Παναγιώτης Κουρουμπλής: Η 4η τεχνολογική επανάσταση δοκιμάζει την εργασία και τις σχέσεις παραγωγής

 

Άρθρο του Παναγιώτη Κουρουμπλή  δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα  www.Newsbomb.gr  στις 6 Μαΐου 2021.

 

Το μέλλον της εργασίας με την παρουσία της τεχνητής νοημοσύνης θα βρεθεί μπροστά σε μεγάλες  προκλήσεις και ανατροπές. Η χρήση των έξυπνων ρομπότ και η εφαρμογή των εξελιγμένων συστημάτων λογισμικού, μέχρι τώρα, απαιτούσαν εξειδικευμένη γνώση, ιδίως γύρω από την ανάπτυξη των υπολογιστών. Η παρουσία της τεχνητής νοημοσύνης αποτελεί ένα νέο σταθμό στην εξέλιξη της τεχνολογίας, δεδομένου ότι δημιουργείται μια νέα πραγματικότητα. Η ανάπτυξη της  τεχνητής νοημοσύνης κατευθύνεται στο να  μπορεί να αξιολογεί καταστάσεις και στο μέλλον να λαμβάνει αποφάσεις αυτόματα.  Δηλαδή, σε ένα βαθμό, να υποκαθιστά τον άνθρωπο. Θα είναι η πρώτη φορά που η τεχνολογική εξέλιξη θα απειλεί όχι απλά επαγγέλματα (τσαγκάρης, σιδηρουργός κλπ) αλλά τον δευτερογενή ακόμα και τον τριτογενή τομέα της οικονομίας.

Το σημερινό επιχειρηματικό γίγνεσθαι, με βάση τη λογική κόστους παραγωγής θα επιδιώξει την εφαρμογή και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, για να προσκομίσει όσο το δυνατό περισσότερα ίδια κέρδη. Η πανδημία θα λειτουργήσει ως επιταχυντής πολλών εξελίξεων, δεδομένου ότι η ανθρωπότητα θα βρεθεί αντιμέτωπη και θα πρέπει να αναμετρηθεί με πελώρια αιτήματα, όπως ο υπερπληθυσμός, η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειές της, το δημόσιο χρέος, η ρευστότητα  στις εργασιακές σχέσεις, η χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης  και των συστημάτων υγείας. Όλες οι χώρες θα αναγκαστούν, κάτω από τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται λόγω της πανδημίας, να συμμετάσχουν σε οικονομικά μπλοκ, προκειμένου μέσα από συνεργασίες και συνενώσεις, να πετύχουν πιο ευεργετικές εξελίξεις στη ζωή των λαών τους.

Μέσα σε αυτές τις διεργασίες, η Δημοκρατία θα αντιμετωπίσει  μεγάλες προκλήσεις και δοκιμασίες, ενώ σε δίνη θα βρεθεί ακόμα  και η αξία της ελευθερίας της γνώμης του ανθρώπου. Οι προοδευτικές δυνάμεις που συνδέθηκαν τα τελευταία 200 χρόνια με την υπεράσπιση του δικαιώματος στην εργασία και την ασφάλειά της, θα δοκιμαστούν τώρα, προκειμένου να επιχειρηματολογήσουν πειστικά για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην εργασία με ότι αυτό σημαίνει. Το μεγάλο ζητούμενο στην περίπτωση της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στις εργασιακές σχέσεις θα είναι η αντιμετώπιση της ρευστότητας στα εργασιακά, γιατί ο άνθρωπος θα κληθεί στην πορεία της ζωής του να αλλάξει πολλές μορφές εργασίας. Η ευελιξία προσαρμογής σε αυτή την ανάγκη, η ρευστότητα που θα δημιουργηθεί, η τακτική μεταβίβαση από μία εργασία στην άλλη και το ζήτημα της ασφάλειας του εργαζόμενου θα πρέπει να αποτελέσουν πολιτική  προσέγγιση, προκειμένου να βρεθούν οι τρόποι πειστικής και αποτελεσματικής προστασίας των εργαζομένων.

Στο παγκόσμιο φόρουμ του Νταβός έχει υποστηριχτεί ότι η δεκαετία που διανύουμε θα επιφέρει μεγάλες ανακατατάξεις, και στις μορφές παραγωγής και στον αριθμό των θέσεων εργασίας.  Άρα γεννιέται το ερώτημα τι μέλλει γενέσθαι και με το ζήτημα της ασφάλειας εργασίας, και με τις θέσεις εργασίας που ενδεχομένως θα χαθούν.   Παρόμοιο ζήτημα είναι και το και τι θα γίνει με τους νέους οι οποίοι βγαίνουν από τα πανεπιστήμια, όπου μέχρι στιγμής επικρατούσε η  αξία της εξειδικευμένης γνώσης, αλλά τώρα με την τεχνητή νοημοσύνη, φαίνεται ότι  μεταβαίνουμε σε ένα νέο εργασιακό  πλαίσιο, που θα απαιτεί συνεχή  επανακατάρτιση και προσαρμογή των εργαζόμενων για να μην χάνουν τις θέσεις τους ή για να βρίσκουν δουλειά. Η απειλή μιας νέας μορφής περιθωριοποίησης των νέων ανθρώπων και μάλιστα επιστημόνων, τίθεται και αυτή ως ζήτημα σοβαρής μελέτης και προσέγγισης από τα συστήματα εκπαίδευσης που καλούνται και αυτά να απαλλαγούν από διαχρονικές εμμονές και να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις των νέων καιρών.

Τα πολιτικά κόμματα και οι κοινωνικο-συνδικαλιστικοί φορείς, καθώς και τα πανεπιστήμια πρέπει να μελετήσουν τις εξελίξεις που έρχονται, γειωμένοι με την πραγματικότητα. Η κατανομή της εργασίας με βάση τις  νέες μορφές της πρέπει να είναι προσιτή σε όλους, αν οι κοινωνίες δεν θέλουν να ζήσουν ένα νέο εργασιακό εφιάλτη, που θα μετατρέψει τη χαρά της εργασίας και τη χειραφέτηση που προσφέρει, σε περιθώριο και απόγνωση.