Η καταπληκτική και συγκινητική ομιλία της κας Γραμμόζη-Σωπίκη Σοφίας στην εκδήλωση του Ολοκαυτώματος του Κεφαλόβρυσου την 10η Ιουλίου 2015

 (απόσπασμα)

«Ο μακελάρης υπολοχαγός Μίχαελ Παίσεγκερ», γράφει ο ιστορικός ερευνητής Αλέκος Ράπτης, «συμμετείχε σε όλες τις σφαγές του άμαχου πληθυσμού στα χωριά της Ηπείρου. Είναι η στρατιωτική ομάδα που δολοφόνησε αμάχους και κατάστρεψε ολοσχερώς τα χωριά Κεφαλόβρυσο, Καλόβρυση, Μάζι, Αετόπετρα, Αηδονοχώρι και Βασιλικό».

Σήμερα είμαστε όλοι εδώ, να αποτίσουμε φόρο τιμής, σ’ αυτούς

που έδωσαν τη ζωή τους για τη λευτεριά. Υποκλινόμαστε μπροστά

τους! Κι επειδή κάτι πεθαίνει μόνο όταν το ξεχνάς, υποσχόμαστε,

πως δεν θα επιτρέψουμε το ολοκαύτωμα της μνήμης. Η ιστορία

μας είναι ζωντανή, και είναι η ζωή μας. Το παρελθόν, φωτεινός

φάρος για το σήμερα και οδηγός για το αύριο.

Κυρίες και κύριοι, θα μου επιτρέψετε να πω, πως εκτός από τις

τραγικές μορφές που ήταν θύματα της Γερμανικής θηριωδίας

υπάρχουν και κάποια άλλα θύματα του ναζιστικού καθεστώτος. Είναι τα αμούστακα παιδιά που κάποιοι τους δηλητηρίασαν την ψυχή κι έφτασαν απ’ τον πολιτισμό στην απόλυτη βαρβαρότητα. Μεγάλο έγκλημα κι αυτό. Όμως ποιος και τι φταίει;

Πώς και γιατί κατέρρευσε ο πολιτισμός της Γερμανίας, ανοίγοντας τον δρόμο σε μια ανείπωτη βαρβαρότητα με χιλιάδες θύματα τόσο στον πόλεμο όσο και στις μαζικές εκτελέσεις;

Ένας από τους σημαντικότερους κοινωνιολόγους του 20ου αιώνα ο Ρόμπερτ Ελίας, πέθανε το 1990, γράφει στο βιβλίο του «Ναζισμός και Γερμανικός χαρακτήρας» ότι ο διακαής

πόθος για ένα ιδεώδες, ενιαίο, εκτεταμένο Ράιχ δεν έφυγε ποτέ από το μυαλό των Γερμανών. Αυτό το γεγονός εκμεταλλεύτηκε με τον χειρότερο τρόπο ο Χίτλερ.

Επισημαίνει επίσης πως η λεγόμενη ρεαλιστική πολιτική τους δεν ήταν καθόλου ρεαλιστική.

Τονίζει ο Ελίας:

«Ένα από τα θεμελιώδη παράδοξα της Γερμανικής παράδοσης πεποιθήσεων και συμπεριφορών, ήταν ότι, οι ίδιοι άνθρωποι που ακολουθούσαν έναν απόλυτο, ανυποχώρητο και συχνά παντελώς ανεδαφικό εθνικό ιδεαλισμό, κόμπαζαν την ίδια στιγμή γι’ αυτό που θεωρούσαν ‘’ρεαλισμό’’ τους».

Δηλαδή, η απόλυτη σύγχυση και παράνοια. Μια παράνοια συνοδευόμενη με την αλαζονεία της φυλετικής υπεροχής, που την πλήρωσαν με την ζωή τους εκατομμύρια αθώοι.

Μελετώντας και συνειδητοποιώντας το μέγεθος της απανθρωπιάς και της βαρβαρότητας, εκτός από τον αποτροπιασμό και τον θυμό που αισθάνεται κανείς, διερωτάται:

Τελικά πού είναι ο «ηθικός» κώδικας του πολέμου; Γιατί όσο κι αν αυτό ακούγεται οξύμωρο έχει και ο πόλεμος την… «ηθική» του.

Πόσο πορωμένος και ανασφαλής μπορεί να είναι κάποιος, όταν καίει αμάχους και δη ανάπηρους πολέμου;

Σε ποιο σημείο ηθικής κατάπτωσης έχει φτάσει ένας απλός φαντάρος. όταν βάζει ένα μωρό να αποτελεί στόχο στην σκοποβολή του;

«Ουδείς εκών κακός» λέει ο Σωκράτης στoν «Πρωταγόρα» του Πλάτωνα. Είναι λοιπόν όλα, θέμα παιδείας. Και η κάθε πολιτεία, κάθε φορά, ασκώντας συγκεκριμένη πολιτική (στην συγκεκριμένη περίπτωση φασιστική), βγάζει και τους πολίτες που θέλει.

Δυστυχώς και σήμερα παρακολουθούμε από τα σαλόνια των σπιτιών μας-αλήθεια, πόσο οικεία μάς έγινε η βία - ανάλογες αποτροπιαστικές και εγκληματικές δράσεις, που λαμβάνουν χώρα, εν ονόματι κάποιου εθνικιστικού ή θρησκευτικού δόγματος. Δεν είναι τυχαίες, ούτε ανεξάρτητες από την γενικότερη κατάσταση και το καθεστώς που επικρατεί στις χώρες αυτές.

Τα συμπεράσματα, δικά σας.

Κυρίες και κύριοι, πέρασαν 72 χρόνια από τις 10 Ιουλίου του 1943. Η μνήμη του ολοκαυτώματος του Κεφαλοβρύσου πονάει πολύ.

Είναι μια κραυγή διαμαρτυρίας εναντίον της βίας και του πολέμου και μια απάντηση σε ιμπεριαλιστικά σχέδια.

Δεν ξεχνάμε, γιατί δεν έχουμε δικαίωμα στη λήθη.

Όμως, δεν είναι μόνο ο στρατιωτικός φασισμός που μας υπονομεύει. Σήμερα υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για την ανθρωπότητα!

Ο κίνδυνος που ελλοχεύει:

Όταν ο οικονομικός πόλεμος σαρώνει και το παραμικρό ίχνος αξιοπρέπειας!

Όταν απειλείται η ειρήνη!

Όταν καταργούνται βάναυσα ανθρώπινα δικαιώματα!

Όταν πεθαίνουν παιδιά από πείνα!

Όταν η οικολογική καταστροφή δεν μας αφορά!

Όταν υπάρχει κρίση αξιών!.

Όταν η διαφθορά γίνεται τρόπος και στάση ζωής. Και κυρίως

Όταν αντικαθιστούμε το «εμείς» του Μακρυγιάννη, με το «εγώ», το κακόμοιρο «εγώ» μας!

Σήμερα στεκόμαστε με σεβασμό και δέος μπροστά στους ήρωες προγόνους μας. Ψιθυρίζουμε μαζί τους στίχους του Τάσου Λειβαδίτη:

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος

δεν θα πάψεις ποτέ να αγωνίζεσαι για την ειρήνη και το δίκαιο.

Αυτούς τους στίχους τους κάνουμε υπόσχεση και πράξη, που ίσως αποτελεί το καλύτερο μνημόσυνο για εκείνους που έπεσαν για την πατρίδα.

Πολλά έχουν ειπωθεί για τις πολεμικές αποζημιώσεις. Και βέβαια πρέπει να καταβληθούν. Όμως, καμιά αποζημίωση δεν θα φέρει πίσω τους ανθρώπους μας. Η ζωή είναι το πολυτιμότερο αγαθό, που δεν αγοράζεται, δεν πουλιέται και δεν απαλλοτριώνεται. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να στερήσει την ζωή του άλλου.

Δεν ξεχνάμε λοιπόν τι έγινε σ’ αυτόν τον ιερό τόπο πριν από 72 χρόνια! Αν το ξεχάσουμε επιτρέπουμε αθόρυβα την επανάληψή του.

Ας κοιτάξουμε τα παιδιά στα μάτια - γιατί αυτά είναι το μέλλον και η ελπίδα της πατρίδας μας - και κρατώντας τα με σεβασμό κι αγάπη απ’ το χέρι, εδώ, μπροστά στο μνημείο των ηρώων μας, των ηρώων του Κεφαλοβρύσου, ας ευχηθούμε όλοι μαζί, ποτέ να μην ξαναζήσει η ανθρωπότητα παρόμοια θηριωδία, με τα λόγια του μεγάλου Κωστή Παλαμά:

«Στον άνθρωπο, ιερός ας είναι ο άνθρωπος!

Η ζωή, και τραγική, και αγία, και μία!».

Αιωνία τους η μνήμη!