 |
| Φωτογραφία: xusenru / www.pixabay.com |
Η υπερνίκηση της μοναξιάς έρχεται μέσω της αποδοχής
και της συμπόνοιας.
Από τη φύση
μας ως ανθρώπινα όντα, είμαστε κοινωνικά πλάσματα. Ωστόσο, καθώς μεγαλώνουμε, η
προσωπική δυναμική και ο τρόπος ζωής μας αλλάζουν και αυτό μπορεί να οδηγήσει
στη μοναξιά και την απομόνωση.
Με τους
ηλικιωμένους να μετακομίζουν με ανοδική τάση σε κοινότητες στέγασης ηλικιωμένων
ή κοινότητες συνταξιούχων, ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου
της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, προσπάθησαν να εντοπίσουν τα κοινά χαρακτηριστικά
των κατοίκων που αισθάνονται μοναξιά μέσα σε αυτά τα περιβάλλοντα.
Η μοναξιά
συναγωνίζεται το κάπνισμα και την παχυσαρκία ως προς τις επιπτώσεις της στη
μείωση του προσδόκιμου ζωής, δηλώνει ο επικεφαλής συγγραφέας Ντίλιπ Β. Τζεστ,
πρόεδρος του Κέντρου Υγιούς Γήρανσης και διακεκριμένος καθηγητής Ψυχιατρικής
στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο.
Πρόκειται
για μία αυξανόμενη ανησυχία για τη δημόσια υγεία και είναι σημαντικό να
προσδιορίσουμε τις υποκείμενες αιτίες της μοναξιάς από την οπτική των
ηλικιωμένων, έτσι ώστε να συμβάλλουμε στην επίλυσή τους και να βελτιώσουμε τη
συνολική υγεία, την ευημερία και την μακροζωία του γηραιότερου πληθυσμού μας, προσθέτει.
Οι ερευνητές
επισημαίνουν ότι υπάρχουν λίγες δημοσιευμένες ποιοτικές μελέτες σχετικά με τη
μοναξιά που βιώνουν οι ηλικιωμένοι στα κέντρα στέγασης ηλικιωμένων, όπου οι
κοινόχρηστοι χώροι, οι προγραμματισμένες κοινωνικές έξοδοι και οι κοινοτικές
δραστηριότητες αποσκοπούν στην προώθηση της κοινωνικοποίησης και στη μείωση της
απομόνωσης. Γιατί ωστόσο, πολλοί ηλικιωμένοι οι οποίοι ζουν μέσα σε αυτό το
είδος διαβίωσης, βιώνουν ακόμη έντονα αισθήματα μοναξιάς;
Η νέα
μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε διαδικτυακά στο περιοδικό Aging and Mental
Health, βρήκε ότι η εμπειρία των ανθρώπων που βιώνουν μοναξιά καθορίζεται
από έναν αριθμό προσωπικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Διαβάστε
σχετικά: Μοναξιά: Ένα φαινόμενο του σύγχρονου κόσμου. Πώς επηρεάζει τη σωματική και
ψυχική μας υγεία;
Οι ερευνητές
πραγματοποίησαν προσωπικές συνεντεύξεις, διάρκειας μιάμισης ώρας σε 30 ενήλικες
ηλικίας 67 έως 92 ετών, ως μέρος μιας μεγαλύτερης μελέτης η οποία αξιολογούσε
τη σωματική υγεία και τις γνωστικές λειτουργίες 100 ηλικιωμένων, οι οποίοι ζουν
σε ένα κέντρο ανεξάρτητης διαβίωσης για τη στέγαση ηλικιωμένων, στο Σαν
Ντιέγκο.
Μέσα σε αυτό
το κοινοτικό πλαίσιο, το 85% των κατοίκων ανέφερε μέτρια έως αφόρητα επίπεδα
μοναξιάς. Η μοναξιά είναι υποκειμενική, δηλώνουν οι ερευνητές. Διαφορετικοί
άνθρωποι αισθάνονται μοναξιά για διαφορετικούς λόγους, παρά τις ευκαιρίες και
τους διαθέσιμους πόρους για κοινωνικοποίηση.
Τρία βασικά
θέματα προέκυψαν μέσα από την έρευνα:
- Οι απώλειες και οι ανεπαρκείς
κοινωνικές δεξιότητες, οι οποίες σχετίζονται με την ηλικία, θεωρήθηκαν
βασικοί επιβαρυντικοί παράγοντες για την αίσθηση μοναξιάς. Μερικοί
κάτοικοι μίλησαν για την απώλεια συζύγων, αδελφών και φίλων ως αιτία της
μοναξιάς τους. Άλλοι ανέφεραν πως η δημιουργία νέων φίλων σε ένα κέντρο στέγασης
ηλικιωμένων, δε μπορεί να αντικαταστήσει τη φιλία με τους αποθανόντες
φίλους τους, με τους οποίους είχαν μεγαλώσει μαζί, υποστηρίζουν οι ερευνητές.
- Το αίσθημα της μοναξιάς συχνά
συνδεόταν με την έλλειψη σκοπού στη ζωή. Ακούστηκαν πολύ συγκινητικά
σχόλια όπως: νιώθουμε ότι ζούμε μέσα σε μία γκρι φυλακή. Άλλοι
εξέφρασαν την αίσθηση ότι: δεν είμαστε δεμένοι με τίποτα, δεν υπάρχει νόημα
στη ζωή μας και δεν αισθανόμαστε πολύ αισιόδοξοι ή νιώθουμε χαμένοι χωρίς να
έχουμε κανένα έλεγχο, λένε οι ερευνητές.
- Η ερευνητική ομάδα επίσης βρήκε
ότι η σοφία, συμπεριλαμβανομένης της συμπόνιας, φάνηκε να είναι ένας
παράγοντας πρόληψης της μοναξιάς. Μία συμμετέχουσα μίλησε για μια
τεχνική που χρησιμοποιεί εδώ και χρόνια, η οποία υποστηρίζει ότι “αν
αισθάνεσαι μόνος, τότε βγες έξω και κάνε κάτι για κάποιον άλλο”. Πρόκειται
για μία ιδιαίτερα προορατική τεχνική, υποστηρίζουν οι ερευνητές.
Άλλοι
προστατευτικοί παράγοντες ήταν η αποδοχή της γήρανσης και η εξοικείωση με τη
μοναξιά. Μια κάτοικος είπε: Έχω αποδεχτεί τη διαδικασία της γήρανσης. Δεν τη
φοβάμαι. Συνήθιζα να κάνω αναρρίχηση στα
βουνά. Θέλω να τη συνεχίσω, ακόμα κι αν πηγαίνω πιο αργά. Πρέπει να είμαι
ρεαλίστρια σχετικά με το ότι μεγαλώνω, αλλά θεωρώ και αποδέχομαι τη ζωή ως μια
μετάβαση. Ένας άλλος
κάτοικος είπε: Ίσως αισθάνομαι μόνος, ωστόσο αυτό δε σημαίνει, πως στην
ουσία είμαι μόνος μου. Είμαι περήφανος που μπορώ να ζήσω καλά με τον εαυτό μου.
Αποτελεί
πρωταρχικό στόχο η εστίαση στην ευημερία των γηραιότερων, είτε είναι φίλοι,
γονείς, παππούδες της νεότερης γενιάς. Η έρευνά μας σχετίζεται με την καλύτερη κατανόηση
της μοναξιάς μέσα στα κέντρα στέγασης ηλικιωμένων καθώς και σε άλλα
περιβάλλοντα, ώστε να μπορέσουμε να αναπτύξουμε αποτελεσματικές παρεμβάσεις, συνοψίζουν
οι ερευνητές.