Η έννοια της αυτογνωσίας, η οποία συνδέεται στενά με
εκείνη της σοφίας, δεν αποτελεί έναν ανώτερο στόχο προς επίτευξη διότι δεν θα
μπορούσαμε ποτέ να φτάσουμε στο σημείο να γνωρίζουμε τα πάντα για τον εαυτό μας
– όχι γιατί δεν είμαστε ικανοί, αλλά γιατί η ρευστότητα του εαυτού μας δε θα το
επέτρεπε.
Το ερώτημα
λοιπόν παραμένει, τι είναι η αυτογνωσία; Θα μπορούσε κανείς να την
περιγράψει σαν ένα ταξίδι μέσω του οποίου έχουμε τη δυνατότητα να μάθουμε και
να αναπτυχθούμε μέσα από το πέρασμα του χρόνου και τις εμπειρίες που μας
προσφέρονται.
Συχνά,
τείνουμε να παραμένουμε στην εικόνα που παρουσιάζουμε στους άλλους, εστιάζοντας
στις πιο επιφανειακές πλευρές του εαυτού μας και μοιάζει σαν να ξεχνάμε τις
βαθύτερες ρίζες μας και να αποφεύγουμε να ανακαλύψουμε το ποιοι πραγματικά
είμαστε.
Όπως θα
δούμε και παρακάτω, το ταξίδι προς την αυτογνωσία απαιτεί σίγουρα γενναιότητα,
υπευθυνότητα και αγάπη προς τον εαυτό καθώς παράλληλα απαιτείται προσπάθεια
απελευθέρωσης από τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα, την ενοχή και το μίσος,
με μοναδικό σκοπό να πλησιάζουμε όλο και πιο κοντά τον πυρήνα του εαυτού μας.
Από όλες τις γνώσεις οι σοφοί και οι καλοί αναζητούν περισσότερο τη γνώση
του εαυτού.
William Shakespeare
Η αυτογνωσία φέρνει ηρεμία
Ο δρόμος
προς την αυτογνωσία δε χωρά βιασύνη, ανυπομονησία και άγχος. Σημασία έχει να
μάθουμε να ακούμε τον
εαυτό μας και τις
ιδιαίτερες ανάγκες του διότι μόνο τότε θα αρχίσουμε να τον γνωρίζουμε καλύτερα
και να ωριμάζουμε μέσα από την εμπειρία.
Συνηθίζουμε
να ενεργοποιούμε έναν εσωτερικό μηχανισμό που μας επιτρέπει να αποσπούμε την
προσοχή από τον εαυτό μας και να εστιάζουμε στους άλλους, λαμβάνοντας μια θέση
ειδικού, ο οποίος μπορεί να κρίνει, να αξιολογεί και να δίνει συμβουλές,
βλέποντας ουσιαστικά στους άλλους αυτά που αδυνατούμε να δούμε εμείς στον εαυτό
μας.
Όμως με αυτό
τον τρόπο μοιάζει περισσότερο να κατακερματίζουμε τον εαυτό μας και να είμαστε
ανίκανοι να παρατηρήσουμε, να γνωρίσουμε και να συνθέσουμε τις διαφορετικές
πτυχές του σε ένα ενιαίο πλαίσιο.
Όσο περισσότερο γνωρίζετε τον εαυτό σας, τόσο περισσότερη σαφήνεια υπάρχει.
Επειδή η αυτογνωσία δεν έχει τέλος - δεν φτάνετε σε ένα επίτευγμα, δεν
καταλήγετε σε ένα συμπέρασμα. Είναι ένας ατέλειωτος ποταμός. Και, καθώς
μελετάμε και εισχωρούμε ολοένα και περισσότερο σε αυτή, βρίσκουμε την ηρεμία.
Και μόνο όταν το μυαλό είναι ήρεμο, μέσω της αυτογνωσίας, και όχι μέσω της
επιβληθείσας αυτοπειθαρχίας, μόνο τότε, μέσα σε εκείνη την ηρεμία, σ' αυτή τη
σιωπή, μπορεί να υπάρξει η πραγματικότητα.
-Krishnamurti-
Αφήστε πίσω τους αντιπερισπασμούς
Η
αλληλεπίδραση με τους άλλους είναι σαν ένα δίκοπο μαχαίρι και η πλευρά του
μαχαιριού που θα επιλέξουμε να χρησιμοποιήσουμε εξαρτάται από τη στάση που
υιοθετούμε στην εκάστοτε συνθήκη.
Από τη μια
πλευρά, η αλληλεπίδραση είναι απαραίτητη για την αυτογνωσία, καθώς η επαφή μας
δίνει τη δυνατότητα διερεύνησης και ανακάλυψης συγκεκριμένων πτυχών μας, ενώ
από την άλλη οι ασυνείδητες πράξεις μας τείνουν να μας απομακρύνουν από τέτοιου
είδους εσωτερικές διαδρομές.
Το μονοπάτι
της αυτογνωσίας δια μέσου της αλληλεπίδρασης απαιτεί την ικανότητα παρατήρησης
του εαυτού μας κατά την επαφή μας με τους άλλους. Πώς στεκόμαστε απέναντι στον
άλλον, τι είναι αυτό που του λέμε, τι νιώθουμε, ποια συναισθήματα αφυπνίζονται
και ποιες είναι οι στάσεις που υιοθετούμε. Συνολικά λοιπόν, χρειάζεται να
κατανοήσουμε ότι όλα πηγάζουν από εμάς τους ίδιους και σχετίζονται με αυτό που
είμαστε.
Κανένας δεν
έχει τη δύναμη να μας κάνει να αισθανθούμε κάτι χωρίς τη δική μας συγκατάθεση, καθώς οι σχέσεις είναι
συνεργατικές και δεν χρειάζεται να αισθανόμαστε ένοχοι για τις συναισθηματικές
μας εκφράσεις, κάτι που ισχύει και για τα ευχάριστα αλλά και για τα δυσάρεστα
συναισθήματα.
Για
παράδειγμα, η αγάπη είναι ένα συναίσθημα που αναδύεται μέσα από την
αλληλεπίδραση με τους άλλους και όπως και η οργή προκύπτει εντός μιας
αλληλεπίδρασης. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, τα συναισθήματα πηγάζουν από εμάς
τους ίδιους.
Έτσι λοπόν, για να δώσετε την πλήρη προσοχή σας σε κάτι, χρειάζεται να
συμπεριληφθεί ολόκληρη η ύπαρξή σας. Σε ένα συνειδητό επίπεδο μπορεί να θέλετε
να ανακαλύψετε, να γνωρίζετε, αλλά σε κάποιο άλλο επίπεδο, αυτή η γνώση μπορεί
να σημαίνει καταστροφή, επειδή μπορεί να σας κάνει να αλλάξετε ολόκληρη τη ζωή
σας.
-Krisnamurti-
Η εξάσκηση της αυθεντικότητας
Ο δρόμος
προς την αυτογνωσία οδηγεί προς την αυθεντικότητα, η οποία επιτρέπει την παρουσίασή
μας με έναν πιο ειλικρινή και γνήσιο τρόπο αποφεύγοντας την αυταπάτη. Βασικό
σημείο-κλειδί είναι η αποφυγή της ανάγκης να θεωρούμε ότι κάποιος άλλος
ευθύνεται για αυτό που μας συμβαίνει.
Γνωρίζοντας
καλύτερα τις διάφορες πτυχές του εαυτού μας βρισκόμαστε πιο κοντά στην
αυθεντικότητα, η οποία με τη σειρά της θα μας βοηθήσει στη βαθύτερη και
σαφέστερη κατανόηση του νοήματος που εμπεριέχει η κάθε εμπειρία μας.
Πηγή: PsycologyNow.gr