Καρκίνος του δέρματος: Ελπίδες για ανάπτυξη εμβολίου

 

Ένα εμβόλιο mRNA που διεγείρει την παραγωγή μιας πρωτεΐνης κρίσιμης για το αντιοξειδωτικό δίκτυο του δέρματος θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύτιμος σύμμαχος στην προσπάθεια πρόληψης του καρκίνου του μεγαλύτερου οργάνου του σώματος.

Τα ευχάριστα αυτά νέα, που ακολουθούν την επίσης σημαντική έρευνα για την πρόληψη των γεννητικών κονδυλωμάτων με εμβόλια mRNA από Δανούς ερευνητές, ανακοινώθηκαν από το Κολλέγιο Φαρμακευτικής του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Όρεγκον, λίγες ημέρες πριν από τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Κατά του Καρκίνου, που γιορτάζεται στις 4 Φεβρουαρίου.

«Ο καρκίνος του δέρματος είναι ένας από τους συχνότερους καρκίνους παγκοσμίως. Αναπτύσσεται αργά στις επιφανειακές στιβάδες του δέρματος και εμφανίζεται συνήθως υπό μορφή εξογκώματος ή αποχρωματισμένης κηλίδας, η οποία επιμένει μετά από μερικές εβδομάδες και εξελίσσεται αργά με την πάροδο μηνών ή μερικές φορές ετών. Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι οι δύο συχνότεροι τύποι του», μας εξηγεί ο Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.

«Το μελάνωμα είναι ο πιο θανατηφόρος τύπος καρκίνου του δέρματος, ο οποίος ξεκινά από τα κύτταρα που παράγουν τη μελανίνη, η οποία καθορίζει το χρώμα του δέρματος, και εξαπλώνεται σε άλλα όργανα του σώματος. Εμφανίζεται συχνότερα υπό μορφή ενός νέου σπίλου, ή αλλαγής της εμφάνισης ενός υπάρχοντος. Από τους πιο γνωστούς παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισής του είναι η υπεριώδης ακτινοβολία, η οποία προκαλεί οξειδωτικό στρες», προσθέτει.

Ο καρκίνος του δέρματος δεν μπορεί πάντοτε να προληφθεί. Ωστόσο, οι πιθανότητες ενός ατόμου να τον εμφανίσει μπορούν να μειωθούν σημαντικά με την αποφυγή της έκθεσής του στην υπεριώδη ακτινοβολία. Η χρήση αντηλιακών προϊόντων, η παραμονή στη σκιά ιδίως κατά τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας και η μη χρήση σολάριουμ και υπεριώδους φωτός από τεχνικά μέσα είναι μέχρι σήμερα οι μοναδικοί τρόποι προφύλαξης. Η τακτική εξέταση του δέρματος μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου που αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας του. 

Τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες για την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τους κινδύνους της υπερβολικής έκθεσης σε αυτήν, οι οποίες δεν έχουν αποδώσει καρπούς στην έκταση που θα έπρεπε. Γι’ αυτό η συχνότητα εμφάνισης μελανώματος εξακολουθεί την ανοδική της πορεία.

Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύθηκε στη διαδικτυακή έκδοση του Journal of Investigative Dermatology στις 11 Ιανουαρίου 2022, ένα εμβόλιο mRNA που προάγει την παραγωγή της πρωτεΐνης TR1 στα κύτταρα του δέρματος θα μπορούσε να μετριάσει τον κίνδυνο καρκίνου που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία και άλλων δερματικών προβλημάτων.

Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, για περισσότερα από 40 χρόνια η επιστημονική κοινότητα εστίαζε στη διατροφική πρόσληψη αντιοξειδωτικών ως πιθανό τρόπο πρόληψης του καρκίνου. Όμως σε ορισμένες κλινικές δοκιμές δεν πετύχαιναν τον στόχο τους ή έφερναν αντίθετα αποτελέσματα από τα αναμενόμενα. Οπότε καθίσταται αναγκαία η προσπάθεια παρέμβασης με νέους παράγοντες χημειοπροφύλαξης.

Τα εμβόλια mRNA λειτουργούν δίνοντας εντολή στα κύτταρα να φτιάξουν μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη. Στην περίπτωση των εμβολίων για τον νέο κορωνοϊό, πρόκειται για ένα ακίνδυνο κομμάτι της πρωτεΐνης spike του ιού, -το οποίο πυροδοτεί μια ανοσολογική απόκριση-, για το προτεινόμενο εμβόλιο για το μελάνωμα, θα είναι η TR1.

Ακόμα όμως έχουν πολλά να γίνουν. Πρέπει να φτιαχτεί το εμβόλιο mRNA, να χορηγηθεί και να παρακολουθηθεί πώς ενισχύει την άμυνα του οργανισμού. Οι ερευνητές ωστόσο είναι ενθουσιασμένοι με τις δυνατότητες που ανοίγονται στην πρόληψη του καρκίνου, μέσω της διαμόρφωσης του αντιοξειδωτικού συστήματος του οργανισμού.

«Οι καρκίνοι του δέρματος δεν προκαλούν ιδιαίτερα ορατά ή αισθητά συμπτώματα. Ιδιαίτερα το μελάνωμα, προκαλεί, τις περισσότερες φορές, μικρές αλλαγές, διαμέτρου μόλις μερικών χιλιοστών στο αρχικό στάδιο, οι οποίες δεν ανησυχούν τους ανθρώπους που δεν έχουν ιατρικές γνώσεις, ακόμα κι αν τις εντοπίσουν. Ωστόσο, αυτές οι δυσδιάκριτες δερματικές αλλοιώσεις μπορεί να είναι ακόμη και θανατηφόρες.

Τα τελευταία δύο χρόνια που έχει εισβάλλει στη ζωή μας ο SARS-CoV-2, το κύριο μέλημα όλων είναι η αποφυγή της μόλυνσης από αυτόν τον ιό. Δυστυχώς, δεν σκεφτόμαστε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν και άλλα απειλητικά για τη ζωή νοσήματα. Υπό τις συνθήκες που ζούμε έχουμε πάψει να θέτουμε ως προτεραιότητά μας τις προληπτικές εξετάσεις στις οποίες μέχρι πριν την εμφάνιση του κορωνοϊού  υποβαλλόμασταν τακτικά.

Με δεδομένο, όμως, ότι δεν θα απαλλαγούμε από τον ιό τόσο γρήγορα όσο επιθυμούμε, και επειδή δεν βρισκόμαστε κοντά στην εφαρμογή αυτής της εξαιρετικής ανακάλυψης για την ανάπτυξη εμβολίου κατά του καρκίνου του δέρματος, η συγκεκριμένη συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερημένες διαγνώσεις και αυξημένα ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, θα πρέπει να επισημάνουμε σε κάθε τόνο ότι δεν θα πρέπει να παραλείπεται ούτε η αυτοεξέταση, ούτε η τακτική επίσκεψη στον δερματολόγο για δερματοσκόπηση, προκειμένου να αποτραπούν καθυστερήσεις στη διάγνωση και χειρότερη έκβαση του ασθενή», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.