Η
απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να μειώσει το βασικό επιτόκιο
για πρώτη φορά από το 2019 στέλνει σαφές μήνυμα στις τράπεζες να προετοιμαστούν
για μελλοντικές μειώσεις.
Σύμφωνα
με τραπεζικές πηγές, η ουσιαστική μείωση του κόστους δανεισμού θα γίνει αισθητή
τους επόμενους μήνες, εφόσον η ΕΚΤ προχωρήσει σε νέες μειώσεις επιτοκίων.
Η
μείωση του επιτοκίου κατά 0,25% από την ΕΚΤ αναμένεται να επιφέρει μειώσεις
στις μηνιαίες δόσεις αποπληρωμής δανείων για πολλούς δανειολήπτες. Οι
επιπτώσεις αυτής της απόφασης θα είναι έμμεσες, καθώς θα επηρεάσουν τα επιτόκια
που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για τα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου. Κρίσιμος
δείκτης σε αυτή την περίπτωση είναι το Euribor 3 μηνών, το οποίο αποτελεί τη
βάση για το 80% των κυμαινόμενων επιτοκίων στην ελληνική αγορά.
Ωστόσο, οι μειώσεις επιτοκίων δεν θα επηρεάσουν όλα τα δάνεια εξίσου. Η διαφορά στη μηνιαία δόση θα εξαρτηθεί από παράγοντες όπως η διάρκεια και η ωρίμαση του δανείου, καθώς και το ύψος του τελικού επιτοκίου. Δάνεια μεγαλύτερης διάρκειας θα επηρεαστούν περισσότερο από τη μείωση του επιτοκίου βάσης. Τα νέα δάνεια και εκείνα που βρίσκονται στα πρώτα χρόνια αποπληρωμής τους θα δουν μεγαλύτερες αλλαγές, ενώ όσα πλησιάζουν στη λήξη τους θα επηρεαστούν ελάχιστα. Δανειολήπτες με υψηλότερα επιτόκια θα δουν μεγαλύτερες μειώσεις στις μηνιαίες δόσεις τους.
Συγκεκριμένα,
η μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ αναμένεται να επηρεάσει άμεσα τα στεγαστικά
δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου που έχουν συμφωνηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2023,
τα επιχειρηματικά, τα καταναλωτικά (ιδιαίτερα τα μικρότερα) και τις πιστωτικές
κάρτες. Τα επιτόκια βάσης θα απορροφήσουν τη μείωση της ΕΚΤ και αυτή θα περάσει
απευθείας στον καταναλωτή. Επίσης, όλα τα νέα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου που
θα συμφωνηθούν το επόμενο διάστημα θα επηρεαστούν αυτόματα.
Αντίθετα,
τα εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια που έχουν συμφωνηθεί πριν από την 1η
Ιανουαρίου 2023 δεν θα δουν άμεση μείωση στη μηνιαία τους δόση, καθώς τα
επιτόκια βάσης τους έχουν παγώσει σε επίπεδα κάτω από τις τιμές της 31ης
Μαρτίου 2023. Για το Euribor 3 μηνών, το επιτόκιο έχει παγώσει στο 2,838%, ενώ
σήμερα κινείται στο 3,752%.
Συνεπώς,
οι δανειολήπτες με στεγαστικά δάνεια πριν από την 1η Ιανουαρίου 2023 δεν θα
δουν άμεσες μειώσεις στις δόσεις τους, εκτός αν το Euribor πέσει περισσότερο
από μία μονάδα. Ωστόσο, σε περιβάλλον πτωτικών επιτοκίων, θα επηρεαστούν όλες
οι κατηγορίες δανείων, ακόμη και τα σταθερού επιτοκίου για νέες συμβάσεις. Αυτό
δεν αναμένεται άμεσα, καθώς η αγορά δυσκολεύεται να προβλέψει τις επόμενες
κινήσεις της ΕΚΤ. Η διαμόρφωση του επιτοκίου επηρεάζεται επίσης από τον
ανταγωνισμό, τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια και τις εκτιμήσεις για ενδεχόμενο
νέο πληθωριστικό κύκλο.
Τέλος,
η μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ δεν ευνοεί τους καταθέτες ούτε τα επιτοκιακά
έσοδα των τραπεζών.