Πολύποδες στη χολή: Πότε απαιτείται χειρουργείο;

Πολυπαραγοντική είναι η λήψη της απόφασης για αφαίρεση της χολυδόχου κύστης, λόγω ύπαρξης πολυπόδων. 

Το μέγεθος και η μορφή τους, η ηλικία του ασθενή και η ταυτόχρονη παρουσία χολολίθων, καθορίζουν πότε είναι απαραίτητη η χολοκυστεκτομή. Αν και στην συντριπτική πλειονότητά τους είναι ακίνδυνοι και δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας, σε ορισμένες μπορεί να κριθεί προτιμότερη για τον ασθενή η εκτομή της.

«Οι πολύποδες της χοληδόχου κύστης είναι  βλάβες που προεξέχουν από το εσωτερικό τοίχωμα της χοληδόχου κύστης. 
Στους περισσότερους ασθενείς, ο εντοπισμός τους είναι  ένα τυχαίο εύρημα ενός τυπικού υπερηχογραφήματος στην κοιλιά ή ακόμα και μετά από  χολοκυστεκτομή εξαιτίας χολολίθων ή κολικού χοληφόρων», μας εξηγεί ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος, ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής, Ερευνητής & Διδάσκων στο εργαστήριο Βιοπληροφορικής & ανθρώπινης ηλεκτροφυσιολογίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο (www.axiarchos.gr). 

«Οι πολύποδες της χοληδόχου κύστης είναι κυρίως καλοήθεις. Μπορεί να είναι ψευδοπολύποδες, οι οποίοι δεν έχουν κακοήθη πιθανότητα και δεν απαιτούν καμία παρακολούθηση ή παρέμβαση, ή αδενώματα ή μεσεγχυματικοί όγκοι. 

Υπάρχουν επίσης και κακοήθεις πολύποδες, η έγκαιρη ανίχνευση και η αντιμετώπιση των οποίων είναι σημαντικές για τη θεραπεία και τη μακροχρόνια επιβίωση. Ο πρωταρχικός στόχος είναι η πρόληψη της ανάπτυξης του καρκίνου», συμπληρώνει.

Στατιστικά, μόνο το 5% θεωρείται ότι είναι "αληθινοί" πολύποδες, που σημαίνει ότι είναι κακοήθεις ή έχουν πιθανότητα να είναι κακοήθεις. Αυτοί απαιτούν χειρουργική αφαίρεση. Κατά κανόνα, η χολοκυστεκτομή συστήνεται για πολύποδες μεγέθους 10 mm και άνω, αν και αυτό το όριο μειώνεται όταν εντοπίζονται άλλοι παράγοντες κινδύνου. Είναι σημαντικό αυτοί να λαμβάνονται υπόψη ώστε να καταστεί ευχερέστερη η απόφαση αν θα διενεργηθεί χολοκυστεκτομή σε πολύποδες κάτω από τα 10 mm.

«Συνήθως η παρουσία ενός και μόνου πολύποδα ακόμα και μικρότερου των 10 mm προκαλεί ερωτηματικά, καθώς η μοναδική μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε άτομα με πολύποδες 5-9 mm έχει δείξει ότι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι κακοήθης, όχι όμως τόσες που να επιβάλουν τη διενέργεια χολοκυστεκτομής, εάν δεν υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες κινδύνου», σημειώνει ο Δρ. Ξιάρχος, Δ/ντης Χειρουργικής Κλινικής Ομίλου Ιατρικό, Ιατρικό Περιστερίου.

Η ηλικία είναι ένας τέτοιος παράγοντας, δεδομένου ότι οι περισσότερες κακοήθειες εμφανίζονται σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Μελέτη που εξέτασε την ηλικία ως παράγοντα κινδύνου για κακοήθεια σε πολύποδες κάτω από τα 10 mm διαπίστωσε ότι όταν ο ασθενής είναι άνω των 50 ετών η πιθανότητα καρκίνου ανέρχεται στο 20% περίπου και συνεπώς ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε χολοκυστεκτομή.

Επίσης, η ταυτόχρονη παρουσία πολύποδα και χολολίθων είναι ένα ζήτημα που χρήζει προσοχής. «Σε ασθενείς με συμπτώματα που οφείλονται σε χολόλιθους, η χολοκυστεκτομή είναι απαραίτητη και συνεπώς η λήψη της απόφασης είναι απλή. Δεδομένου, όμως, ότι έως 4 στα 5 άτομα με καρκίνο της χοληδόχου κύστης έχουν χολόλιθους, είναι προτιμότερη η αφαίρεση της κύστης. Βέβαια, οι χολόλιθοι είναι πολύ συχνοί, ενώ ο συγκεκριμένος καρκίνος εξαιρετικά σπάνιος. Η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων με πέτρες στα νεφρά δεν αναπτύσσουν ποτέ καρκίνο σε αυτήν», τονίζει.

Σημαντικό ρόλο στην απόφαση παίζει και η μορφή του πολύποδα. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με άμισχους πολύποδες έχουν υψηλότερο κίνδυνο κακοήθειας σε σύγκριση με εκείνους με τους έμμισχους πολύποδες. Οι κακοήθεις πολύποδες κάτω των 10 mm είναι επίσης πιο πιθανό να είναι άμισχοι και η πιθανότητα εμφάνισης κακοήθειας κυμαίνεται στο 13,9% σε αυτούς τους ασθενείς. Ωστόσο, όταν υπάρχει ένας και μόνο άμισχος πολύποδας, η πιθανότητα εμφάνισης κακοήθειας είναι υψηλότερη (περίπου 25%). Έτσι, η χολοκυστεκτομή προτείνεται για όλους τους άμισχους πολύποδες από 6 mm έως 9 mm.

Εν κατακλείδι, «παρόλο που οι μεγαλύτεροι των 10 mm πολύποδες είναι πιο πιθανό να είναι αληθινοί, το απόλυτο αυτό όριο μπορεί να γίνει η αιτία να αγνοηθεί ένας αληθινός πολύποδας μικρότερου μεγέθους. Επίσης είναι πιθανό η χολοκυστεκτομή θα γίνει χωρίς λόγο για ψευδοπολύποδες μεγαλύτερους από 10 mm. Γι’ αυτό θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι παράγοντες ώστε να ληφθεί η ορθή απόφαση εάν πρέπει να αφαιρεθεί ή όχι η χολυδόχος κύστη», επισημαίνει ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος και καταλήγει: «Ακόμα κι αν κριθεί ότι είναι καλύτερο για τον ασθενή να πραγματοποιηθεί η χολοκυστεκτομή δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας, καθώς είναι μια επέμβαση απλή. Γίνεται λαπαροσκοπικά, μέσω πολύ μικρών οπών ή μόνο μίας, από τις οποίες εισάγονται ένα μικρό τηλεσκόπιο και τα απαραίτητα εργαλεία. Ο πόνος είναι ελάχιστος, η ανάρρωση εξαιρετικά γρήγορη, όπως και η επάνοδος στην εργασία. Ο κίνδυνος μετεγχειρητικών επιπλοκών είναι σχεδόν ανύπαρκτος, ενώ μπορεί να αντιμετωπιστούν και ασθενείς με σοβαρά συνοδά προβλήματα υγείας. Δεν ενέχει κανέναν κίνδυνο για τον ασθενή, ούτε έχει επίπτωση στην πέψη», καταλήγει ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος.