Ακμή στην προεφηβεία: Ποιος ο ρόλος του βάρους;

 

Τα παιδιά ηλικίας 7-12 ετών που έχουν υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος από το φυσιολογικό έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ακμή. Μεταξύ των δύο φύλων, τα κορίτσια παρουσιάζουν συχνότερα την πάθηση και είναι αυτά που αναζητούν συχνότερα θεραπεία, συγκριτικά με τα συνομήλικα τους αγόρια. Η έρευνα, που διαπίστωσε τα παραπάνω και δημοσιεύθηκε στο Pediatric Dermatology, έδειξε επίσης ότι και η σοβαρότητα της ακμής σχετίζεται με το βάρος του παιδιού.

«Αν υπάρχει κάτι που αναμένεται να συμβεί κατά την εφηβεία, είναι η ακμή. Αυτή η δερματοπάθεια σχεδόν χαρακτηρίζει τα παιδιά μεταξύ 12 και 18 ετών, αφού πάνω από το 85% των εφήβων θα πρέπει αντιμετωπίσουν τα μαύρα στίγματα ή λευκά σπυράκια και μερικές φορές τα επώδυνα βαθιά εξογκώματα που εμφανίζονται στο πρόσωπο, αλλά και το λαιμό, τους ώμους, το στήθος, την πλάτη και τους βραχίονες.

Ο λόγος εμφάνισης της είναι η υπερέκκριση σμήγματος από τους σμηγματογόνους αδένες, οι οποίοι  κατά την εφηβεία είναι υπερδραστήριοι, εξαιτίας της αύξησης των σεξουαλικών ορμονών και ειδικότερα των ανδρογόνων. Η περίσσεια σμήγματος εμποδίζει τη φυσιολογική απόπτωση των νεκρών δερματικών κυττάρων, που έχουν ως συνέπεια τη φραγή των πόρων και των τριχοθυλακίων.

Αποτέλεσμα είναι η υπερανάπτυξη συγκεκριμένων βακτηρίων, η δημιουργία φλεγμονής και ακνεϊκών βλαβών στο δέρμα», μας εξηγεί ο Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.

«Παρότι είναι συχνότερη η εμφάνιση της πάθησης στην εφηβεία, ορισμένα παιδιά παρουσιάζουν συμπτώματα και κατά την προεφηβεία. Δυστυχώς, δεν έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές μελέτες για το θέμα και δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τη συχνότητά της σε παιδιά ηλικίας 7 έως 12 ετών. Πιστεύεται ότι αυτό συμβαίνει λόγω της έναρξης της εφηβείας νωρίτερα απ’ ότι συνέβαινε στο παρελθόν.

Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στις χώρες του δυτικού πολιτισμού αύξηση του αριθμού των προεφήβων και εφήβων που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας, η οποία κατέχει το ρεκόρ στην Ευρώπη. Οι μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί δείχνουν ότι αυτή η αύξηση του βάρους σχετίζεται με την έναρξη της ακμής, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους ενήλικες», προσθέτει.

Σε μία από αυτές, που πραγματοποιήθηκε από αμερικανούς επιστήμονες για τον προσδιορισμό της συχνότητας εμφάνισης ακμής σε προεφήβους και της συσχέτισής της με τον Δείκτη Μάζας Σώματος, χρησιμοποίησαν δεδομένα από το Rochester Epidemiology. Εντοπίστηκαν παιδιά ηλικίας 7 έως 12 ετών με αρχική διάγνωση ακμής κατά την περίοδο 2010-2018. Επιβεβαίωσαν 643 περιπτώσεις ακμής και ανά περιστατικό επέλεξαν τυχαία δύο άτομα ελέγχου παρόμοιας ηλικίας και φύλου χωρίς ακμή. Κατέγραψαν δε τον Δείκτη Μάζας Σώματός τους.

Οι επιστήμονες βρήκαν ότι το ποσοστό επίπτωσης της ακμής ήταν σημαντικά υψηλότερο στα κορίτσια από ό,τι στα αγόρια και αυξανόταν σημαντικά με την ηλικία. Ήταν επίσης πολύ πιο πιθανό οι μικροί ασθενείς να έχουν παραπανήσιο βάρος. 

Ενώ η σοβαρότητα της ακμής δεν αξιολογήθηκε στη μελέτη, οι χρησιμοποιούμενες θεραπείες της χρησίμευσαν ως έμμεσος δείκτης της σοβαρότητας της πάθησης. Διαπιστώθηκε ότι περίπου το 5% των λιποβαρών ή φυσιολογικών παιδιών έλαβαν συστηματικά φάρμακα για την ακμή, σε σύγκριση με το 8,1% των υπέρβαρων παιδιών και το 10,3% εκείνων που ήταν παχύσαρκα - δεδομένα που υποδηλώνουν ότι οι περισσότεροι προέφηβοι με ακμή είχαν ήπια έως μέτρια νόσο και ότι η πιο σοβαρή ακμή συνδέεται με την αύξηση του Δείκτη Μάζας Σώματος.

Η υψηλότερη συχνότητα διάγνωσης της ακμής στα παιδιά με πολύ αυξημένο βάρος σχετίζεται με τις αυξημένες επισκέψεις για νοσήματα που συνοδεύουν την παχυσαρκία, κατά τις οποίες διαγιγνώσκεται η ακμή. Tο 4,2% των 643 προεφήβων με ακμή είχαν διαγνωστεί με μια ενδοκρινική διαταραχή σχετική με την ακμή πριν ή κατά τη στιγμή της διάγνωσης της ακμής. Από τις 24 διαγνώσεις, οι 22 αφορούσαν κορίτσια, με μέση ηλικία διάγνωσης τα 7,3 έτη.

«Ο υψηλός Δείκτης Μάζας Σώματος αποτελεί ισχυρό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη και τη σοβαρότητα της ακμής στους ενήλικες, και απ’ ότι φάνηκε στη συγκεκριμένη μελέτη, η οποία είναι η πρώτη που πραγματοποιήθηκε για το θέμα, το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά που βρίσκονται σε προεφηβική ηλικία, καθώς τα υπέρβαρα και παχύσαρκα κορίτσια, τα οποία φτάνουν στην εφηβεία νωρίτερα από εκείνα με φυσιολογικό βάρος. Η δε αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία συχνά είναι συνέπεια της παχυσαρκίας, έχει ενοχοποιηθεί για πρόκληση ή επιδείνωση της ακμής.

 Κύριος στόχος, λοιπόν, είναι η μείωση του ΔΜΣ, η οποία θα απέτρεπε την εμφάνιση της πάθησης ή θα μείωνε τη σοβαρότητά της ώστε να μη απαιτηθούν θεραπείες ακμής. Ακόμα όμως και για τους ασθενείς που παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα, και δεν μπορούν να τις αποφύγουν υπάρχει πλήθος θεραπευτικών επιλογών. Αυτές περιλαμβάνουν τοπικά ή συστηματικά φάρμακα, αλλά και άλλες ιατρικές μεθόδους που εφαρμόζονται στο δερματολογικό ιατρείο, όπως η φωτοθεραπεία, μια ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος που μπορεί να επιλεγεί ως μονοθεραπεία ή να συνδυαστεί με άλλες θεραπείες, αναλόγως των αναγκών αλλά και των προτιμήσεων των ασθενών», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.