Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013

ΕΟΖ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ, ΑΛΛΑ ΠΩΣ;

Μύθοι και αλήθειες για τις Ελεύθερες Οικονομικές Ζώνες.
Σε στάση αναμονής Φορείς και κοινωνία του Πωγωνίου καταγράφουν όλες τις απόψεις, ενώ η τελική απόφαση θα ληφθεί με την ολοκλήρωση του δημόσιου διαλόγου.

Το ζήτημα της δημιουργίας Ελεύθερης Οικονομικής Ζώνης (ΕΟΖ) στην Ήπειρο απασχολεί τελευταία έντονα την τοπική κοινωνία, αφού ο Δήμος Πωγωνίου, σε συνεργασία με την Περιφέρεια και την ΠΕΔ, έχει πρωτοστατήσει για λειτουργία μιας τέτοιας ζώνης στην περιοχή, κρατώντας βεβαίως μια διερευνητική στάση πάνω στο θέμα, αφού είναι γνωστό ότι υπάρχουν και πολλές φωνές που είναι κάθετα αντίθετες σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Στέλεχος της Δημ. Αρχής Πωγωνίου που ρωτήθηκε σχετικά από τον «Π.Λ.» απάντησε ότι: «Προσεκτικά καταγράφουμε όλες τις απόψεις που διατυπώνονται από ειδικούς οικονομολόγους και μελετητές, μέχρι και τους απλούς πολίτες. Η τελική απόφαση θα ληφθεί με την ολοκλήρωση του δημόσιου διαλόγου».
Την ώρα όμως που η ανεργία στην περιοχή μας έχει φθάσει στο «μη παρέκει», μια κριτική στάση πάνω σ’ ένα εγχείρημα που θα εξασφάλιζε θέσεις εργασίας, είναι όχι απλά θεμιτή, αλλά επιβεβλημένη.
Σε στάση αναμονής…
Την περίοδο αυτή ο Δήμος Πωγωνίου, αλλά και ολόκληρη η τοπική κοινωνία βρίσκονται σε μια στάση αναμονής, καταγράφοντας απόψεις από ειδικούς και μη. Βέβαια το όλο θέμα βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο, αφού μόλις πριν έναν μήνα σε ερώτηση Έλληνα ευρωβουλευτή ο Επίτροπος Όλι Ρεν φάνηκε θετικός, ζητώντας βέβαια  την τήρηση των «κανόνων ανταγωνισμού» που θέτει η Ε.Ε., για στήριξη νέων επενδύσεων.
Και φυσικά αυτό θα πρέπει να είναι προαπαιτούμενο, έτσι ώστε μια τέτοια ειδική ζώνη να ξεκινήσει από στέρεες βάσεις, με προοπτική ανάπτυξης της χώρας μας και φυσικά χωρίς να καταστρατηγούνται τα εργασιακά δικαιώματα. 

Ποικίλες απόψεις…
Επειδή ακριβώς το θέμα των ΕΟΖ είναι κάτι πολύ καινούργιο και ξένο μέχρι πρότινος για την χώρα μας, τελευταία οι απόψεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας ποικίλουν, με τις περισσότερες να κρατούν μια κριτική στάση απέναντι στο θέμα. Βέβαια υπάρχουν και αυτές που μηδενίζουν εντελώς ένα πιθανό εγχείρημα, πράγμα βέβαια που καθόλου δεν βοηθάει στο διάλογο και μάλιστα σε μια περίοδο που η Ελλάδα βρίσκεται... με την πλάτη στον τοίχο, όσον αφορά την προσέλκυση επενδύσεων και την βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντός της.
Ο «Π.Λ.» έχει ασχοληθεί πολλές φορές με το θέμα των ΕΟΖ και κατά πόσο θα μπορούσαν αυτές να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ακριτικής περιοχή μας, κρατώντας μια κριτική στάση, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους. Πρόσφατα μάλιστα σ’ ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του στον «Π.Λ.» ο Πωγωνήσιος επίκ. Καθηγητής Οικονομικών στο ΤΕΙ Ηπείρου κ. Κώστας Καραμάνης, αναφέρθηκε στα συν και τα πλην της λειτουργίας μιας ΕΟΖ στο Πωγώνι, εκφράζοντας ωστόσο την ανησυχία του ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αυτό το πολύπλοκο θέμα, να εγκλωβιστεί σε μια στείρα αντιπαράθεση επιχειρημάτων υπέρ ή κατά και να χαθεί η ουσία του πράγματος.
Η «Καθημερινή»
Το θέμα της λειτουργίας ΕΟΖ στην Ελλάδα απασχόλησε και την έγκυρη κυριακάτικη «Καθημερινή», η οποία σ’ ένα πολύ ενδιαφέρον ρεπορτάζ αναφέρεται στις «αλήθειες και τους μύθους για τις Ελεύθερες Οικονομικές Ζώνες».
Όπως σημειώνει «Ελεύθερη ή Ειδική Οικονομική Ζώνη είναι ένα τμήμα του εδάφους μιας χώρας, όπου τα εμπορεύματα θεωρούνται αντικείμενα πέρα από τα όρια του εθνικού τελωνειακού εδάφους και, ως εκ τούτου, δεν υπόκεινται στον κοινό τελωνειακό έλεγχο και στη φορολογία. Πολλά κράτη προκειμένου να δώσουν κίνητρα στις ΕΟΖ, ώστε να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις για να ενισχύσουν τις εξαγωγές και να εισαγάγουν τεχνογνωσία, προσφέρουν παράλληλα σειρά κινήτρων, κυρίως φορολογικών».
Σήμερα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, υπάρχουν περισσότερες από 5.000 ΕΟΖ, σε 125 χώρες, όπου απασχολούνται 52 εκατομμύρια εργαζόμενοι και από όπου προέρχεται ετήσιος όγκος εξαγωγών ύψους 700 δισ. ευρώ, σε επίπεδο παγκόσμιου εμπορίου. Ωστόσο, η Πολωνία αποτελεί σήμερα τη μοναδική χώρα-μέλος της Ε.Ε. στην οποία λειτουργούν ΕΟΖ, οι οποίες προϋπήρχαν της ένταξής της στην Ε.Ε.
Το ελληνικό σχέδιο
Στο σχέδιο που εξετάζει η ελληνική κυβέρνηση, αναφέρονται τα εξής κίνητρα και προϋποθέσεις:
- Μειωμένοι συντελεστές φορολόγησης των κερδών, της τάξης του 8%-9%. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να παρέχεται και πλήρης φοροαπαλλαγή για κάποιες δραστηριότητες (π.χ. παραγωγή προϊόντων τεχνολογίας για εξαγωγές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης).
- Απλές διαδικασίες αδειοδότησης.
- Πρόβλεψη ρήτρας σύνδεσης της παραγωγικότητας με την αμοιβή των εργαζομένων.
- Οι επιχειρήσεις στις ΕΟΖ θα υποχρεούνται να απασχολούν κατά προτεραιότητα εργατικό δυναμικό που θα προέρχεται από τις περιοχές όπου λειτουργούν οι ζώνες αυτές.
Μύθοι και αλήθειες
Επειδή ακριβώς πάνω στο θέμα των ΕΟΖ έχουν ακουστεί πολλά, με αφορμή το ελληνικό ενδιαφέρον γι’ αυτές τις ζώνες, η «Καθημερινή» επικαλείται την έκθεση που είχε εκπονηθεί από την Capital Markets για τη δημιουργία ΕΟΖ Αν. Μακεδονίας και Θράκης.
Αθέμιτος ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων εντός και εκτός ΕΟΖ. Οι ζώνες αυτές έχουν κυρίως εξαγωγικό προσανατολισμό και η οικονομική τους δράση στο πλαίσιο της εγχώριας αγοράς γίνεται κατά κύριο λόγο μετά την επιβολή δασμών, οι οποίοι εξαλείφουν το συγκριτικό πλεονέκτημα που απολαμβάνουν οι εταιρείες που λειτουργούν εντός της ΕΟΖ, έναντι αυτών που λειτουργούν εκτός αυτής.
Μισθοί πείνας. Το ότι οι Κινέζοι εργάζονται στις ΕΟΖ της χώρας τους με 40 δολάρια τον μήνα και 60 ώρες εργασίας την εβδομάδα, ή το ότι οι Τούρκοι εργάζονται στις αντίστοιχες ζώνες με 240 δολάρια τον μήνα και 45 ώρες δουλειάς την εβδομάδα, οφείλεται στο γεγονός ότι αυτές είναι οι γενικότερες εργασιακές συνθήκες που ισχύουν στη χώρα τους και όχι εξαιτίας του καθεστώτος που διέπει την εκάστοτε τοπική ΕΟΖ. Ελάχιστες είναι σε παγκόσμια κλίμακα οι εφαρμογές χαλαρότερων εργασιακών όρων εντός των ΕΟΖ και η φιλοσοφία τους αντίκειται στις συνθήκες της Ε.Ε. Άλλωστε, η τρέχουσα οικονομική συγκυρία αποδεικνύει ότι για τη χειροτέρευση των εργασιακών συνθηκών δεν είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν ΕΟΖ.
Όπου δημιουργήθηκαν ΕΟΖ, μειώθηκαν οι μισθοί. Αντίθετα, όπου δημιουργήθηκαν ΕΟΖ, επέφεραν λύση στο πρόβλημα της ανεργίας, προσφέροντας αρκετές χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Η λειτουργία των ΕΟΖ μάλλον ενισχύει την τοπική κατανάλωση, μέσω της αύξησης των εισοδημάτων που προκύπτουν από την αύξηση του εργαζόμενου πληθυσμού.
Θα πιάσουν τις δουλειές οι αλλοδαποί. Το εργασιακό δυναμικό στις κατά τόπους ΕΟΖ είναι κατά κύριο λόγο τοπικό και η «εισαγωγή» εργαζομένων αφορά κυρίως εξειδικευμένους εργοδηγούς των μητρικών πολυεθνικών εταιριών, οι οποίες επενδύουν στη ζώνη. Η παρουσία τους κατά κύριο λόγο υφίσταται για περιορισμένο διάστημα, ο δε λόγος ύπαρξής τους συνδέεται με θέματα οργάνωσης και εκπαίδευσης.
ΕΟΖ υπάρχουν όπου τα ημερομίσθια είναι χαμηλά. Ειδικές ζώνες υπάρχουν και σε χώρες με υψηλά ημερομίσθια (π.χ. Ιρλανδία), ενώ σε αυτές εντάσσονται εταιρίες με μητρική έδρα από χώρες με εξαιρετικά χαμηλά ημερομίσθια (π.χ. ινδικές εταιρίες σε ευρωπαϊκές ΕΟΖ).