Πώς αντιδρά το δέρμα στις υψηλές θερμοκρασίες;

 

Άγνωστες στους περισσότερους ανθρώπους είναι οι επιπτώσεις των υψηλών θερμοκρασιών στο δέρμα, σε αντίθεση με εκείνες της έκθεσης στον ήλιο. Υπάρχουν μελέτες που έχουν δείξει ότι η έκθεση σε υπερβολική θερμότητα μπορεί να προκαλέσει όλα τα είδη προβλημάτων που σχετίζονται με το δέρμα, από αφυδάτωση έως υπερμελάγχρωση, ακόμη και πρόωρη γήρανση. Μάλιστα, οι θερμικές ανοχές ανδρών και γυναικών διαφέρουν, με τις οι γυναίκες να είναι λιγότερο ανθεκτικές.

«Το πρώτο και κυριότερο πρόβλημα που προκαλεί ο ζεστός καιρός είναι η επιτάχυνση της απώλειας νερού από το σώμα. Η αφυδάτωση μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα υγρασίας του δέρματος, το οποίο γίνεται ξηρό (οπότε και επιρρεπές στα ηλιακά εγκαύματα), κνησμώδες, θαμπό και ανώμαλο. Οι λεπτές γραμμές και οι ρυτίδες μπορεί να γίνουν πιο αισθητές, ενώ μαύροι κύκλοι κάνουν την εμφάνισή τους κάτω από τα μάτια. Επιπλέον, τα χείλη αρχίζουν να σκάνε, καθώς δεν έχουν αδένες έκκρισης σμήγματος, ξεφλουδίζουν και σπανιότερα αιμορραγούν και πονάνε», μας εξηγεί ο Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.

«Η πρόσληψη μεγαλύτερων ποσοτήτων νερού από τις συνήθεις είναι ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης της αφυδάτωσης και των συνεπειών της, σε συνδυασμό με την κατανάλωση πολλών χυμών και φρούτων με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (π.χ. αγγούρι και καρπούζι). Παράλληλα, συστήνεται ο σχολαστικός καθαρισμός του δέρματος με ένα απαλό καθαριστικό και η εφαρμογή ενυδατικής κρέμας για να αποφευχθεί η περαιτέρω απώλεια υγρασίας. Ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αναπλήρωση της υγρασίας του δέρματος είναι το υαλουρονικό οξύ, καθώς διατηρεί πάνω από 1.000 φορές το βάρος του σε νερό», προσθέτει.

Η ζέστη είναι επίσης αιτία αυξημένης παραγωγής ελαίων από το δέρμα, γεγονός ιδιαίτερα ενοχλητικό για όσους έχουν ήδη λιπαρό δέρμα, αφού η υπερπαραγωγή σμήγματος μπορεί να φράξει τους πόρους και να οδηγήσει σε ακμή και ροδόχρου ακμή. Και σε αυτή την περίπτωση απαιτείται σχολαστικός καθαρισμός και κατά περίπτωση εφαρμογή θεραπειών από δερματολόγο, όπως χημικά πήλινγκ και φωτοθεραπεία, η οποία ανανεώνει τα κύτταρα και βοηθά στη θεραπεία τους χωρίς ερεθισμούς.

Οι υψηλές θερμοκρασίες γερνούν την επιδερμίδα πιο γρήγορα. Η διατάραξη του φράγματος υγρασίας του δέρματος μειώνει την ελαστικότητά του κι έτσι εμφανίζονται ή πολλαπλασιάζονται τα σημάδια γήρανσης. Η ζέστη μειώνει επίσης τα επίπεδα αντιοξειδωτικών και αυξάνει τις πρωτεΐνες που καταστρέφουν τις ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης που βρίσκονται στο χόριο, προκαλώντας λεπτές γραμμές και χαλάρωση. Εκτός από την καλή ενυδάτωση του δέρματος, δεν υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορούν να λειτουργήσουν προληπτικά. Υπάρχουν όμως αρκετές θεραπείες, όπως το botox, το υαλουρονικό οξύ, το λίφτινγκ με νήματα και το υγρό λίφτινγκ.

Ο ξηρός αέρας που συνοδεύει αρκετές φορές τις υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσει αύξηση στα νεκρά κύτταρα του δέρματος. Καθώς αυτά συσσωρεύονται στην επιφάνεια, τα θυλάκια στους πόρους φράζουν και εάν μολυνθούν σχηματίζονται σπυράκια, τα οποία προκαλούν κνησμό. Η μείωση του κινδύνου θυλακίτιδας έγκειται στην απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων από το δέρμα με συχνά ντους, στην αποφυγή στενών ρούχων (π.χ. σορτς ποδηλασίας) και στην αποφυγή των υδρομασάζ, τα οποία προκαλούν έναν ειδικό τύπο θυλακίτιδας.

Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ανεβαίνει, το ανθρώπινο σώμα ρυθμίζει τη θερμοκρασία του ιδρώνοντας και εξατμίζοντας την υγρασία του δέρματος στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο, η εφίδρωση μπορεί φράξει τους πόρους του, ο ιδρώτας να φυλακιστεί κάτω από το δέρμα και να προκαλέσει θερμικό εξάνθημα και ιδρώτα. Όποιο μέσο μπορεί να σταματήσει την εφίδρωση βοηθά στη μείωση του κινδύνου εμφάνισής τους. Εκτός από τα εξανθήματα, η εφίδρωση ανάμεσα στα δάκτυλα των ποδιών δημιουργεί τις τέλειες συνθήκες ανάπτυξης μυκήτων.

Τα ελαφριά, άνετα, βαμβακερά ρούχα, οι βαμβακερές κάλτσες και η χρήση ανοιχτών παπουτσιών, η άσκηση σε δροσερούς χώρους ή νωρίς το πρωί/αργά το απόγευμα, η διατήρηση του δέρματος δροσερού (με συχνά ντους) και στεγνού (με συχνό σκούπισμα), μπορούν να προστατεύσουν το δέρμα από τις συνέπειες της έντονης εφίδρωσης.

Η έκθεση σε θερμότητα μπορεί να προκαλέσει επίσης διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, φλεγμονή και τέλος υπερμελάγχρωση, δηλαδή παραγωγή περισσότερης χρωστικής ουσίας από τα μελανινοκύτταρα και σχηματισμό σκούρων κηλίδων στο δέρμα, μεγάλες ή μικρότερες όπως είναι οι γνωστές μας φακίδες. Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλά προϊόντα που μπορούν να καταπολεμήσουν την πάθηση. Όταν το πρόβλημα, ωστόσο, είναι έντονο, συνιστώνται θεραπείες με λέιζερ και χημικά πίλινγκ, τα οποία μπορούν να γίνουν και τώρα το καλοκαίρι, με εξειδικευμένα πίλινγκ για θερινές περιόδους.

«Υπάρχουν κι άλλες παθήσεις που κάνουν την εμφάνισή τους ή επιδεινώνονται τα συμπτώματά τους όταν ο υδράργυρος σημειώνει σημαντική άνοδο. Για παράδειγμα, η δερματίτιδα εξ επαφής γίνεται πιο συχνή και πιο σοβαρή. Οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν ευκολότερα παράτριμμα (intertrigo), ειδικά στους ανθρώπους που πάσχουν από παχυσαρκία ή διαβήτη, και έξαρση της χολινεργικής κνίδωσης, η οποία εκδηλώνεται με ερυθρότητα και διαρκεί λίγες ώρες, συνήθως κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Κι επειδή οι υψηλές θερμοκρασίες σχεδόν πάντα συνοδεύονται από καυτό ήλιο, το καλοκαίρι και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των διακοπών όλοι πρέπει να λαμβάνουν μέτρα και κατά των αρνητικών επιδράσεων της ηλιακής ακτινοβολίας. Δεν θα πρέπει να παραλείπουν ποτέ να εφαρμόζουν μια παχιά στρώση αντηλιακού ανά τακτά χρονικά διαστήματα, να φορούν καπέλο με μεγάλο γείσο και γυαλιά ηλίου», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.