Νόσος Crohn: Υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για τα πολύπλοκα περιεδρικά συρίγγια;

Σημαντικό είναι το κλινικό και ανθρωπιστικό βάρος που παρουσιάζουν τα πολύπλοκα περιεδρικά συρίγγια σε ασθενείς με νόσο του Crohn. 

Κι αυτό γιατί, όπως έχει αποδειχθεί, οδηγούν σε πολύ μειωμένη ποιότητα ζωής καθώς και σε αυξημένη χρήση και κόστος πόρων για την περίθαλψη των πασχόντων. 

Σύμφωνα με στοιχεία μελετών, οι ασθενείς δεν παρουσιάζουν πάντοτε βελτίωση με τις διαθέσιμες φαρμακευτικές θεραπείες και οι ανάγκες τους παραμένουν ανεκπλήρωτες. 
Η υποτροπή είναι συχνή μετά τη διακοπή τους, δεδομένου ότι μόνο το ένα τρίτο των ασθενών επιτυγχάνουν ύφεση.

Όπως μας εξηγεί ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος, ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής, Ερευνητής & Διδάσκων στο εργαστήριο Βιοπληροφορικής & ανθρώπινης ηλεκτροφυσιολογίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, αυτή η χρόνια φλεγμονώδης νόσος της γαστρεντερικής οδού χαρακτηρίζεται από διατοιχωματική φλεγμονή, η οποία μπορεί να διαταράξει την ακεραιότητα του βλεννογόνου του εντέρου και του πρωκτικού σωλήνα, και να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως αποστήματα και συρίγγια. 
Εκτιμάται ότι το ποσοστό των ασθενών με νόσο του Crohn που εμφανίζει συρίγγια είναι αρκετά υψηλό. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι το 70% έως 80% των περιεδρικών συριγγίων που προκύπτουν είναι πολύπλοκα. 
Δηλαδή, όπως ορίζει η Αμερικανική Γαστρεντερολογική Εταιρεία, είναι συρίγγια που εμπλέκουν το ανώτερο τμήμα του συμπλέγματος του σφιγκτήρα, έχουν πολλαπλά εξωτερικά ανοίγματα, είναι επώδυνα, παρουσιάζουν χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν περιεδρικό απόστημα, και/ή με ορθοκολπικό συρίγγιο ή στένωση.

«Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις των πολύπλοκων περιεδρικών συριγγίων σε ασθενείς με νόσο του Crohn περιλαμβάνουν συνδυασμούς θεραπειών, με σκοπό την αντιμετώπιση των εκκρίσεων και την επούλωση του συριγγίου, τη θεραπεία και την πρόληψη περαιτέρω σηπτικών επιπλοκών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών», αναφέρει ο Δ/ντης Χειρουργικής Κλινικής Ομίλου Ιατρικό, Ιατρικό Περιστερίου Δρ. Ξιάρχος www.axiarchos.gr, και διευκρινίζει ότι τα φάρμακα που συστήνονται ως πρώτη θεραπεία για την αντιμετώπιση των πολύπλοκων περιεδρικών συριγγίων σε ασθενείς με νόσο του Crohn είναι οι παράγοντες νέκρωσης όγκων -α (TNF-α). Η χρήση αντιβιοτικών αρχικά και οι θειοπουρίνες κατά τη διάρκεια της συντήρησης είναι επιπλέον επιλογές. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς απολαμβάνουν μόνο σύντομες περιόδους ύφεσης, κλείσιμο δηλαδή των εξωτερικών ανοιγμάτων.

Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε μια ανασκόπηση σχετικά με την επιδημιολογία και την οικονομική επιβάρυνση αυτών των συριγγίων και για τα αποτελέσματα των θεραπειών των πολύπλοκων σε ασθενείς με νόσο του Crohn σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η συχνότητα εμφάνισης των πολύπλοκων περιεδρικών συριγγίων στους συγκεκριμένους ασθενείς κυμαίνεται από 12% έως 14%. Η ανασκόπηση αυτή εντόπισε μόνο μία μελέτη που αξιολογούσε την οικονομική επιβάρυνσή τους σε χώρες της Ευρώπης. Ήταν μια μελέτη του 2010 που διεξήχθη στην Ισπανία, η οποία υπολόγισε ότι το άμεσο κόστος ανέρχεται σε 8.289 ευρώ ανά ασθενή ετησίως. Ωστόσο, είναι δύσκολο να διαχωριστεί το κόστος που αποδίδεται άμεσα στα πολύπλοκα περιεδρικά συρίγγια από τις δαπάνες που σχετίζονται με την υποκείμενη νόσο του Crohn. Μια αμερικανική μελέτη του 2008 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ασθενείς με συρίγγια έχουν υψηλότερο μέσο άμεσο κόστος από τους ασθενείς χωρίς αυτήν την επιπλοκή. Ωστόσο, εκτιμάται ότι και οι δύο μελέτες έχουν υποεκτιμήσει το συνολικό κόστος.

Σήμερα, υπάρχουν αρκετές ευρωπαϊκές κλινικές οδηγίες σχετικά με τη θεραπεία των πολύπλοκων περιεδρικών συριγγίων σε ασθενείς με νόσο του Crohn. Αν και οι συστάσεις ποικίλλουν ελαφρώς μεταξύ των κατευθυντήριων γραμμών, συνιστάται γενικά ένας συνδυασμός χειρουργικής και ιατρικής θεραπείας. Πρόσφατα, έχει προταθεί ένας νέος αλγόριθμος για την περιπρωκτική νόσο του Crohn, συμπεριλαμβανομένων των πολύπλοκων συριγγίων, που συστήνει την ολική προσέγγιση για τους ασθενείς με πολύπλοκα περιεδρικά συρίγγια και/ή πρωκτίτιδα. Γενικά, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση σε μεγάλο ποσοστό ασθενών και δεν θα πρέπει να καθυστερεί όταν διαπιστωθεί ότι τα φάρμακα δεν κατορθώνουν να προσφέρουν στους ασθενείς ανακούφιση από τα συμπτώματα. Η έγκαιρη αξιολόγηση της απόκρισης στην ιατρική θεραπεία είναι απαραίτητη για την έναρξη χειρουργικών επεμβάσεων ή εναλλακτικών θεραπειών.

«Η θεραπεία περιπρωκτικών συριγγίων παραμένει μια κλινική πρόκληση παρά τις σημαντικές προόδους που έχουν σημειωθεί στη διαχείριση αυτής της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου. Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν ανεπαρκή ανταπόκριση στη φαρμακευτική θεραπεία, ή συνεχίζουν να υποφέρουν από υποτροπές, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για πιο αποτελεσματικές θεραπείες. Σε συνδυασμό με τις ιατρικές θεραπείες, η χειρουργική αντιμετώπιση των περιεδρικών συρίγγων είναι σημαντική τόσο για τον έλεγχο των λοιμώξεων όσο και για την οριστική αποκατάσταση. Οι νεότερες χειρουργικές τεχνικές που χρησιμοποιούν λέιζερ και υποβοηθούμενη από βίντεο τεχνολογία βοηθούν τους ασθενείς με χρόνια και ανθεκτικά συρίγγια να παραμείνουν ελεύθεροι συμπτωμάτων για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα», καταλήγει ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος.