«Όλη η
διεθνής κοινότητα φέρνει τη Συμφωνία των Πρεσπών ως παράδειγμα του τί μπορούν
να πετύχουν δύο μέρη, όταν είναι έτοιμα, σε ειλικρινές πνεύμα συνεργασίας και
καλής θέλησης, με εργώδεις διπλωματικές προσπάθειες, να προχωρήσουν σε δύσκολα,
αλλά αναπόφευκτα βήματα, προκειμένου να πετύχουν μια συμφωνία επί των διαφορών
τους. Και όλοι οι σύμμαχοί, οι φίλοι και τρίτοι παρατηρητές και όχι μόνο, εκτός
από τα συγχαρητήρια στις δύο πλευρές, τονίζουν ότι θα προσφέρει οφέλη και σε
πολλές άλλες χώρες, όπως μετ´ επιτάσεως διατυπώθηκε εδώ στο Forum του Bled.
(Όπως το ίδιο συνέβη και τη περασμένη εβδομάδα στο Forum της Μπάνια Λούκα, στη
Βοσνία & Ερζεγοβίνη).
Ασφαλώς
αυτή η συμφωνία περιλαμβάνει δύσκολους συμβιβασμούς, καθώς ακουμπά σε
ευαίσθητες παραμέτρους όπως ιστορία, προσωπική αντίληψη πραγμάτων και
δικαιολογημένες εθνικές ευαισθησίες. Βεβαίως υπάρχουν και στις δύο πλευρές
εκείνοι που αντιδρούν με βάση τις δικές τους Αρχές. Σεβαστό.
Αλήθεια
είναι επίσης, ότι και οι δύο κυβερνήσεις χρεώθηκαν ένα πολιτικό κόστος. Αλλά
και στις δύο κυβερνήσεις υπάρχει η βεβαιότητα, ότι η ιστορία θα επιβραβεύσει
εκείνους που προχώρησαν σε λύση που εκκρεμούσε πάνω από 25 χρόνια. Είναι
αξίωμα, ότι όταν κάποιος βαδίζει προς τη κατεύθυνση της λύσης και την πιστεύει,
τότε λογικά συναντά την επιτυχία.
Όλοι οι
ξένοι συνομιλητές μου, πιστεύουν ότι αυτή η συμφωνία, όταν ενεργοποιηθεί, θα
αναβαθμίσει τις σχέσεις των δύο χωρών και θα συμβάλει στη σταθερότητα και
ανάπτυξη όλης της περιοχής, με οικονομικές συνέργειες και αλληλοσύνδεση στους
τομείς των μεταφορών, υποδομών, πολιτισμού, Παιδείας, τεχνολογιών και
ενέργειας.
Αλλά,
ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι θα άρει το κλίμα της έλλειψης εμπιστοσύνης και
ανησυχίας μεταξύ κυβερνήσεων και μεγάλων κοινωνικών ομάδων εκατέρωθεν, που όλα
αυτά μαζί έμπαιναν ανάχωμα στη συνεργασία, την ανάπτυξη και την πρόοδο».
Με αυτά
τα λόγια τοποθετήθηκε στη συμφωνία Ελλάδας και Πρώην Γιουγκοσλαβικής
Δημοκρατίας της Μακεδονίας, ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Τέρενς Κουίκ, μιλώντας
στην ειδική συζήτηση με θέμα «Το μέλλον των Βαλκανίων», που πραγματοποιήθηκε
στη Σλοβενία, στο ετήσιο Bled Strategic Forum.
Αναλύοντας
τις θέσεις και τη πολιτική της Ελλάδας για τα Βαλκάνια, ο ΥΦΥΠΕΞ αναφέρθηκε
στην πονεμένη πορεία της Γιουγκοσλαβίας, από ένα πολυεθνικό κράτος, σε επτά
κράτη που την διαδέχθηκαν, υπογραμμίζοντας ότι:
«Στα
μάτια πολλών της Διεθνούς Κοινότητας, τα Βαλκάνια εξακολουθούν να είναι
συνώνυμο προστριβών, εντάσεων και έλλειψης ηρεμίας, επιβεβαιώνοντας τη φράση
του Ουίνστον Τσόρτσιλ ότι «τα Βαλκάνια παράγουν ιστορία περισσότερη από αυτή
που μπορούν να καταναλώσουν».
Σήμερα,
οι αυξανόμενοι εθνικισμοί και τα ευαίσθητα θέματα στις ενδοεθνικές σχέσεις,
εξακολουθούν να δυσχεραίνουν την εμπέδωση εμπιστοσύνης και τη προώθηση των
σχέσεων καλής γειτονίας. Και μάλιστα, όπως συχνά επισημαίνει ο Υπουργός μου, ο
Υπουργός των Εξωτερικών κ. Νίκος Κοτζιάς, κατά κάποιο τρόπο έχουμε μείνει
«αιχμάλωτοι της ίδιας της ιστορίας μας».
Μπροστά
σε αυτές τις καταστάσεις η Ελλάδα ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τα Δυτικά Βαλκανια
και την Ευρώ-ατλαντική πορεία τους. Είναι στρατηγική επιλογή της Ελλάδας η
πολιτική της διεύρυνσης, με την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης, τα Δυτικά Βαλκάνια να
γίνουν ζώνη σταθερότητας και προόδου, βοηθώντας τα μη μέλη να ενταχθούν και
στην ΕΕ.
Στρατηγική
επιλογή της είναι και οι πολυμερείς συνεργασίες στη περιοχή, όπως η τετραμερής,
στη Θεσσαλονίκη πρόσφατα, συνάντηση κορυφής της χώρας μας με Βουλγαρία,
Ρουμανία, Σερβία και η τετραμερής συνεργασία Ελλάδας, Αλβανίας, Βουλγαρίας και
Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας σε σημαντικούς τομείς».
Στο
περιθώριο της συμμετοχής του στο Bled Strategic Forum, ο Υφυπουργός Εξωτερικών
είχε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον Αν. Πρωθυπουργό του Κοσσόβου κ. Enver
Hoxhaj, τον Υφυπουργό Εξωτερικών της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της
Μακεδονίας κ.Andrej Zhernovski, τον βοηθό Υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ για
Βαλκάνια, Ελλάδα, Κύπρο, Τουρκία κ. Matthew Palmer και τον Υπουργό Διασποράς
της Σλοβενίας κ. Gorard Zmauc.