Παχυσαρκία και CΟVID-19: Επιμήκης γαστροπτύχωση ως εναλλακτικό χειρουργείο

 

Το 2020 θα μείνει στην ιστορία σαν το έτος της πανδημίας COVID-19, της ασθένειας που άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε και που αντιμετωπίζουμε τα πάντα στην ζωή και στην καθημερινότητα μας. Είναι η χρονιά που η ανθρωπότητα χωρίς διακρίσεις υποχρεώθηκε εκτός των άλλων να κλειστεί στο σπίτι και που κλήθηκε να διαχειριστεί μία νέα καθημερινότητα.

Η COVID-19 ως νόσος προκαλούμενη από ένα εντελώς νέο και άγνωστο ιό, επικέντρωσε την προσοχή της ιατρικής κοινότητας στην προσπάθεια να αντιμετωπίσει το κύμα των ασθενών με βαριά εικόνα από το αναπνευστικό και όχι μόνο.  Αρχικά παλέψαμε στο σκοτάδι, αλλά με το πέρασμα του χρόνου άρχισαν να ξεκαθαρίζουν τα χαρακτηριστικά της νόσου, ενώ φάνηκαν και οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο ένας ασθενής να νοσήσει βαρύτερα από κάποιον άλλον, αναφέρει η χειρουργός κα Ελένη Καραφώκα-Μαύρου, Διευθύντρια  Β' Κλινικής Ρομποτικής Χειρουργικής και Χειρουργικής Ογκολογίας Metropolitan General.

Πολύ νωρίς, η παχυσαρκία αλλά και ασθένειες που τη συνοδεύουν όπως η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης και οι παθήσεις της καρδιάς, αναγνωρίστηκαν ως σημαντικότατοι  παράγοντες κινδύνου οι οποίοι αυξάνουν την βαρύτητα της νόσου, μειώνοντας ταυτόχρονα τα ποσοστά θετικής έκβασης.  Το ίδιο παρατηρήθηκε και σε προηγούμενη πανδημία με τον ιό της γρίπης Η1Ν1 το 2009.

Η παχυσαρκία εξελίσσεται πλέον σε παγκόσμιο πρόβλημα εφόσον, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO) για το 2016 το 39% των ατόμων άνω των 18 ετών ήταν υπέρβαρα και το 13% παχύσαρκα. Αυτό οφείλεται στην αυξημένη πρόσληψη  υπερθερμιδικών τροφών με μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη και σε αυξημένη κατανάλωση θερμίδων μέσω ενός καθιστικού τρόπου ζωής και εργασίας. Τα δεδομένα επιδείνωσε δραματικά η πανδημία COVID-19 με τον κατ’ οίκον περιορισμό, την τηλεργασία και τηλεκπαίδευση. Η βαριατρική χειρουργική προτείνει μια γκάμα από βαριατρικές επεμβάσεις, κάθε μία εκ των οποίων  έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή της μίας έναντι της άλλης επέμβασης λαμβάνουν υπόψη τον κάθε ασθενή ξεχωριστά,  τα ποσοστά μετεγχειρητικών επιπλοκών,  το κόστος κάθε μίας από αυτές και φυσικά την προτίμηση του ασθενούς. Σημαντικό ρόλο έχει ο Δείκτης Μάζας Σώματος του ασθενούς (ΒΜΙ= βάρος kg/ ύψος cm2) ως δείκτης του επιπλέον βάρους από το οποίο πρέπει να απαλλαγεί ο ασθενής όπως και η προσωπικότητα του ασθενούς  και η ικανότητα του να πειθαρχεί σε αυστηρές διατροφικές οδηγίες και σε ριζικές αλλαγές του τρόπου ζωής του.

Η Επιμήκης Γαστροπτύχωση ή Gastric Plication είναι μία εναλλακτική χειρουργική πρόταση στην ομάδα των χειρουργείων περιοριστικού τύπου. Το στομάχι αναδιπλώνεται και ράβεται κατά μήκος του επιμήκους άξονα του με αποτέλεσμα να περιορίζεται σε ένα στενό σωλήνα χωρητικότητας 120 -150 ml. Η απώλεια βάρους προσεγγίζει  το 60%  του πλεονάζοντος βάρους στα πρώτα δύο χρόνια και  είναι αποτέλεσμα της μειωμένης λήψης τροφής λόγω γρήγορου κορεσμού. Η επιτυχία της επέμβασης απαιτεί τη συμμόρφωση και συνεργασία του ασθενούς.

Το χειρουργείο γίνεται Λαπαροσκοπικά ή Ρομποτικά. Οι ασθενείς μένουν στο νοσοκομείο για δύο μέρες και εξέρχονται με αυστηρές διατροφικές οδηγίες, τις οποίες χρειάζεται να ακολουθήσουν πιστά για δύο περίπου μήνες. Η διατροφή ξεκινά πριν την έξοδο από το νοσοκομείο με υγρές τροφές. Η σύσταση των τροφών αλλάζει ανά δεκαπενθήμερο μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα όπου ο ασθενής μπορεί να τρώει κανονικές τροφές αλλά, πάντα σε μικρή ποσότητα, εξηγεί η κα Καραφώκα.

Η επέμβαση απευθύνεται σε άτομα με BMI μεταξύ 35 και 40. Στα πλεονεκτήματα της είναι το γεγονός ότι δεν μένει ξένο σώμα στο ασθενή (π.χ. γαστρικός δακτύλιος), δεν αλλάζει η πορεία της τροφής όπως στο  γαστρικό bypass, δεν αφαιρείται τμήμα του στομάχου (π.χ. sleeve gastrectomy), είναι αναστρέψιμη υπό προϋποθέσεις και για όλους τους παραπάνω λόγους έχει λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές. Το μειονέκτημα της είναι ότι μιμείται αλλά συνήθως δεν φτάνει τα αποτελέσματα της επέμβασης Γαστρικό Μανίκι (Sleeve Gastrectomy) όσον αφορά την απώλεια πλεονάζοντος βάρους.

Το ρομποτικό σύστημα Da Vinci εδώ έχει  εξαιρετική εφαρμογή. Τα αρθρωτά εργαλεία και η ελεγχόμενη, τρισδιάστατη και μεγεθυσμένη εικόνα, επιτρέπει στον ρομποτικό χειρουργό να εκτελέσει δύσκολους χειρισμούς με ακρίβεια κλάσματος του χιλιοστού. Δεδομένου ότι η επιτυχία της επέμβασης εξαρτάται από την τοποθέτηση μεγάλου αριθμού ραμμάτων κατά μήκος του στομάχου, η χρήση του ρομποτικού συστήματος αποδεικνύεται πολύτιμη.