Κορωνοϊός: Προσοχή στην ατοπική δερματίτιδα!

Στρες και κατάθλιψη, δύο πολύ πιθανές ψυχολογικές καταστάσεις στις ημέρες που διανύουμε λόγω του κορωνοϊού, έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην εμφάνιση και επιδείνωση των συμπτωμάτων της ατοπικής δερματίτιδας. Μελέτες έχουν αποδείξει τον έντονο συσχετισμό τους τόσο στο ίδιο το άτομο που τα βιώνει, όσο και στα παιδιά τους πολλά χρόνια αργότερα. Μια εξ αυτών, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν φέτος τον Ιανουάριο, έδειξε ότι η κατάθλιψη στις νέες μητέρες αποτελεί παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση της πάθησης στο παιδί τους όταν αυτό θα διανύει την παιδική ή ακόμα και την εφηβική του ηλικία.

«Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια χρόνια, φλεγμονώδης δερματική διαταραχή που τυπικά χαρακτηρίζεται από κνησμό, πόνο και διαταραχή του ύπνου. Έχει επίσης συνδεθεί στενά με μια σειρά διαταραχών της ψυχικής υγείας. Αφενός, συναισθηματικοί παράγοντες όπως η κατάθλιψη και το στρες μπορούν να επιδεινώσουν τις φλεγμονές της πάθησης και να επηρεάσουν την πορεία της. Αφετέρου, η κατάθλιψη, το άγχος και ο αυτοκτονικός ιδεασμός, είναι πιο συχνές και πιο σοβαρές μεταξύ των παιδιών και των ενηλίκων με ατοπική δερματίτιδα. Αιτία είναι οι λειτουργικοί περιορισμοί που προκαλεί η νόσος, η αποφυγή εργασιών και ο στιγματισμός, η αρνητική επίδραση στις κοινωνικές δραστηριότητες και στις σχέσεις», μας εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Δρ. Χρήστος Στάμου.

Οι επιπτώσεις του κορωνοϊού και η απομόνωση που βιώνει σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού στη χώρα μας και όχι μόνο, αποτελούν από μόνοι τους λόγους αύξησης του άγχους, του φόβου και της κατάθλιψης. 

Οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνιες ασθένειες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για να νοσήσουν από το νέο κορωνοϊό-2019 SARS-CoV-2 μπορεί να είναι πιο ευάλωτοι. Το ίδιο, όμως, ισχύει και για τους ανθρώπους που υπέφεραν από ψυχικές παθήσεις πριν το ξέσπασμα του ιού. Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για αύξηση των περιστατικών κατάθλιψης εδώ και μέρες. Προκειμένου, μάλιστα, να υποστηριχθούν ψυχολογικά όσοι το έχουν ανάγκη, προσφέρονται εξ αποστάσεως συνεδρίες, οι οποίες το τελευταίο χρονικό διάστημα παρουσιάζουν σημαντική αύξηση.

Όμως, σημειώνει ο Δρ. Στάμου, ο κάθε οργανισμός αντιδρά διαφορετικά σε αγχωτικές καταστάσεις. Έχει αποδειχθεί ότι το άγχος και η κατάθλιψη έχουν επιπτώσεις και στην υγεία του δέρματος. Μια μελέτη, με επικεφαλής τον Jonathan Silverberg, αναπληρωτή καθηγητή δερματολογίας στη Σχολή Ιατρικής και Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου George Washington, εξέτασε τη συσχέτιση της κατάθλιψης της μητέρας στην μετά τον τοκετό περίοδο και της κατάθλιψης του πατέρα με την ατοπική δερματίτιδα σε σχεδόν 5000 παιδιά και εφήβους που γεννήθηκαν σε 20 πόλεις των ΗΠΑ.

Διαπίστωσαν ότι η κατάθλιψη της μητέρας μετά τον τοκετό και πέραν αυτού συσχετίστηκε με υψηλότερες πιθανότητες εμφάνισης ατοπικής δερματίτιδας στην παιδική ακόμα και στην εφηβική ηλικία των παιδιών τους, με πιο επίμονη μορφή και με αυξημένη διαταραχή του ύπνου στα παιδιά με την πάθηση. Γι’ αυτό οι οικείοι των νέων μητέρων πρέπει να προσέχουν για σημάδια που υποδεικνύουν  κατάθλιψη και οι ιατροί να διαγιγνώσκουν  και να παρεμβαίνουν εγκαίρως, προκειμένου να προσδιορίσουν τα βρέφη που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για ατοπική δερματίτιδα και να ακολουθήσουν στρατηγικές μείωσής του.

Αυτά τα ευρήματα είναι σύμφωνα με μια προηγούμενη μελέτη 24.200 μητέρων από το Εθνικό Μητρώο Γεννήσεων της Ταϊβάν που έδειξαν ότι η επιλόχεια κατάθλιψη σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο διάγνωσης ατοπικής δερματίτιδας σε παιδιά ηλικίας 3 ετών, μετά την προσαρμογή άλλων παραγόντων ψυχικής υγείας. Ομοίως, μια διαχρονική μελέτη περίπου 3.000 βρεφών στη Βρετανία διαπίστωσε ότι η κακή διάθεση της μητέρας μεταξύ του τοκετού και 6 μηνών μετά από αυτόν συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παιδικού ατοπικού εκζέματος στην ηλικία των 12 μηνών. Άλλες μελέτες διαπίστωσαν αυξημένη πιθανότητα ατοπικής νόσου σε παιδιά μητέρων που έζησαν αγχωτικές ή ανεπιθύμητες καταστάσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή ανέφεραν προγεννητική κατάθλιψη και άγχος.

Όπως μας εξηγεί περαιτέρω ο Δρ. Στάμου, είναι γνωστό ότι το ψυχολογικό στρες συνδέεται με τη μη φυσιολογική λειτουργία του δερματικού φραγμού. Επηρεάζει τρία συστήματα: το πρώτο ρυθμίζει την απελευθέρωση αδενοκαρκοτροπίνης και κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, το δεύτερο την απελευθέρωση των κατεχολαμινών οι οποίες επηρεάζουν τη διάμετρο των αιμοφόρων αγγείων του δέρματος, και το τρίτο την απελευθέρωση της ουσίας Π, η οποία σχετίζεται με τον πόνο. «Επομένως, η θεραπεία για το ψυχολογικό στρες είναι πολύ σημαντική για τον έλεγχο της λειτουργίας του δερματικού φραγμού και την αναστολή της ανοσοποιητικής ενεργοποίησης σε περιπτώσεις ατοπικής δερματίτιδας. Οι θεραπείες για το στρες και την κατάθλιψη περιλαμβάνουν τη φαρμακοθεραπεία και την ψυχοθεραπεία, ενώ για την ατοπική δερματίτιδα εφαρμόζονται μαλακτικές και φαρμακευτικές κρέμες ή αλοιφές και λαμβάνονται φάρμακα, όπως κορτικοστεροειδή, αναστολείς της καλσινευρίνης, αντιβιοτικά και  αντιισταμινικά», καταλήγει ο Δρ. Χρήστος Στάμου.