Ουροποιητικό: Ποια συμπτώματα χρειάζονται επειγόντως ιατρικό έλεγχο

Η εμφάνιση του κορωνοϊού COVID-19 έχει προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής και την καθημερινότητά μας. Η παραίνεση των ειδικών να μην βγαίνουμε από το σπίτι χωρίς σημαντικό λόγο και να πηγαίνουμε ακόμα και στον γιατρό μόνο για επείγοντα περιστατικά, είναι καθημερινή και συνεχής. 
Πώς μπορεί, όμως, να ξέρει κανείς αν έχει κάτι επείγον ή όχι;

«Υπάρχουν ορισμένα συμπτώματα που μπορεί να προειδοποιήσουν τον ασθενή ότι ενδεχομένως έχει κάτι σοβαρό», λέει ο χειρουργός-ουρολόγος Δρ. Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας. «Τα συμπτώματα αυτά είναι κατά κανόνα μη ειδικά. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουν πολλές πιθανές αιτίες. Επειδή όμως ανάμεσα σε αυτές τις αιτίες συμπεριλαμβάνονται μερικές πολύ σοβαρές, όποιος εκδηλώνει αυτά τα συμπτώματα πρέπει να συμβουλεύεται αμέσως έναν ουρολόγο ιατρό. Είναι πιθανό να πρέπει να κλείσει επειγόντως ραντεβού για έλεγχο».

Μερικά ενδεικτικά συμπτώματα, που θα πρέπει να σας παρακινήσουν να τηλεφωνήσετε στον ουρολόγο ιατρό, είναι αυτά που παρατίθενται στη συνέχεια. Ο Δρ. Πούλιας εξηγεί τι θα μπορούσαν να υποκρύπτουν στις πιο σοβαρές περιπτώσεις.

Διακοπή της ούρησης (επίσχεση ούρων). Κατ' αυτήν, ο ασθενής δεν μπορεί ξαφνικά να ουρήσει και παρουσιάζει ψηλαφητή,  επώδυνη διόγκωση της ουροδόχου κύστης χαμηλά στην κοιλιά (υπερηβική χώρα). Σύντομα, εξάλλου, αρχίζει να πονάει πάρα πολύ. Σε τέτοιες περιπτώσεις, απαιτείται η άμεση συμβουλή του ουρολόγου, διότι αν η κατάσταση αυτή χρονίσει, υπάρχει κίνδυνος για τη νεφρική λειτουργία. 

Στις πιθανές αιτίες της επίσχεσης ούρων συμπεριλαμβάνονται μεγάλη υπερτροφία του προστάτη και απόφραξη της ουρήθρας από κάποιο λίθο (πέτρα). Η επίσχεση ούρων χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση με καθετήρα. Αναλόγως με την αιτία της μπορεί να χρειασθεί νοσηλεία, με ή χωρίς χειρουργική επέμβαση. Αν οφείλεται σε λιθισιακή απόφραξη της ουρήθρας, πρέπει να αφαιρεθεί η πέτρα (π.χ. με ενδοσκοπική λιθοτριψία).

Πολύ αίμα στα ούρα που επιμένει (διαλείπουσα εμμένουσα αιματουρία). Αν ένας άνθρωπος δει 2-3 φορές μέσα στην ίδια ημέρα πολύ αίμα στα ούρα του, χωρίς να νιώθει πόνο ή να έχει πυρετό ή άλλα συμπτώματα, πρέπει αμέσως να επικοινωνήσει με τον ουρολόγο ιατρό. Στις πιθανές αιτίες συμπεριλαμβάνονται από λιθίαση του ουροποιητικού έως όγκοι. Η θεραπεία καθορίζεται εξατομικευμένα.

Κολικός του νεφρού. Εκδηλώνεται με έντονο πόνο στην περιοχή της μέσης, ο οποίος αντανακλάται στην κοιλιά και συχνά κάνει τον ασθενή να διπλώνεται στα δύο. Μπορεί επίσης να συνοδεύεται από αιματουρία και μερικές φορές με πυρετό. Χρειάζεται άμεση αξιολόγηση, διότι μπορεί να έχει απόφραξη ο ουρητήρας και τα ούρα δεν παροχετεύονται από τον νεφρό στην κύστη. Σε τέτοια περίπτωση υπάρχει κίνδυνος για τους νεφρούς. Μπορεί να απαιτηθεί νοσηλεία του ασθενούς.

Υψηλός πυρετός με δυσκολία στην ούρηση (δυσουρία). Τα συμπτώματα αυτά στους άνδρες μπορεί να οφείλονται στην οξεία προστατίτιδα. Ο άνδρας μπορεί να δυσκολεύεται να αποβάλλει ούρα, να έχει μειωμένη ροή και παρότι πιέζεται να μην κατορθώνει να ουρήσει φυσιολογικά. Συνήθως απαιτείται νοσηλεία, διότι υπάρχει κίνδυνος επίσχεσης ούρων ή να εξελιχθεί η κατάσταση σε σοβαρή λοίμωξη.

Συμπτώματα ουρολοίμωξης με υψηλό πυρετό. Όταν το αίσθημα καύσου (κάψιμο) και η συχνουρία συνοδεύονται από αιφνίδιο, υψηλό πυρετό (πάνω από 39 βαθμούς Κελσίου), ενδέχεται να αποτελούν ένδειξη πυελονεφρίτιδας. Η απλή ουρολοίμωξη δεν συνοδεύεται από πυρετό, αλλά αν ένας ασθενής με οξεία κυστίτιδα κάνει οξεία πυελονεφρίτιδα θα παρουσιάσει υψηλό πυρετό. Άλλα ύποπτα συμπτώματα για οξεία πυελονεφρίτιδα είναι έντονος πόνος, κακουχία και αδιαθεσία. Αναλόγως με την περίπτωση, μπορεί να χρειασθεί νοσηλεία ή η θεραπεία να γίνει στο σπίτι.

Αιφνίδιος πόνος και διόγκωση του όρχεως. Μπορεί να οφείλεται σε συστροφή όρχεως. Ο πόνος είναι τόσο έντονος ώστε ο ασθενής μπορεί να περπατά με ανοικτά πόδια ή να μην αντέχει ούτε τα ρούχα πάνω στον όρχι. Άλλο ύποπτο σύμπτωμα είναι η σκλήρυνση του όρχεως. Η συστροφή συνήθως εκδηλώνεται σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες (ηλικίες μέχρι 25 ετών). Συνήθως κατά το παρελθόν είχε συμβεί ατελής (μερική) συστροφή, στην οποία οι ασθενείς δεν έδωσαν σημασία. Η συστροφή όρχεως αντιμετωπίζεται χειρουργικά, αλλά η εγχείρηση πρέπει να γίνει μέσα σε 4 ώρες από την εμφάνισή της.

Ανώδυνη διόγκωση όρχεως. Όταν ένας έφηβος ή νέος άνδρας ψηλαφήσει μια σκληρή περιοχή στον όρχι, η οποία δεν είναι επώδυνη ούτε προκαλεί διαταραχή στην ούρηση, πρέπει να συμβουλεύεται έναν ουρολόγο ιατρό. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το αν η σκληρή περιοχή συνοδεύεται ή όχι από διόγκωση του οργάνου. Τα συμπτώματα αυτά πρέπει να αξιολογηθούν αμέσως για το ενδεχόμενο νεοπλασίας.

Πυρετός με μεγάλο οίδημα και πόνο στον όρχι. Μπορεί να οφείλεται σε βακτηριακές λοιμώξεις (ορχίτιδα, επιδιδυμίτιδα ή ορχιεπιδιδυμίτιδα). Ο πυρετός συνήθως είναι 38 βαθμοί και πάνω, ενώ μπορεί να συνυπάρχει διαταραχή της ούρησης (συχνουρία). Συνήθως προκαλείται από το κολοβακτηρίδιο (e.coli).  Θέλει νοσηλεία και ισχυρή φαρμακευτική θεραπεία.

Κάκωση στην οσφυϊκή χώρα (μέση) με αίμα στα ούρα (αιματουρία). Αν ένας άνθρωπος έχει πτώση και ύστερα παρουσιάσει τοπικό πόνο στη μέση (μερικές φορές ήπιο) και μεγάλη αιματουρία, εγείρεται υποψία για ρήξη νεφρού. Αναλόγως με τη βαρύτητα της ρήξης καθορίζεται και η θεραπεία. Όταν η ρήξη είναι μεγάλη, απαιτείται παρέμβαση (εμβολισμός ή εγχείρηση). Σε όλες τις περιπτώσεις, όμως, απαιτείται νοσηλεία.

Αφόρητος πόνος στο πέος στη διάρκεια του σεξ. Όταν συνοδεύεται από τεράστιο αιμάτωμα στο πέος η αιτία μπορεί να είναι το λεγόμενο κάταγμα πέους. Είναι μια επείγουσα κατάσταση που πρέπει να αποκαθίσταται χειρουργικά μέσα σε 5 ώρες. Ωστόσο τώρα που ο κορωνοϊός Covid-19 έχει μπει στη ζωή μας, οι σεξουαλικές επαφές πρέπει να είναι πολύ προσεκτικές.

Στύση που διαρκεί πολλή ώρα και προκαλεί πόνο. Όταν η στύση διαρκεί πάνω από 4 ώρες και είναι επώδυνη, μπορεί να οφείλεται στον πριαπισμό. Στον πριαπισμό παρατηρείται σοβαρή διαταραχή στην αιμάτωση πέους. Αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη στυτική δυσλειτουργία. Επομένως και σε τέτοια περίπτωση οι ασθενείς πρέπει να επικοινωνούν αμέσως με τον ουρολόγο ιατρό.

Επώδυνη, μη επαναφορά της ακροποσθίας. Όταν η ακροποσθία δεν μπορεί να επιστρέψει στη θέση της, «στραγγαλίζοντας» τη βάλανο του πέους, η κατάσταση λέγεται παραφίμωση. Αν δεν διορθωθεί αμέσως, μπορεί να οδηγήσει σε νέκρωση. Είναι πιο συχνή στην εφηβεία και σε μερικές ομάδες ηλικιωμένων. Μπορεί να χρειασθεί χειρουργική αντιμετώπιση.