Ρινική συμφόρηση: Μπορεί να προκαλέσει υπέρταση;

Αύξηση της αρτηριακής πίεσης συνυπάρχει συχνά στους ανθρώπους που υποφέρουν από ρινική συμφόρηση, φαινόμενο που  μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην καρδιαγγειακή λειτουργία. 
Σε παγκόσμιο επίπεδο περίπου ένας στους τέσσερις ανθρώπους υποφέρει τόσο από ρινίτιδα όσο και από υψηλή αρτηριακή πίεση, και γι’ αυτό πραγματοποιούνται συνεχώς έρευνες, οι οποίες έχουν επιβεβαιώσει τον συσχετισμό των δύο παθήσεων. 

«Η ρινική συμφόρηση προκύπτει όταν ο ρινικός βλεννογόνος υπερπαράγει βλέννα, λόγω φλεγμονώδους αντίδρασης, η οποία μπορεί να είναι διάφανη και υδαρής ή πηκτή και κολλώδης. 
Τα αιμοφόρα αγγεία του ρινικού βλεννογόνου διαστέλλονται, με αποτέλεσμα να δημιουργείται οίδημα, άρα απόφραξη-μπούκωμα στη μύτη. Είναι ένα ενοχλητικό σύμπτωμα τόσο για τους ενήλικες όσο και για τα παιδιά και μπορεί να οφείλεται είτε στο κοινό κρυολόγημα, τη γρίπη ή άλλες ιογενείς λοιμώξεις, την αλλεργία ή την απότομη διαφορά θερμοκρασίας», μας εξηγεί ο πλαστικός χειρουργός προσώπου - ΩΡΛ Δρ. Γεώργιος Μοιρέας.

Η παραρρινοκολπίτιδα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα αυτού του ενοχλητικού συμπτώματος, αφού η συγκέντρωση βλέννας στους παραρρίνιους κόλπους λόγω φλεγμονής, είναι το βασικό χαρακτηριστικό της νόσου. Μπορεί επίσης να εκδηλωθεί εξαιτίας ενός παρεκκλίνοντος διαφράγματος ή της παρουσίας ρινικών πολυπόδων, οι οποίοι μπορούν να αποφράξουν τα στόμια των κόλπων, ή εξαιτίας δυσλειτουργίας των κροσσών στο βλεννογόνο των κόλπων, οι οποίοι βοηθούν την αποβολή της βλέννας.

Για τη διαχείριση της ρινικής συμφόρησης (του μπουκώματος δηλαδή της μύτης) οι ασθενείς ενθαρρύνονται να πίνουν πολλά υγρά ώστε να ρευστοποιηθεί η βλέννα και να βοηθηθεί η απελευθέρωση της ρινικής αναπνευστικής οδού. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται συχνά βλεννοκινητικά φάρμακα, τα οποία, όμως, δεν μειώνουν τη διάρκεια της ασθένειας, καθώς δεν καταπολεμούν την αιτία της αλλά το σύμπτωμα, προσφέροντας προσωρινή μόνο ανακούφιση.

«Τα αποσυμφορητικά μπορεί να περιέχουν ουσίες που  συστέλλουν τα μικρά αιμοφόρα αγγεία στη μύτη, αγγειοσυσπαστικά. Αν και αυτό διευκολύνει τη ρινική αναπνοή και μειώνει τη ρινική συμφόρηση, η επίδρασή τους δεν περιορίζεται στη μύτη. Η απορρόφηση της αγγειοσυσπαστικής ουσίας αφορά όλο το σώμα, οπότε η καρδιά πρέπει να εργαστεί περισσότερο για να αντλήσει αίμα, με συνέπεια να αυξάνεται η αρτηριακή πίεση.

Γι’ αυτό άτομα με υπέρταση είτε αντιμετωπίζονται φαρμακευτικά είτε όχι, πρέπει να γνωρίζουν ότι τα αποσυμφορητικά-αγγειοσυσπαστικά σπρέι μπορούν να ανεβάσουν την αρτηριακή πίεση και να είναι προσεκτικά με τη χρήση τους. Να ενημερώνουν το γιατρό τους ή να διαβάζουν τις οδηγίες των  μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων πριν από τη χρήση τους. Στους ασθενείς αυτούς είναι καλύτερο να συστήνονται φάρμακα που δεν περιέχουν ουσίες με αγγειοσυσπαστικές ιδιότητες. Αυτά βοηθούν μεν στη  ρινική συμφόρηση, αλλά είναι και ασφαλέστερα για την καρδιά», συμβουλεύει ο Δρ. Μοιρέας. 

«Εναλλακτικά ή παράλληλα με τη φαρμακευτική θεραπεία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί φυσιολογικός ορός  για ρινικές πλύσεις που  ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της ρινικής συμφόρησης. Επίσης ένα περιβάλλον με σωστά επίπεδα υγρασίας πάντα δρα βοηθητικά».

Εκτός από τα φάρμακα που μπορεί να γίνουν αιτία αύξησης της αρτηριακής πίεσης, η ρινική συμφόρηση είναι πιθανό να προκαλέσει έμμεσα υπέρταση. Για παράδειγμα, η δυσκολία αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση ή επιδείνωση της υπνικής άπνοιας, η οποία είναι λόγος εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης.

Στο παρελθόν έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές μελέτες για την επιβεβαίωση της σχέσης ρινικής συμφόρησης και υπέρτασης όπως και για την ανεύρεση των μηχανισμών, μέσω των οποίων αυξάνεται η αρτηριακή πίεση. Γάλλοι ερευνητές κατόπιν μελέτης διαπίστωσαν ότι οι άνδρες με ρινίτιδα  και συνυπάρχουσα αρτηριακή πίεση είναι σχεδόν τριπλάσιοι στον αριθμό από εκείνους χωρίς ρινίτιδα με αυξημένη συστολική αρτηριακή πίεση. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι η αιτία κρύβεται στα προβλήματα αναπνοής κατά τον ύπνο. Και προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι οι άνδρες με ρινίτιδα είναι πιο πιθανό να ροχαλίζουν ή να έχουν αποφρακτική άπνοια ύπνου. Στις γυναίκες η σχέση ρινίτιδας και αρτηριακής πίεσης είναι μικρή εξαιτίας της δράσης των ορμονών. Ακόμα και μετά την εμμηνόπαυση, η συστολική αρτηριακή πίεση αυξάνεται σταδιακά με αργούς ρυθμούς στις γυναίκες - συνήθως απαιτούνται 5-20 χρόνια για να φθάσει στο επίπεδο των μεσηλίκων ανδρών.

Σύμφωνα με τον Δρ. Μοιρέα, όπως οι μαλακοί ιστοί στον ανώτερο αεραγωγό (π.χ. μεγάλη γλώσσα, αμυγδαλές ή υπερώα) χαλαρώνουν και χάνουν τον μυϊκό τους τόνο στο βαθύ ύπνο,  μπλοκάρουν την αναπνοή όσο ο άνθρωπος κοιμάται, προκαλώντας την αποφρακτικού τύπου υπνική άπνοια, με συνέπεια να οδηγούν σε φαινόμενα υποξαιμίας στους ιστούς, χαμηλό κορεσμό (π.χ. πτώση του οξυγόνου στο αίμα) υπέρταση, που χαρακτηρίζονται ως “αντίσταση του ανώτερου αεραγωγού’’ και μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες για την υγεία και την ποιότητα του ύπνου στους ασθενείς που εμφανίζουν αυτά τα συμπτώματα.

 «Η χρόνια ρινίτιδα έχει σημαντικό κόστος νοσηρότητας και υγειονομικής περίθαλψης. Επιπλέον, μπορεί να επιφέρει κόπωση, αλλά και να επιδεινώσει το άσθμα και άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες. Είναι μια από τις αιτίες ρινικής συμφόρησης που μπορεί να βελτιωθεί με χειρουργική επέμβαση, οπότε ο ασθενής να αναπνέει ελεύθερα, χωρίς να έχει ανάγκη φαρμάκων και τον κίνδυνο υπέρτασης. Η διόρθωση της σκολίωσης του διαφράγματος σε συνδυασμό με λειτουργική ρινοπλαστική για τη διόρθωση ανωμαλιών της μύτης που συμβάλλουν στην κακή παροχέτευση ρινικών εκκρίσεων, με ταυτόχρονα ηλεκτρικό καυτηριασμό στις κάτω ρινικές κόγχες που είναι οιδηματώδεις και υπερτροφικές στη χρόνια ρινίτιδα, τον απαλλάσσει τόσο από τα λειτουργικά προβλήματα και τις επιπτώσεις τους, όσο και από τα αισθητικά προβλήματα που ενδεχομένως οφείλονται σε αυτήν», καταλήγει ο Δρ. Μοιρέας.