Ορθοπεδικές κακώσεις: Ποιες οι επιπτώσεις της λανθασμένης διάγνωσης;

Την επαλήθευση της αρχικής διάγνωσης και διαχείρισης έξι πολύ συχνών τραυματισμών στα πέλματα και τους αστραγάλους συστήνουν ερευνητές από την Αμερικανική Οστεοπαθητική Εταιρεία στους παρόχους πρωτοβάθμιας φροντίδας. Μετά από τη διεξαγωγή μιας ανασκόπησης συμβουλεύουν τους ορθοπεδικούς να μην επαναπαύονται στην αρχική εκτίμησή τους και στο σχέδιο θεραπείας που εκπονούν, διότι διαπίστωσαν ότι η λανθασμένη διάγνωση συχνά έχει για τους ασθενείς δυσμενείς μακροχρόνιες επιπτώσεις, που περιλαμβάνουν χρόνιο πόνο, αρθρίτιδα και αναπηρία.

 «Εκατομμύρια άνθρωποι σ’ όλον τον κόσμο επισκέπτονται τα επείγοντα περιστατικά των νοσοκομείων κάθε χρόνο για τραυματισμούς που αφορούν τα πέλματα και τους αστραγάλους. Οι τραυματισμοί αυτοί εμφανίζονται συχνότερα κατά τη διάρκεια εκτέλεσης εργασιών στο σπίτι ή σε επαγγελματικούς χώρους, αλλά και κατά την ενασχόληση με ψυχαγωγικές και αθλητικές δραστηριότητες. Παρότι όλοι κινδυνεύουν απ’ αυτούς και οι περισσότεροι θα βιώσουν τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους τον πόνο και το πρήξιμο που προκαλούν, οι ηλικιωμένοι και οι αθλητές έχουν τις υψηλότερες πιθανότητες τραυματισμού», επισημαίνει ο φυσιοθεραπευτής – χειροθεραπευτής κ. Γιώργος Κακαβάς του Fysiotek Sports and Spine Lab (www.fysiotek.gr). «Ειδικότερα, στους αθλητές τα ποσοστά διαφέρουν σημαντικά από άθλημα σε άθλημα. Πιο επιρρεπείς σε τέτοιου είδους κακώσεις είναι οι ποδοσφαιριστές και οι μπασκετμπολίστες, οι χορευτές και οι αθλητές της ενόργανης γυμναστικής». 

Οι ηλικιωμένοι ενήλικες διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο τραυματισμών και καταγμάτων επειδή μεγαλώνοντας χάνουν μυϊκή και οστική μάζα, αλλά και επειδή έχουν περισσότερα προβλήματα όρασης και ισορροπίας - γεγονός που αυξάνει περαιτέρω τον κίνδυνο.

Η διάγνωση ωστόσο ορισμένων τραυματισμών ενέχει δυσκολίες. Για παράδειγμα, οι τραυματισμοί του τρίγωνου οσταρίου συχνά συγχέονται με τους τραυματισμούς του Αχίλλειου τένοντα και μακρού καμπτήρα του μεγάλου δακτύλου του ποδιού, λόγω της εγγύτητας του τρίγωνου οσταρίου σε αυτές τις δομές. Αλλά αν αυτοί οι τραυματισμοί παραμείνουν αδιάγνωστοι, οι αθλητές ως αντιστάθμιση στρέφουν το πέλμα και τον αστράγαλο (προς τη μέση γραμμή του σώματος), οδηγώντας σε άλλα προβλήματα, όπως είναι η τενοντίτιδα των περονιαίων τενόντων.

Η κλινική ανασκόπηση των ερευνητών, που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Osteopathic Association, σκιαγραφεί τις λεπτομέρειες που καθιστούν δύσκολη την αναγνώριση και τη θεραπεία του κατάγματος της έξω απόφυσης του οστού του αστραγάλου (κάταγμα του snowboarder), τον τραυματισμό του τρίγωνου οσταρίου (οστό του ποδιού που αναπτύσσεται από ένα πρόσθετο κέντρο οστεοποίησης κατά μήκος της οπίσθιας επιφάνειας του αστραγάλου), την κάκωση του Lisfranc, του διαστρέμματος της 1ης μεταταρσιοφαλαγγικής άρθρωσης (τραυματισμός υπερέκτασης), του κατάγματος του σκαφοειδούς λόγω πίεσης και των συνδεσμικών κακώσεων.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι ασθενείς π.χ. με κάταγμα του snowboarder κλινικά εμφανίζουν πόνο και συμπτώματα παρόμοια με το διάστρεμμα του αστραγάλου, που περιλαμβάνει έντονο οίδημα και πόνο στο πλάι αυτού. Βάσει, λοιπόν, των ευρημάτων τους, ενθαρρύνουν τους κλινικούς γιατρούς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και, προκειμένου να επιβεβαιώνουν την εγκυρότητα της διάγνωσής τους, τους προτρέπουν να διατάσσουν τη διενέργεια πρόσθετων απεικονιστικών εξετάσεων ή / και να αναζητούν μια δεύτερη γνώμη από έναν ορθοπεδικό χειρουργό, καθώς οι λεπτομέρειες που προσδιορίζουν τη διάγνωση και τη θεραπεία καθενός από τα έξι συχνότερα τραύματα του πέλματος και του αστραγάλου είναι πολυάριθμες.

Όπως δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Jessica Reissig, DO, του Τμήματος Ορθοπεδικής στο Νοσοκομείο Plainview στη Νέα Υόρκη, αυτά τα είδη τραυμάτων αποτελούν σημαντική πηγή νοσηρότητας και μακροχρόνιας αναπηρίας όλων των ασθενών και όχι μόνο των κορυφαίων αθλητών και πρωταθλητών. Κι επειδή τα κλινικά συμπτώματα είναι ασαφή, η αιτία του προβλήματος δύσκολα αναγνωρίσιμη με την τυπική απεικόνιση, αλλά και επειδή ένας κακοδιαχειρισμένος τραυματισμός οδηγεί σε πολλά μελλοντικά προβλήματα είναι απολύτως καίριας σημασίας η έγκυρη διάγνωση.

Η Δρ. Reissig σημείωσε επίσης ότι τα κατάγματα του snowboarder που δεν έχουν υποστεί αγωγή, οι κακώσεις τoυ Lisfranc και τα διαστρέμματα της 1ης μεταταρσιοφαλαγγικής άρθρωσης έχουν υψηλά ποσοστά συσχέτισης με τη μελλοντική εμφάνιση αρθρίτιδας, καθώς και σημαντικές πιθανότητες για σοβαρό πόνο και αναπηρία χρόνια μετά από τον τραυματισμό. Επιπλέον, η ακατάλληλη θεραπεία τραυμάτων στα πέλματα και τους αστραγάλους μπορεί να οδηγήσει σε άλλους τραυματισμούς και προβλήματα, όπως τενοντίτιδα και υποτροπιάζοντα διαστρέμματα αστραγάλου.

«Μόλις επιβεβαιωθεί η διάγνωση, σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να προσφερθεί στους ασθενείς μια σειρά θεραπευτικών επιλογών από συντηρητική έως χειρουργική. Η επιλογή της καλύτερης θεραπείας για το άτομο μπορεί να αποτρέψει τον τραυματισμό από τη έκπτωση της μελλοντικής ποιότητας ζωής του ασθενούς», επισήμανε ο έτερος συγγραφέας Adam Bitterman, DO, του Hofstra Northwell School of Medicine.

Όπως σημειώνει ο κ. Κακαβάς, για τους περισσότερους μικροτραυματισμούς το μόνο που απαιτείται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την ταχύτερη ανάρρωση είναι ένας συνδυασμός φαρμάκων, ακινητοποίησης, πάγου και ανάπαυσης και κατόπιν φυσικοθεραπείας. Στην Ελλάδα διατίθεται επίσης η πρωτοποριακή μέθοδος fysiotek που ξεχωρίζει από άλλες, γιατί παρέχει τη δυνατότητα αξιολόγησης - ανάλυσης των αρθρώσεων αλλά και των μυών του ανθρώπινου σώματος. Μετά από την αξιολόγηση, καταρτίζεται εξατομικευμένο ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης από υπολογιστή που εκτελείται με μηχανικό τρόπο, θεραπεύοντας την κάκωση όπου κι αν αυτή εντοπίζεται. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας το fysiotek κατευθύνει τον θεραπευτή ως προς το είδος και τη διάρκεια της θεραπείας και επαναξιολογεί και τυπώνει τα αποτελέσματα, κρατώντας παράλληλα αρχείο γι’ αυτά. Έτσι, ο ασθενής απαλλάσσεται από την ανάγκη υποβολής σε καινούργιες εξετάσεις για τον έλεγχο της θεραπευτικής πορείας.