει η 17μελής Επιτροπή. 

Η πλήρης στελέχωση προ της υπογραφής των συμβάσεων θα δημιουργούσε θέμα επαναδιαπραγμάτευσης των συμβάσεων με τον νέο φορέα, κάτι που θα δημιουργούσε νέα καθυστέρηση. Έτσι η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ τον κρατάει ανενεργό και αναμένει να πέσουν οι υπογραφές στις συμβάσεις open door για να τοποθετήσει την επόμενη κιόλας μέρα τον αριθμό στελεχών που προβλέπει το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα για να λειτουργήσει ως Α.Ε. Η επιλογή αυτή λύνει ένα πρόβλημα για τις τρέχουσες παραχωρήσεις. Υπάρχει όμως ο κίνδυνος να δημιουργήσει ένα μεγαλύτερο για τον επόμενο και πιο κρίσιμο γύρο παραχωρήσεων. Αυτός συνδέεται με την πιθανότητα να μην προλάβει να ολοκληρωθεί η σύσταση της ΕΔΥΕ εάν η υπογραφή των συμβάσεων open door πάρει και νέα παράταση.

Η αγωνία για μια τέτοια έκβαση είναι έκδηλη στο ΥΠΕΚΑ, καθώς τα θέματα που απομένουν προς διευθέτηση, προκειμένου να πέσουν οι υπογραφές, άπτονται της αρμοδιότητας του υπουργείο Οικονομικών, το οποίο και τα διαχειρίζεται. Αρμόδιες πηγές τονίζουν ότι έχει ήδη διευθετηθεί το θέμα της φορολογικής σταθερότητας. 

Στις συμβάσεις θα συμπεριληφθεί όρος που θα προβλέπει φορολογικό συντελεστή «εφάπαξ και διά παντός» 25%, αντί του 20% που προβλέπει ο νόμος 4001/11 και τέλος 5% υπέρ των τοπικών κοινωνιών. 

Το υπουργείο Οικονομικών θα εισπράττει το σύνολο της φορολογίας και στη συνέχεια με ΚΥΑ θα αποδίδεται το 5% στους δικαιούχους τοπικούς φορείς.

Οριστικά επιλύθηκε, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, και το πρόβλημα που ανέκυψε εκ του νόμου περί σύστασης κοινοπραξιών (4072/12). Ενώ τα θέματα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων ρυθμίζονται με τον νόμο 2289/95, όπως αναθεωρήθηκε με τον νόμο 4001/2011 και λαμβάνει υπόψη του τη διεθνή πρακτική του κλάδου, προβλέποντας ότι στην περίπτωση των κοινοπραξιών η ευθύνη είναι αναλογική με το μερίδιο που η κάθε εταιρεία κατέχει σ’ αυτή, παρεμβάλλεται ο νόμος 4072/2012, περί σύστασης και λειτουργίας κοινοπραξιών, δημιουργώντας ένα τεράστιο αντικίνητρο για τις πολυεθνικές: αντιμετωπίζει τις κοινοπραξίες ως μια ενιαία νομική οντότητα και ορίζει ότι οι μετέχοντες σε αυτή ανεξαρτήτου μεριδίου έχουν «ευθύνη εις όλον». 

Το γεγονός ότι δεν αναγνωρίζει διακριτότητα, δεν επιτρέπει στις πολυεθνικές που συμμετέχουν σε αυτή, σε κατ’ ιδίαν εμπορικές συναλλαγές και κυρίως δεν επιτρέπει να μεταφέρουν πιθανά αποθέματα πετρελαίου στις μητρικές τους. 

Το πρόβλημα αναγνωρίστηκε από το ελληνικό Δημόσιο το οποίο και θα ενσωματώσει όρο στις συμβάσεις που θα προσπερνάει τα εμπόδια του 4072/2012.