Πώς να αποφύγετε τα τσιμπήματα από τα κουνούπια

Τις ζεστές νύχτες του καλοκαιριού δεν υπάρχει τίποτα πιο χαλαρωτικό από λίγες ώρες στο μπαλκόνι, το πάρκο ή δίπλα στη θάλασσα, αρκεί να μην πετάνε πάνω και γύρω μας σμήνη από κουνούπια.

Η συνύπαρξή μας με τα κουνούπια δεν είναι μόνο ενοχλητική, αλλά μπορεί να αποδειχθεί και επικίνδυνη. 
Στη φύση υπάρχουν περισσότερα από 3.500 διαφορετικά είδη κουνουπιών, ορισμένα από τα οποία μεταδίδουν στους ανθρώπους ιούς, βακτήρια και παράσιτα που προκαλούν σοβαρά νοσήματα, από την ελονοσία έως τον ιό του Δυτικού Νείλου.

Ευτυχώς υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να προστατευθούμε από τις επιθέσεις των θηλυκών κουνουπιών, τα οποία μας εντοπίζουν από απόσταση δεκάδων μέτρων και σπεύδουν να μας τσιμπήσουν επειδή χρειάζονται το αίμα μας για να κάνουν γόνιμα αυγά. Ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική) δίνει μερικές χρήσιμες συμβουλές για να προστατεύσετε το δέρμα σας.

Να χρησιμοποιείτε το κατάλληλο εντομοαπωθητικό. Στο εκτεθειμένο δέρμα και πάνω από τα ρούχα πρέπει να εφαρμόζετε εγκεκριμένα εντομοαπωθητικά προϊόντα, που θα περιέχουν αποτελεσματικές δραστικές ουσίες. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, τέτοιες ουσίες είναι το  DEET, η πικαριδίνη (ικαριδίνη) και το IR 3535. Μπορείτε επίσης να  δοκιμάσετε την κιτριοδιόλη (citriodiol) ή έλαιο του δέντρου κορυμβία η κίτροσμος (Eucalyptus citriodora oil). Η δραστική ένωση του ελαίου αυτού λέγεται π-μενθανο-3,8-διόλη (PMD). Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2015 στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Insect Science έδειξε ότι η PMD είναι εξίσου αποτελεσματική με το DEET στην απώθηση των κουνουπιών, αν και η απωθητική δράση της είναι πιο σύντομη. Επομένως, φροντίστε να ακολουθείτε τις οδηγίες χρήσης που αναγράφουν τα εντομοαπωθητικά προϊόντα, ώστε να επαναλαμβάνετε την επάλειψη με την απαιτούμενη συχνότητα. Μην ξεχνάτε να αλείφετε με εντομοαπωθητικό χαμηλά τα πόδια σας (τα κουνούπια προσελκύονται από τη μυρωδιά των ποδιών), αλλά όχι τις παλάμες σας. Αν θέλετε να βάλετε εντομοαπωθητικό μαζί με αντηλιακό, αλείψτε πρώτα το δέρμα σας με το αντηλιακό και περιμένετε να απορροφηθεί. Μην παραλείψετε να κάνετε καθημερινά ντους πριν μπείτε για ύπνο, για να αφαιρείτε το εντομοαπωθητικό από πάνω σας.

Ανάψτε τον ανεμιστήρα. Τα κουνούπια χρησιμοποιούν ένα πολύπλοκο σύστημα για να εντοπίζουν τα θύματά τους. Το σύστημα αυτό βασίζεται στην όσφρηση (διαθέτουν εξαιρετικά ευαίσθητους οσφρητικούς υποδοχείς), στην όραση (την χρησιμοποιούν όταν πλησιάσουν αρκετά κοντά στο θύμα τους) και στους ανιχνευτές θερμότητας που διαθέτουν, σύμφωνα με έρευνα που είχε δημοσιευτεί το 2015 στο επιστημονικό περιοδικό Current Biology. Η όσφρησή τους είναι η πρώτη που ενεργοποιείται. Με τη βοήθειά της αντιλαμβάνονται διάφορες χημικές ουσίες που εκπέμπουμε με την αναπνοή (διοξείδιο του άνθρακα) και με την εφίδρωση. Έτσι μπορούν να μας αντιληφθούν από απόσταση τουλάχιστον 10-15 μέτρων (ακόμα και από τα 35-50 μέτρα, σύμφωνα με κάποιες μελέτες). Ο ανεμιστήρας εμποδίζει την υπερθέρμανση του σώματος και την εφίδρωση, ενώ διασκορπίζει το διοξείδιο του άνθρακα. Με αυτό τον τρόπο, μας προστατεύει αρκετά από τις επιθέσεις των κουνουπιών, όπως έχουν δείξει αρκετές μελέτες. Για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα, να συνδυάζετε την χρήση ανεμιστήρα με το κατάλληλο εντομοαπωθητικό στο δέρμα και στα ρούχα σας.

Ντυθείτε έξυπνα. Τα μακριά, ελαφριά και ανοιχτόχρωμα ρούχα παρέχουν την μεγαλύτερη προστασία από τα κουνούπια. Αντιθέτως, τα σανδάλια, τα σορτσάκια και τα αμάνικα μπλουζάκια δεν είναι οι καλύτερες επιλογές. Να θυμάστε ότι τα κουνούπια ξεχωρίζουν πιο εύκολα τις σκούρες σιλουέτες όπως φεγγίζουν στο πάτωμα ή στον ορίζοντα, απ' ό,τι τις ανοιχτόχρωμες.

Προσπαθήστε να μην κινείστε πολύ. Όσο περισσότερο κινείστε, τόσο περισσότερο θα ζεσταίνεστε, θα ιδρώνετε και θα λαχανιάζετε και τόσο πιο εμφανείς θα γίνεστε στα κουνούπια. Επιπλέον, θα μπορούν να σας μυρίσουν και πιο εύκολα, διότι ο ιδρώτας είναι ιδιαίτερα ελκυστικό στοιχείο για τα κουνούπια. Το ίδιο όμως ισχύει και για το γαλακτικό οξύ, το οποίο παράγεται κατά την άσκηση και βρίσκεται στο αίμα, στο δέρμα και στον ιδρώτα. Γι' αυτό τον λόγο οι ασκούμενοι και όσοι εκ φύσεως ιδρώνουν πολύ, είναι ιδιαιτέρως ελκυστικοί για τα κουνούπια.

Αποφύγετε το αλκοόλ. Η κατανάλωση αλκοόλ καθιστά τους ανθρώπους ελκυστικούς στα κουνούπια, σύμφωνα με μερικές μελέτες. Μία από αυτές έδειξε ότι ένα ποτήρι μπύρα (περιεκτικότητα 5,5% σε αλκοόλ) είναι αρκετό για να μετατραπεί κάποιος σε «μαγνήτη» για τα κουνούπια. Δεν είναι ακόμα γνωστό γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά ίσως παίζει ρόλο το γεγονός ότι το αλκοόλ διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνει την ροή αίματος στο δέρμα. Επειδή εξάλλου τα αναψυκτικά με ανθρακικό εκλύουν διοξείδιο του άνθρακα, ίσως πρέπει να προτιμάτε τις εκδοχές τους χωρίς ανθρακικό στους υπαίθριους χώρους.

Να κάνετε χλιαρά ντους. Τα χλιαρά ντους απαλλάσσουν το δέρμα από τον ιδρώτα και μειώνουν τη θερμοκρασία του σώματος, μειώνοντας τον κίνδυνο να σας τσιμπήσει κάποιο κουνούπι. Φροντίστε μόνο να μην χρησιμοποιείτε αφρόλουτρα και σαπούνια με αρώματα, διότι μελέτες έχουν δείξει πως τα κουνούπια προσελκύονται από πολλές αρωματικές ουσίες.

Χρησιμοποιήστε μια κουνουπιέρα. Αν το πρόγραμμά σας έχει ύπνο κάτω απ' τα άστρα, ίσως πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να καλύψετε τον χώρο γύρω σας με μια κουνουπιέρα. Βεβαιωθείτε μόνο ότι δεν θα εγκλωβιστεί κανένα κουνούπι μέσα της.