ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ 10-8-2012
Μια αξιόλογη παραδοσιακή βραδιά
πραγματοποιήθηκε στον Δήμο Πωγωνίου στις 10 Αυγούστου 2012. Μουσικοχορευτικά
σχήματα που συγκεντρώθηκαν στον Παρακάλαμο από διάφορες περιοχές της χώρας μας,
μετά από πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Παρακαλάμου «Το Σώσινο», πρόσφεραν σε όσους παρευρέθηκαν μια ξεχωριστή βραδιά.
Ο Δήμος Πωγωνίου αποτελεί την γενέτειρα πολλών παραδοσιακών μουσικών που γλέντησαν σχεδόν όλο τον κόσμο με την Ηπειρώτικη παραδοσιακή μουσική. Στα πλαίσια αυτά ο Δήμος θεώρησε χρέος του να τιμήσει μία από τις μεγαλύτερες μουσικές οικογένειες , αυτή των «Χαλιγιάννηδων».
Σας αποστέλλουμε τον λόγο που εκφώνησε ο εκπαιδευτικός κ. Δημήτριος Κουτουλίδης και πιστεύουμε ότι η οικογένεια αυτή των άξιων μουσικών μας αξίζει τον κόπο να τύχει μεγαλύτερης προβολής.
"Κυρίες και Κύριοι
Θα μου επιτρέψετε να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια, στο Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Πωγωνίου και ιδιαίτερα στον υπεύθυνο των πολιτιστικών θεμάτων κ. Ντάλλα Γιάννη, για την πρωτοβουλία τους ν’ αναγνωρίσουν και παράλληλα να τιμήσουν την προσφορά μιας ολόκληρης μουσικής σχολής της περιοχής μας και συγκεκριμένα της καλλιτεχνικής οικογένειας των «Χαλιγιάννηδων».
Δε σας κρύβω ότι ένιωσα δικαιολογημένη έκπληξη, όταν μου έγινε η πρόταση να συμμετάσχω στη σημερινή εκδήλωση και τούτο διότι οι γνώσεις μου , στη μουσική, είναι περιορισμένες. Ενώ υπάρχουν άλλοι περισσότερο ειδικοί γύρω μας, που μπορούν να αναμετρηθούν με αυτά τα τεράστια μεγέθη.
Σκέφτηκα όμως ότι η σημερινή μέρα μοιράζει «αντίδωρα» αναγνώρισης σε ανθρώπους , που όλα τα χρόνια της προσωπικής τους διαδρομής, κατέθεταν την ψυχή τους απλόχερα.
Συμμετέχουμε , σήμερα, όλοι μας περισσότερο με την καρδία μας και τα συναισθήματά μας και λιγότερο με τις γνώσεις μας.
Εξάλλου «οι Χαλιγιάννηδες» όταν δημιουργούσαν μουσικά αγάλματα δε διάβαζαν παρτιτούρες. Πάλλονταν οι ευαίσθητες εσωτερικές χορδές τους και παράγονταν η εξαίσια αρμονία των ήχων.
Τελικά αυτό που μετράει περισσότερο είναι η κατάθεση ψυχής. Και οι περισσότεροι λαϊκοί οργανοπαίχτες παίζουν με την ψυχή τους.
Δεν είναι τυχαίο που ο μεγαλύτερος κλαρινίστας της Αμερικής, Μπένι Γκούτμαν, όταν άκουσε τον αλησμόνητο, Τάσο Χαλκιά, δήλωσε : «άκουσα σήμερα έναν άνθρωπο να παίζει καλύτερο κλαρίνο από εμένα και ας μην γνωρίζει να διαβάζει παρτιτούρες…»
Ότι δημιούργησαν «οι Χαλιγιάννηδες » , ως λαϊκοί οργανοπαίχτες – καλλιτέχνες, δεν τελειώνει με τη σημερινή εκδήλωση. Ούτε με το κλείσιμο του βιολογικού τους κύκλου, γιατί ταυτόχρονα ανοίγει ένα απέραντο πεδίο αναστοχασμού, αξιολόγησης της πλούσιας προσφοράς τους και θεμελίωσης της προτομής τους στον «Παρθενώνα» της λαϊκής δημιουργίας.
Αν λάβουμε υπόψη μας τη γνώμη του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, ότι Έλληνας σημαίνει να αισθάνεσαι και να αντιδράς με ένα ορισμένο τρόπο και ότι η Ελλάδα είναι μια συγκεκριμένη αίσθηση και η ανάλυσή της ,αναπαράγει αυτόματα και σε κάθε στιγμή την ιστορία της, την παράδοσή της, τη φύση της, τη φυσιογνωμία της, τότε η προσφορά «των Χαλιγιάννηδων» , σ’ ένα ευρύτερο πλαίσιο αποκτά μια πατριωτική διάσταση.
Η συμμετοχή τους σε όλες τις εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής, αναπαράγοντας, συντηρώντας και δημιουργώντας νέες εκφράσεις του εσωτερικού μας κόσμου, με τραγούδι και χορούς, αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της διατήρησης της παράδοσης και της δημιουργικής της προβολής και στο μέλλον. Με την έννοια αυτή δεν είναι υπερβολή να τονίσουμε , ότι η προσφορά τους αποκτά και κοινωνική διάσταση και αποτελεί ένα από τα στηρίγματα της παράδοσης και του λαϊκού μας πολιτισμού.
Γενικότερα μπορούμε να πούμε ότι η δημοτική μουσική είναι ένα στοιχείο, ξεχωριστό, του πολιτισμού μας και οι λαϊκοί δημιουργοί από τους κύριους εκφραστές του.
Στη περιοχή μας υπάρχουν και άλλα αξιόλογα μουσικά συγκροτήματα και εκφράζουν τα διάφορα ατομικά και συλλογικά βιώματα.
Τι είναι αυτό όμως που διαφοροποιεί τους «Χαλιγιάννηδες» από τους άλλους, ώστε μέσα από τα διάφορα μουσικά ακούσματα να τους ξεχωρίζουμε και με βεβαιότητα να λέμε ότι αυτοί είναι « οι Χαλιγιάννηδες» ;
Γνωρίζουμε από την εμπειρία μας ότι όλες οι ξόβεργες πιάνουν πουλιά. Δεν πιάνουν όμως τον κελαϊδισμό τους. Χρειάζεται μια άλλη βέργα της μαγείας, που είναι εσωτερική. Δεν την αγοράζεις από πουθενά. Κανένας δεν μπορεί να την κατασκευάσει. Διαμορφώνεται σιγά- σιγά, μέσα από τα βιώματα γενεών, ώσπου να διαποτιστούν όλα τα κύτταρα, μέσα από την ατομική προσπάθεια του καθενός.
Οι αποχρώσεις της ευαισθησίας είναι αυτές που κάνουν τον κάθε δημιουργό, τον κάθε τεχνίτη ν’ αντιλαμβάνεται διαφορετικά το ίδιο πράγμα, π.χ μια βρύση στο βουνό , το κλάμα του πόνου , τη χαρά του γεγονότος, τον αποχωρισμό της ξενιτιάς.
Στην «κοινή αγορά» των συγκινήσεων η καλλιτεχνική οικογένεια των «Χαλιγιάννηδων», ο ένας για τον εαυτό του και όλοι μαζί ως σύνολο, διαμόρφωσαν τον ιδιόμορφο μουσικό τρόπο έκφρασης, τη δική τους «εσπεράντο». Τελικά αυτό το διαφορετικό στοιχείο, το ιδιαίτερο ηχόχρωμα τους.
Όλοι τους αυτοδίδακτοι, χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια για να φτάσουν σε υψηλά επίπεδα καλλιτεχνικής έκφρασης. Σταγόνα τη σταγόνα το φως έπεφτε αργά μέσα στη μεγάλη νύχτα της ψυχής.
Αγκαλιά μέρα νύχτα με το όργανο διαμόρφωσαν εσωτερικούς δεσμούς. Προσέδωσαν ανθρώπινες ιδιότητες σ’ αυτό, ώστε να μπορούν να το τιθασεύουν σε κάθε περίσταση. Να τους ακούει και το ακούν ταυτόχρονα. Δέσιμο οργανικό, εσωτερικό, υπόγειο. Τόσο που να τους είναι απαραίτητο σε οποιαδήποτε φάση της ηλικίας τους και να μην τους κουράζει.
Ο αείμνηστος Κώστας Χαλιγιάννης , στα 72 του χρόνια, δήλωνε στη μοναδική και αξέχαστη Δόμνα Σαμίου, όταν η ίδια υποκλινόταν στη μεγάλη του αξία «Το έμαθα μοναχός μου το όργανο. Δεν πήγα σε κανένα τεχνίτη. Ο πατέρας μου έπαιζε λαούτο. Δε με κουράζει να παίζω και να τραγουδώ (και ας μην είχε ούτε ένα δόντι). Μόνο με κουράζουν τα ποδάρια μου, που δε με κρατούν, κάτι ρευματισμοί και κάτι σου ‘πα μου ΄πες.»
Οι Χαλιγιάννηδες άνθρωποι ευαίσθητοι ,ευγενικοί , επικοινωνιακοί. Γνήσιοι εκφραστές της τέχνης τους. Εκτός από τα βήματα που μετρούσαν του κάθε χορευτή, προσπαθούσαν να ξεκουμπώσουν ένα- ένα τα κουμπιά της ψυχής του, ώσπου να τον φέρουν στο απόγειο της έκφρασης και τελικά στην έκσταση. Αυτή η ψυχική επαφή και μυσταγωγία που συντελείται δεν υπάρχουν λόγια να την αποδώσουν.
Γι’ αυτό και κάθε φορά συνταιριάζουν το παίξιμο τους με το χορευτή αλλά και τη δική τους ψυχολογική κατάσταση. Κι ετσι δεν έπαιζαν ποτέ το ίδιο τραγούδι με τον ίδιο τρόπο.
Μοιράζονταν τη ψυχή τους και τα συναισθήματα τους. Τελικά γίνονταν ένα. Αυτή η αμοιβαία κατάθεση ψυχής είναι που συνέβαλε στη δημιουργία στενών δεσμών και ανθρώπινων σχέσεων με όσους γνώριζαν, έστω και για πρώτη φορά.
Δύσκολες οι κοινωνικές συνθήκες για τους περισσότερους ανθρώπους και ιδιαίτερα για τους καλλιτέχνες, Έπρεπε για να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για τους ίδιους και τις οικογένειες τους να κάνουν διάφορες δουλειές. Τα χέρια τους άνοιγαν, μάτωναν. Οι ρυτίδες χαράκωναν τα πρόσωπά τους. Τα σώματα κουράζονταν υπερβολικά. Η ψυχική ευαισθησία όμως και το καλλιτεχνικό μόρφωμα μέσα τους, παρέμειναν αναλλοίωτα. Έτοιμα να κατατεθούν σε κάθε περίσταση. Ακόμη και αν οι απαιτήσεις κάποιων ανθρώπων χαρακτηρίζονταν υπερβολικές έως παράλογες.
Η ταξική διαίρεση της κοινωνίας και οι διάφορες σκοπιμότητες ήθελαν και εξακολουθούν να τοποθετούν τους λαϊκούς δημιουργούς όλων των μορφών τέχνης στο περιθώριο. Και τούτο διότι φοβούνται τη λαϊκή δημιουργία και έκφραση καθώς εμπεριέχει στοιχεία εκρηκτικά που συμβάλλουν στην αλλαγή κατεστημένων δομών. Τρέμουν την τέχνη, επειδή εξαϋλώνει τα πράγματα και τα μετατρέπει σε ιδέες απελευθερωτικές.
Είναι τυχαίο που τα ρεμπέτικα τραγούδια ήταν απαγορευμένα, η μουσική του μέγιστου Θεοδωράκη και των άλλων συνθετών, σε δύσκολες και περίεργες εποχές;
Αγαπητοί καλλιτέχνες,
Μπορεί να συναντήσατε την αδιαφορία της πολιτείας και την περιφρόνηση κάποιων ανθρώπων, επειδή αυτό το επιβάλλει η ταξική διαίρεση της κοινωνίας.
Όμως βαδίσατε το δικό σας καλλιτεχνικό δρόμο ανάμεσα από «Συμπληγάδες» με υπομονή και επιμονή. Με την κατάθεση ψυχής που κάνατε σμιλεύατε τα αγάλματα μέσα στις ψυχής των ανθρώπων , αφήνοντας έτσι ανεξίτηλη την παρουσία σας. Ακόμη και αν τα φυσικά ανθρώπινα όρια εξαντληθούν τόσο για σας, όσο και τους άλλους ανθρώπους , τα αποτυπώματα της καλλιτεχνικής σας διαδρομής θα υπάρχουν για πάντα. Θα έρχεται η εξαίσια μελωδία σας, ως αντανάκλαση από τις ράχες και τα κορφοβούνια. Θα έρχεται ως γλυκός κελαηδισμός απ’ τα πουλιά και τα αηδόνια. Θα βγαίνει ως λυγμός και παράπονο του κόσμου που υποφέρει, βασανίζεται και αγωνίζεται απέναντι σ’ αυτούς που του κλέβουν τον ιδρώτα του, του αφαιρούν την ίδια του τη ζωή.
Τι ξέρουν όλοι αυτοί τι θα πει να συνοδεύεις τους νεκρούς σου με όργανα ή να χορεύεις κλαίγοντας. Τους μόνους ήχους που γνωρίζουν είναι αυτούς που δημιουργούν τα ευρώ, όταν στραγγίζουν τις ζωές των ανθρώπων.
Λένε πως ο άνθρωπος πεθαίνει, όταν τον λησμονούν οι άλλοι άνθρωποι.
Εσείς, οι Χαλιγιάννηδες, είστε παντού. Στους τόπους, στις ψυχές των ανθρώπων. Γίνατε θρύλος, δηλαδή φήμη από στόμα σε στόμα. Γι’ αυτό θα είστε αθάνατοι.
Με αφορμή τη σημερινή μας εκδήλωση, που είναι ένας ελάχιστος φόρος τιμής για την τεράστια προσφορά σας, θέλουμε να σας πούμε ένα μεγάλο «ευχαριστώ» γι’ αυτά που προσφέρατε σε όλους εμάς και γενικά σε όλους τους ανθρώπους. Προσθέσατε έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα της ανθρώπινης προσφοράς.
Υπήρξατε γενναιόδωροι στην τέχνη σας. Δημιουργήσατε τη δική σας σχολή: «Τη σχολή των Χαλιγιάννηδων» και κάνατε γνωστό το χωριό σας, τον Παρακαλαμο, μαζί και με τους άλλους καλλιτέχνες, γνωστό σε όλη την Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Θα μπορούσε αυτή η σχολή να έχει το δικό της κτίριο, να είναι κάπου στεγασμένη. Αυτά όμως είναι ψιλά γράμματα σε μια εποχή κυνική, που τοποθετούν τα κέρδη πάνω από τον άνθρωπο.
Στη ζωή δεν παίρνει κανείς αυτά που αξίζει αλλά αυτά που διεκδικεί. Εσείς διεκδικήσατε « το χρυσόμαλλο δέρας» που έχετε μέσα σας και το κερδίσατε επάξια.
Η αναγνώριση της προσφοράς γενικά των καλλιτεχνών είναι αναπόσπαστα δεμένη με το γενικότερο αγώνα για τη συνολική ανατροπή της πολιτικής της εξαθλίωσης, της ανεργίας, της φτώχιας και του ευτελισμού της ζωής.
Είναι χρέος όλων μας για το σήμερα αλλά και για τις επόμενες γενιές.
Να έχετε «καλή υγεία» και να είστε όλοι καλά."
Δημήτριος
Κουτουλίδης
Εκπαιδευτικός
.jpg)
.jpg)
