ΑΝΩ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ

ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ - 8 ΜΑΪΟΥ 2010

Κάθε χρόνο της 8 Μαϊου γιορτάζει η μνήμη του Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου.
Μετά το τέλος της πανηγυρικής θείας λειτουργίας, τα σάδια γεμίζουν από επισκέπτες. Ακολουθεί πλούσιο τραπέζι στο υπόστεγο, όπου το παραδοσιακό γιαχνί, ο κοφτός, οι πίτες και το άφθονο κρασί έχουν την τιμητική τους.
Στη συνέχεια το λόγο παίρνει το κλαρίνο.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΩ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ

ΤΑ ΣΑΔΙΑ ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ-ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1980-ΣΑΔΙΑ

ΚΑΣΤΑΝΑ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

ΑΝΩ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ
Σε απόσταση 50 χλμ βορειοδυτικά των Ιωαννίνων μέσα στις καταπράσινες πλαγιές του Σώσινου και του Κασιδιάρη είναι χτισμένος ο οικισμός του Άνω Παρακαλάμου, με ελάχιστους κατοίκους σήμερα (γύρω στους 30), σε απόσταση 5 χλμ. από την έδρα του Δήμου Άνω Καλαμά, τον Παρακάλαμο.

Η χλωρίδα της περιοχής χαρακτηρίζεται από την τεράστια ποικιλία. Ακολουθώντας την ανηφορική διαδρομή από τον Παρακάλαμο προς τον Άνω Παρακάλαμο βλέπει κανείς πουρνάρια, φτέρες, βελανιδιές, κουμαριές, καρυδιές, συκιές, αμυγδαλιές και όσο ανεβαίνεις συναντάς λίγες ελιές και τις πανύψηλες αρχοντικές καστανιές.
Στις πλαγιές του Κασιδιάρη μπορεί να μαζέψει κανείς άφθονη αρωματική ρίγανη και τσάι του βουνού.
Πλούσια και η πανίδα της περιοχής με λαγούς, αγριογούρουνα, αλεπούδες και κουνάβια.
Το χειμώνα μπορεί να βρεις μπεκάτσες, φάσες, κοτσύφια και τσίχλες.
Οι επισκέπτες μπορούν να δουν την Μονή Σωσίνου και να θαυμάσουν την φοβερή θέα της κοιλάδας του Άνω Καλαμά, την Γκαμήλα και στο βάθος την Νεμέρτσικα. Ακόμη μπορεί να επισκεφτούν τον Πύργο του Μελά στην Παηδονιά και τα πολλά εξωκλήσια της περιοχής.
Νότια του χωριού απλωνόταν η ονομαστή μεσαιωνική πόλη Πογδόριανη με τις Βυζαντινές Εκκλησίες, το ονομαστό μοναστήρι του Σώσινου, ψηλά στον ομώνυμο λόφο με την περίφημη σχολή του, όπου δίδαξαν αξιόλογοι άνδρες και έδρασαν ιστορικές προσωπικότητες.
Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας η Πογδόριανη είχε αυτονομία και αυτοδιοίκηση και με ελεύθερες εκλογές έβγαζε τους κοινοτικούς της άρχοντες.
Αυτό γιατί η Πογδόριανη μαζί με άλλα χωριά έγινε τιμάριο της μητέρας του Σουλτάνου.
Από την Πογδόριανη αναδείχτηκαν σπουδαίοι άντρες:
- Θεόληπτος Α', Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1513­-1522).
- Σώσινος, ο πρώτος κτήτορας του Μοναστηριού του Σωσίνου, κατά την εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου.
- Ι. Σιμωτάς, μεγαλέμπορος στη Μολδαβία και ανακαινιστής του Μοναστηριού του Σώσινου.
- Δανιήλ, Μητροπολίτης και ηγούμενος στο Σώσινο (1672-1717).
- Δοσίθεος Φιλίτης (1734-1826), Μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας και μεγάλος Εθνικός ευεργέτης.
Από το 1718, η Πογδόριανη, άρχισε να παρακμάζει. Η πρώτη μεγάλη καταστροφή της Πογδόριανης έγινε το 1718 από τους Τούρκους, λόγω αντίστασης των κατοίκων στις αυθαιρεσίες των Τούρκων σπαχήδων.
Το 1794 η Πογδόριανη έγινε ιδιοκτησία (τσιφλίκι) του Αλή Πασά, Τεπελενλή και από 1885 έγινε τσιφλίκι του Αχμέτ Εγιούπ Πασά, διοικητή της Ηπείρου. Το Οκτώβριο του 1912, οι Τούρκοι έκαψαν ένα μεγάλο μέρος της Πογδόριανης (6 συνοικισμούς από τους 7) μαζί και τα χωριά Κρυονέρι, Μόσιορη(Σιταριά), Μαυρονόρος, Κουκλιοί, Γκρίμπιανη (Αρετή) και Βροντισμένη.
Η Ρεπετίστα γλίτωσε, ίσως γιατί οι Τούρκοι τη χρησιμοποίησαν ως καταυλισμό τους.
Έκαψαν τα σπίτια εκτός από τα Μοναστήρια και τις Εκκλησίες.
Οι άνθρωποι έφυγαν από τα χωριά.
Το Φεβρουάριο του 1913 ύστερα από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων ο Ελληνικός Στρατός, απελευθέρωσε την περιοχή.