Σε
απόσπασμα από το βιβλίο Τραπεζούντα - Το διαμάντι της Ανατολής, του Ηπειρώτη
συγγραφέα Θεόδωρου Δεύτου (εκδ. Ωκεανός, Αθήνα 2015, σ. 243-244) εξετάστηκαν οι
μαθητές της Γ΄ τάξης του Ημερήσιου και της Δ΄ τάξης του Εσπερινού Γενικού
Λυκείου που έδιναν χθες Πανελλήνιες Εξετάσεις στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
θεωρητικής κατεύθυνσης.
Συγκεκριμένα
τους ζητήθηκε να βρουν δύο ομοιότητες και τρεις διαφορές ως προς το περιεχόμενο
με απόσπασμα από το πεζογράφημα του Γιώργου Ιωάννου «Μες στους προσφυγικούς
καταυλισμούς» (Για ένα φιλότιμο, εκδ. Κέδρος).
Από το βιβλίο του Θ. Δεύτου η
Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων επέλεξε το απόσπασμα που αναφέρεται σε πρόσφυγες οι
οποίοι φτάνουν μετά από απίστευτες κακουχίες στη Θεσσαλονίκη:
[...]
Το πρώτο φως της αυγής που μας ξύπνησε, μας δημιούργησε την πρώτη έκπληξη.
Μπροστά μας απλωνόταν ένας μεγάλος κόλπος, αλλά δεν γνωρίζαμε πού βρισκόμασταν,
αφού η απόσταση ήταν πολύ μεγάλη, ενώ ακόμη και τα σπίτια φαίνονταν σαν μικρές
κουκκίδες.
Όσο πλησιάζαμε, όλα γίνονταν ευκρινέστερα, αλλά και πάλι συμπέρασμα
δεν μπορούσαμε να βγάλουμε για το πού βρισκόμασταν.
Μέχρι
τη στιγμή που κάποιος απ' αυτούς που είχαν ανέβει ψηλά στο κατάρτι, φώναξε: «Ο
Λευκός Πύργος, αδέλφια! Είμαστε στη Θεσσαλονίκη!».
Ένα
πανηγύρι έγινε πάνω στο κατάστρωμα, όπου συγκεντρώθηκαν όλοι οι επιβάτες. Όλοι
ήθελαν να θαυμάσουν τη νύφη του Θερμαϊκού, που έστεκε εκεί αγέρωχη, ήρεμη,
αρχόντισσα, καθώς την έλουζε ο πρωινός ανοιξιάτικος ήλιος. Η Θεσσαλονίκη έστεκε
εκεί απέναντι, υπερήφανη για την ιστορία της, αλλά, το κυριότερο, με μια
ανοικτή αγκαλιά για όλους.
Γνώριζε
από προσφυγιά η ίδια, γνώριζε από τέτοιους πόνους, γνώριζε τι σήμαινε
ξεριζωμός! Ήταν έτοιμη να μας υποδεχθεί, όπως είχε υποδεχθεί πριν από εμάς
χιλιάδες συμπατριώτες μας. Είχε παράδοση η πόλη σε τέτοιες καταστάσεις, είχε
βαθιά φιλική σχέση με την ανθρωπιά και την ευαισθησία· οι άνθρωποί της ήταν
ζεστοί, φιλικοί, φιλότιμοι, καταδεκτικοί, εργάτες του καθημερινού μόχθου οι
περισσότεροι.
Καταλάβαιναν
καλύτερα από τον καθένα τι σήμαινε προσφυγιά, τι σήμαινε να ξεριζωθείς από τον
τόπο σου, από το σπίτι σου, από τις δουλειές σου!
Το
καταλάβαιναν, γι' αυτό και στήριζαν όπως μπορούσαν τους ανθρώπους που έρχονταν
από τόσο μακριά, με τόσες ελλείψεις και, κυρίως, με ένα πολύ μεγάλο ψυχολογικό
πρόβλημα. Γιατί, για τον κάθε πρόσφυγα, το πρόβλημα δεν ήταν μόνο ότι
ξεριζώθηκε από τον τόπο του, ότι άφησε πίσω περιουσίες, νεκρούς, δουλειές.
Το
βασικό μας πρόβλημα, Μαξίμ, ήταν η ανασφάλεια και η ψυχολογική πίεση που αυτή
μας προκαλούσε. Δεν ξέραμε τι μας ξημέρωνε, δεν ξέραμε σε τι συνθήκες θα
ζούσαμε, δεν ξέραμε, το ελληνικό κράτος που πολεμούσε τόσα χρόνια, τι
δυνατότητες έχει να μας συμπαρασταθεί. Είχαμε όμως την ελπίδα! Όλες αυτές οι
σκέψεις ήρθαν σιγά-σιγά να φωλιάσουν στο μυαλό μου, καθώς ο πρώτος ενθουσιασμός
που αισθανθήκαμε όλοι, αντικρίζοντας τη Θεσσαλονίκη, είχε πλέον εξανεμιστεί. Το
πλοίο κάποια στιγμή σχεδόν μηδένισε ταχύτητα και ο γνωστός ήχος της άγκυρας
ακούστηκε ξανά: «Αγκυροδέσαμε Ελλάδα, αδέλφια!».
Βιογραφικό
του Θεόδωρου Δεύτου
Ο
Θεόδωρος Δεύτος γεννήθηκε το 1957 στο Μαυρόπουλο Πωγωνίου Ιωαννίνων.
Σπούδασε
Μαθηματικά στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε στην
δημόσια εκπαίδευση από το 1986-2015.
Εκλέγεται
δημοτικός σύμβουλος στον δήμο Ιλίου από το 2006. Έχει διατελέσει Πρόεδρος της
Ένωσης Ηπειρωτών Ιλίου( 2001-2011), Πρόεδρος του Αθλητικού Οργανισμού του δήμου
Ιλίου την περίοδο 2008-2010 & Πρόεδρος του Δημοτικού Κέντρου Πολιτισμού και
Άθλησης από το 2010-2014.
Πρωτοεμφανίστηκε
στα γράμματα το 2004.
Τίτλοι
βιβλίων που έχει συγγράψει:
(2015)
Τραπεζούντα, Το διαμάντι της Ανατολής, Ωκεανός
(2011) Μήπως αγάπησα λάθος πατρίδα;, Μπουκουμάνης
(2008) Σμύρνη, συγγνώμη, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2006) Μη ρωτάς γιατί, Δωδώνη
.jpg)
