Προστατεκτομή: Υπάρχει τρόπος απαλλαγής από την ακράτεια ούρων;

Εφικτή είναι η αποφυγή της ακράτειας ούρων που βιώνουν πολλοί άνδρες μετά από χειρουργική επέμβαση στον προστάτη (ριζική προστατεκτομή). Σύμφωνα με τους ειδικούς, το ενοχλητικό αυτό μετεγχειρητικό σύμπτωμα που από τους άνδρες θεωρείται χειρότερο πρόβλημα από τη στυτική δυσλειτουργία, επιδέχεται διαχείρισης και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να αποφευχθεί πλήρως. Αν και μεγάλο ποσοστό ανδρών ανακτούν πλήρως τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης τους με την πάροδο 12 μηνών, υπάρχουν χειρουργικοί τρόποι που μπορούν να απαλλάξουν τον ασθενή από την πολύμηνη ταλαιπωρία.

Όπως μας εξηγεί ο χειρουργός ουρολόγος Δρ. Νικόλαος Γ. Κατσένης, ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που βρίσκεται στη βάση της ουροδόχου κύστης και ο ρόλος του είναι ο εμπλουτισμός του σπέρματος και η έκκριση λιπαντικών ουσιών. Συγκεκριμένα, η ουρήθρα που μεταφέρει  τα ούρα και το σπέρμα από το πέος διέρχεται από το κέντρο του προστάτη. Στο σημείο όπου ενώνονται η κορυφή του προστάτη και η ουρήθρα, υπάρχει ένας δακτύλιος μυών γνωστός ως σφιγκτήρας της ουρήθρας, ο οποίος ανοίγει και κλείνει κατ’ εντολή του εγκεφάλου επιτρέποντας ή αποτρέποντας τη διέλευση των ούρων. Ένας άλλος σφιγκτήρας που αποτελεί μέρος του συνόλου των μυών κάτω από τον αδένα του προστάτη που ονομάζονται μύες πυελικού εδάφους εμπλέκεται επίσης στον έλεγχο της ουροδόχου κύστης. 

Εάν ο σφιγκτήρας της ουρήθρας έχει υποστεί βλάβη κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης του προστάτη, οι μύες του πυελικού εδάφους μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο της διέλευσης των ούρων. Εάν το πυελικό έδαφος είναι αδύναμο, μπορεί να εμφανιστεί ακράτεια ούρων.

Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ακράτειας ούρων και διαφορετικοί βαθμοί σοβαρότητας. Σε μερικούς άνδρες περιορίζεται σε μερικές σταγόνες, ενώ άλλοι δεν έχουν κανέναν έλεγχο της κύστης και βιώνουν απόλυτη ακράτεια. Στις περισσότερες περιπτώσεις το πρόβλημα προκύπτει όταν αυξάνεται η πίεση στην κοιλιακή χώρα και πιέζεται προς τα κάτω η ουροδόχος κύστη. Εάν οι μύες του πυελικού εδάφους δεν λειτουργούν καλά, τα ούρα θα διαφύγουν. Η κατάσταση είναι γνωστή ως «ακράτεια λόγω πίεσης» (stress incontinence). Η διαρροή μπορεί να συμβεί με καθημερινές δραστηριότητες όπως η κηπουρική, ο αθλητισμός και η άσκηση. Δραστηριότητες που μπορούν να την προκαλέσουν είναι ο βήχας, το φτέρνισμα, οι δυνατές φωνές, το γέλιο, η άρση και το τράβηγμα αντικειμένων, το βάδισμα, η κάμψη του κορμού, η πίεση και η μετακίνηση από την καθιστή θέση σε όρθια στάση.

Η αφαίρεση του αδένα μέσω χειρουργικής επέμβασης διαταράσσει τον τρόπο με τον οποίο η ουροδόχος κύστη διαχειρίζεται τα ούρα. Η επέμβαση μπορεί, ενίοτε, να βλάψει τα νεύρα που συμβάλλουν στη λειτουργία της ουροδόχου κύστης. Οι γιατροί συνεχίζουν να βελτιώνουν τις θεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη προκειμένου να υπάρχει μείωση της ακράτειας μετά τη χειρουργική επέμβαση και μετά την ακτινοθεραπεία. Με τις νεότερες τεχνικές, ορισμένοι άνδρες αντιμετωπίζουν προσωρινά μόνο προβλήματα ελέγχου των ούρων και πολλοί θα αποκτήσουν τον πλήρη έλεγχο της ουροδόχου κύστης τους σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

«Ο καρκίνος του προστάτη επηρεάζει περίπου το 21% του ανδρικού πληθυσμού. Η ριζική προστατεκτομή αποτελεί τον χρυσό κανόνα για τη θεραπεία του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη. Η πρώιμη ακράτεια ούρων παραμένει μία από τις πιο συνηθισμένες επιπλοκές μετά τη ριζική προστατεκτομή», μας εξηγεί ο Δρ. Κατσένης.

«Όταν εκτελείται όμως ταυτόχρονα με ανακατασκευή των μυών του πυελικού εδάφους δύναται να επιτευχθεί καλύτερα ο έλεγχος της διέλευσης των ούρων. Σήμερα υπάρχουν αρκετές μέθοδοι ανακατασκευής του πυελικού εδάφους για τη μείωση του κινδύνου ακράτειας ούρων», σημειώνει ο Δρ. Κατσένης. «Μια μελέτη για την αξιολόγηση της επίδρασης των διαφόρων τεχνικών ανακατασκευής του πυελικού εδάφους στην εγκράτεια, η οποία αξιολόγησε το ποσοστό εγκράτειας των ούρων σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα μετά από διάφορες χειρουργικές τεχνικές, έδειξε ότι οι ασθενείς με καρκίνο του προστάτη που υποβάλλονται σε ριζική προστατεκτομή με οπίσθια ανακατασκευή του πυελικού εδάφους έχουν πολύ λιγότερη ακράτεια ούρων. Η οπίσθια ανακατασκευή αποτελεί σήμερα την πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη χειρουργική τεχνική ανακατασκευής για την αποτροπή του ανεπιθύμητου συμπτώματος της ακράτειας ούρων μετά από το χειρουργείο της ριζικής προστατεκτομής.

Τα δεδομένα αυτής της μελέτης συμφωνούν απόλυτα και με τα στατιστικά της δικής μου σειράς ασθενών όσον αφορά την ακράτεια ούρων μετά από ριζική προστατεκτομή, καθώς οι πλείστοι ασθενείς παραμένουν εγκρατείς».