Αρθροπλαστική ισχίου: Τι να προσέξετε πριν το χειρουργείο

Η προοπτική μιας εγχείρησης αντικατάστασης του ισχίου (αρθροπλαστική ισχίου) δημιουργεί πολλές ανησυχίες στους ασθενείς, που αναρωτιούνται αν θα είναι επιτυχημένη, αλλά και πως θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες μετεγχειρητικές ανάγκες τους.

Τα ποσοστά επιτυχίας της αρθροπλαστικής ισχίου, ειδικά με τις σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές, είναι πάρα πολύ υψηλά. Μεγάλες έρευνες έχουν δείξει ότι ποσοστό τουλάχιστον 87% των ασθενών που χειρουργούνται δηλώνουν ικανοποιημένοι από την μετέπειτα εξέλιξή τους.

Ωστόσο η επιτυχία επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την κατάλληλη προετοιμασία για την εγχείρηση, λέει ο Δρ. Φώτης Τσούκας, ορθοπεδικός χειρουργός εξειδικευμένος στην ρομποτική και αρθροσκοπική χειρουργική. Και εξηγεί τι πρέπει να προσέξουν οι ασθενείς.

Φυσική κατάσταση

Πριν από την εγχείρηση οι ασθενείς πρέπει να βελτιώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο την φυσική τους κατάσταση για να μειωθεί ο κίνδυνος επιπλοκών και η διάρκεια της ανάρρωσης.

«Αρκετές εβδομάδες πριν χειρουργηθούν πρέπει να περιορίσουν στο ελάχιστο το κάπνισμα, αν όχι να το κόψουν εντελώς», τονίζει ο Δρ. Τσούκας. «Το κάπνισμα επηρεάζει την κυκλοφορία του αίματος, καθυστερεί την επούλωση και επιβραδύνει την ανάρρωση. 
Σύμφωνα εξάλλου με πρόσφατες μελέτες, διπλασιάζει τον κίνδυνο αποτυχίας της ολικής αρθροπλαστικής ισχίου και γόνατος - και όσο περισσότερο και επί περισσότερα χρόνια κάπνιζε κανείς, τόσο περισσότερο κινδυνεύει».

Πολύ σημαντικό είναι επίσης να τρέφονται οι ασθενείς υγιεινά, ούτως ώστε να τροφοδοτήσουν τον οργανισμό τους με ωφέλιμα θρεπτικά συστατικά.

Αν έχουν περιττά κιλά, είναι πιθανό να χρειαστεί να κάνουν δίαιτα για λίγο καιρό, διότι το πρόσθετο βάρος θα καταπονεί τη νέα άρθρωση και θα αυξήσει τον κίνδυνο μετεγχειρητικών επιπλοκών.

Επίσης όσοι καταναλώνουν συστηματικά (καθημερινά) αλκοόλ, πρέπει να το αποφύγουν επί τουλάχιστον 48 ώρες (ιδανικά επί μία εβδομάδα) πριν το χειρουργείο.

Καλό είναι ακόμα να ρωτήσουν οι ασθενείς τον ορθοπεδικό τους τι ασκήσεις μπορούν να κάνουν για να δυναμώσουν τον κορμό και τα πόδια τους πριν χειρουργηθούν, ώστε αφενός να μπορούν να χειρίζονται καλύτερα τις πατερίτσες μετά την εγχείρηση, αφετέρου να αντέξει το «καλό» πόδι την πρόσθετη επιβάρυνσή του.

Επειδή, τέλος, μετά την αρθροπλαστική ισχίου πρέπει να περπατούν αλλά και να κάνουν ειδικές ασκήσεις, καλό είναι να αρχίσουν αυτές τις ασκήσεις πριν χειρουργηθούν, ώστε να εξοικειωθούν με αυτές και να μπορούν να τις εκτελούν με άνεση.

Προετοιμασία του σπιτιού

Στο σπίτι πρέπει να γίνουν μερικές τροποποιήσεις. «Επειδή ο ασθενής θα περπατά για λίγο καιρό με “πι” και ύστερα με πατερίτσες, πρέπει να ανοίξει ελεύθερους διαδρόμους στο σπίτι, δίχως χαλιά, μοκέτες, καλώδια και μικροέπιπλα για να μπορεί να περνάει», εξηγεί ο Δρ. Τσούκας. Πρέπει επίσης να βάλει σε ύψος όπου εύκολα φτάνει τα είδη που θα χρησιμοποιεί συχνά (από τις κατσαρόλες και το πιστολάκι για τα μαλλιά, μέχρι τα ρούχα, τα φάρμακα και τα τρόφιμα), καθώς και να διαλέξει μια ψηλή καρέκλα με μπράτσα όπου θα κάθεται μετά την επέμβαση (μπορεί να τοποθετήσει και σκληρά μαξιλάρια για να αυξήσει το ύψος της). Καλή ιδέα θα ήταν να ανυψώσει και το κρεβάτι του (π.χ. με δεύτερο στρώμα ή τάβλες). Στις σκάλες και στο μπάνιο μπορεί να τον βοηθήσει η τοποθέτηση λαβών (αν δεν υπάρχουν ήδη), ενώ καλό θα ήταν να προμηθευτεί και ένα κοντάρι με γάντζο ώστε να πιάνει αντικείμενα δίχως να σκύβει. Καλό είναι επίσης να προμηθευτεί έτοιμα γεύματα, κονσέρβες και αρκετά είδη τουαλέτας πριν την εγχείρηση, ιδιαίτερα εάν δεν θα έχει κάποιον συγγενή ή φίλο συνεχώς δίπλα του για να τον βοηθάει.

Φάρμακα  

Μία πολύ σημαντική συμβουλή για τους ασθενείς που πρόκειται να χειρουργηθούν, είναι να διακόπτουν τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν από την εγχείρηση την λήψη φαρμάκων «που αραιώνουν το αίμα». Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα περισσότερα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη παυσίπονα (π.χ. ασπιρίνη, νιμεσουλίδη, μεφαιναμικό οξύ, δικλοφαινάκη, ιβουπροφαίνη, ναπροξένη, ινδοµεθακίνη,  κετοπροφαίνη).

Η σύσταση αυτή γίνεται για να αποτραπεί ο κίνδυνος αιμορραγίας κατά την επέμβαση. Ωστόσο, «στους ασθενείς οι οποίοι λαμβάνουν επί χρόνια τέτοιου είδους φάρμακα, συχνά δίχως ιατρική συμβουλή, η διακοπή για μία εβδομάδα ή ακόμα και για ένα μήνα μπορεί να μην αρκεί για να αποσοβηθεί αυτός ο κίνδυνος», τονίζει ο Δρ. Τσούκας. «Αυτό είναι κάτι που οπωσδήποτε πρέπει να γνωρίζουμε πριν την εγχείρηση. Επομένως, οι ασθενείς πρέπει να αναφέρουν αναλυτικά στον ορθοπεδικό τους τι παυσίπονα παίρνουν, πόσο συχνά και επί πόσο καιρό».

Αιμολυτική δράση έχουν και τα αντιπηκτικά/αντιθρομβωτικά φάρμακα, όπως η ηπαρίνη, η κλοπιδογρέλη κ.λπ., η διακοπή των οποίων γίνεται κατά περίπτωση, σε συνεργασία με τον καρδιολόγο, τον παθολόγο ή άλλο ιατρό που τα έχει συστήσει.

Άλλα φάρμακα που μπορεί να χρειασθούν διακοπή, σε συνεργασία πάλι με τους γιατρούς που τα έχουν χορηγήσει, είναι τα φάρμακα για διάφορες ρευματικές παθήσεις (π.χ. μεθοτρεξάτη, αδαλιμουμάμπη, ετανερσέπτη, ινφλιξιμάμπη, υδροξυχλωροκίνη).

Πριν από την επέμβαση οι ασθενείς πρέπει επίσης να διακόψουν τη λήψη ορισμένων διατροφικών συμπληρωμάτων, όπως της βιταμίνης Ε, του gingko biloba, του ginseng, της γλυκοζαμίνης και των ιχθυελαίων.

Υπάρχει, όμως, και περίπτωση να πρέπει να αρχίσουν προεγχειρητικά τη λήψη ορισμένων φαρμάκων ή συμπληρωμάτων, όπως κάποιας αντιβιοτικής αγωγής ή συμπληρωμάτων σιδήρου για να αποφύγουν την μετεγχειρητική αναιμία.

Οδοντιατρικός έλεγχος

Επειδή το τελευταίο που χρειάζεται ένας χειρουργημένος άνθρωπος είναι να παρουσιάσει πονόδοντο, πολύ σημαντικό είναι να ελέγξει τα δόντια του αρκετούς μήνες πριν την αρθροπλαστική ισχίου, ούτως ώστε να διορθώσει εγκαίρως τυχόν προβλήματα.

Ψυχολογική προετοιμασία

Οι σοβαρές ορθοπεδικές επεμβάσεις, όπως οι αρθροπλαστικές ισχίου, δεν αφορούν μόνο το σημείο όπου εκτελούνται, αλλά ολόκληρο το μυοσκελετικό σύστημα.

«Όταν ένας άνθρωπος πονάει ή δεν περπατάει καλά εξαιτίας σοβαρής αρθρίτιδας στο ισχίο ή στο γόνατο, το σώμα του αντιδρά προσαρμόζοντας τη στάση των μυών, των συνδέσμων και των τενόντων του», εξηγεί ο Δρ. Τσούκας. «Όταν, όμως, εμείς διορθώσουμε το πρόβλημα στο ισχίο, το σώμα πρέπει να επιστρέψει στη φυσιολογική θέση και αυτό θα χρειασθεί χρόνο και θα δημιουργήσει διάφορα συμπτώματα. Δεν μπορεί κανείς να ελπίζει ότι το σώμα του θα επανέλθει στη φυσιολογική στάση σε μία βραδιά και ανώδυνα. Γι’ αυτό, π.χ., συνιστούμε πολλές φυσιοθεραπείες στις μεγάλες μυϊκές ομάδες όλου του σώματος, ενώ πολλοί ασθενείς εκδηλώνουν μετά την αρθροπλαστική κρίσεις οσφυαλγίας».

Επομένως να είστε ψυχολογικά προετοιμασμένοι και για συνοδά ενοχλήματα, τα οποία επίσης θα κληθείτε να διαχειρισθείτε.